تشویق بی امان اصغر فرهادی در جشنواره برلین

فرهادی با اشاره به موضوع فیلم «جدایی نادر از سیمین»، گفت: «من خودم تجربه طلاق و جدایی نداشتم. شاهدش هم حضور همسرم و دخترم در اینجاست (خنده) اما در مدتی كه فیلمنامه را می‌نوشتم، مدام به دادگاه‌های خانواده سر می‌زدم و از نزدیك شاهد این جدایی‌ها بودم. ما در كشوری زندگی می‌كنیم كه آمار طلاق بسیار بالاست. در حالیكه به نظر می‌آید ایران كشوری است كه مردمش پایبند سنت‌ها هستند و طلاق گرفتن هم یك پدیده سنتی نیست و پدیده‌ای مدرن محسوب می‌شود.»

او افزود: «علت این تناقض هم حركت سریع كشور به سمت مدرن شدن است نه اینكه مدرن شده، بلكه تمایل به مدرن شدن دارد. آرزوی مدرن شدن در این كشور زیاد است و یكی از تبعاتش فارغ از اینكه قضاوتی درباره خوب یا بد بودنش داشته باشیم پدیده طلاق است. دعوای پنهانی هم در جامعه وجود دارد و یكی از بحران‌های بزرگ جامعه است كه در آینده می‌تواند تبدیل به یك خطر بسیار بزرگ بشود. جنگ پنهان بین طبقات اجتماعی است. جنگ بین افراد طبقه محروم و پایبند به سنت‌ها و طبقه‌ای كه تمایل دارد با قواعد دنیای جدید زندگی كند. شفاف‌تر بگویم، جنگ بین نو و كهنه. مسیری كه هزینه‌های بسیاری به همراه خواهد داشت.»

در ادامه نشست لیلا حاتمی بازیگر نقش سیمین در فیلم به سئوال‌‌های خبرنگاران پاسخ داد. حاتمی ابتدا كمی به آلمانی حرف زد، اما در ادامه به خاطر بد بودن آلمانیش از خبرنگاران عذرخواهی كرد و حرف‌هایش را به زبان انگلیسی ادامه داد.

او گفت: «این فیلم درباره بشر و ضعف‌ها و اشتباهاتش است و اینكه یك انسان چگونه برای حفظ خودش می‌تواند به دیگران صدمه بزند. سیمین باید آینده دخترش را تضمین كند و همزمان می‌داند جداییش از نادر دخترش را رنج می‌دهد. فارغ از فرهنگ و طبقه اجتماعی، این می‌تواند درد مشترك همه زنان باشد و من به عنوان یك زن بازیگر  چنین چیزی را به راحتی درك می‌كنم.»

فرهادی در بخش دیگر نشست، گفت: «یكی از بحران‌های بشر امروز كه ربطی به جغرافیا هم ندارد تعریف اخلاق است. ما بر اساس یك سری قوانین كه طی سال‌ها از طریق دین و یا عرف شكل گرفته‌اند كارهایمان را می‌سنجیم تا ببینیم اخلاقی هستند یا نه، اما در دنیای امروز با پیچیده شدن ذهن بشر ممكن است آن قواعد دیگر كارآمد نباشند. در واقع متر و معیار سنجش كار اخلاقی بسیار كمرنگ شده است.

كارگردان فیلم‌های «شهر زیبا» و «چهارشنبه سوری» ادامه داد: «آنهایی كه رفتار خودشان را با اصول سنتی می‌سنجند راحت‌ترند، اما آدمهایی مثل نادر كه زندگی مدرن‌تری دارد دچار دوراهی‌های زیادی می شود. بنابراین باید به دنبال تعریف جدیدی از اخلاق بود. ما به راحتی نمی‌توانیم بگوییم نادر دروغ می‌گوید و كار بدی انجام می‌دهد و كارش را ارزش‌گذاری كنیم وقتی موقعیت نادر را میبینیم و دلیل رفتارش را، می‌توانیم او را ببخشیم.»

فرهادی با اشاره به نگرانی‌های شخصیت‌های اصلی فیلم، گفت: «شخصیت مرد داستان نگران وضعیت پدرش - نماینده نسل قبل -  است و در عین حال بسیار هم به او وابسته است كه در واقع نشانه وابستگیش به ریشه‌هاست و شخصیت زن بیشتر نگاهش به دخترش - نسل آینده - است  كه می‌تواند تفاوت این دو نفر محسوب شود، اما گرچه مرد نگران پدرش است، ولی هیچ گفت‌وگویی بین آنها وجود ندارد. به نظر می‌آید این ارتباط قطع شده است.»

او در پاسخ به این سئوال كه آیا «جدایی نادر از سیمین» فیلمی مذهبی است یا نه، گفت: «پاسخ به سئوال دشوار است. باید تعریفی شفاف و تمیز از مذهب داشته باشم كه بتوانم به این سئوال پاسخ بدهم. ترجیح می‌دهم نگویم فیلمم درباره چیست و شما كشف كنید خوشحال می‌شوم اگر بگوئید فیلمم یك فیلم انسانی است.» (تشویق)

فرهادی در پایان نشست مطبوعاتی خود گفت: «در دنیای امروز قضاوت درباره درست یا نادرست به سادگی امكان‌پذیر نیست. یك پزشك سوئدی به بیمار محتضرش می‌گوید شما شش ماه زنده می‌مانی تا بیمار بتواند به كارهایش برسد. در ایران پزشك به همان بیمار می گوید، ان شاا... خوب می‌‌شوی، برای اینكه بیمار از همان چند روز باقیمانده زندگی لذت ببرد. من از شما می خواهم هر كس دوست دارد از پزشكش پاسخی مثل پاسخ پزشك سوئدی بشنود دستش را بلند كند (سه نفر دست بلند كردند) ببینید! در این جمع نسبتا زیاد فقط سه نفر دوست دارند در چنین وضعیتی به آنها راست گفته شود. در فیلم هم دو كاراكتر داریم كه یكی با واقعیات روز كنار آمده و دیگری به اصولش پایبند است و این باعث جدایی آنهاست.»

«جدایی نادر از سیمین» بر مبنای فیلمنامه‌ای از خود فرهادی ساخته شده و درباره دو زوج در آستانه جدایی است كه نگه‌داری فرزندشان برای آنها مشكلاتی به وجود می‌آورد.

لیلا حاتمی، شهاب حسینی، پیمان معادی، ساره بیات، سارینا فرهادی، مریلا زارعی و بابك كریمی در این فیلم بازی می‌كنند كه یكی از 16 فیلم بخش مسابقه جشنواره برلین است. «جدایی نادر از سیمین» غروب روز سه‌شنبه به طور رسمی در كاخ جشنواره روی پرده رفت و روزهای چهارشنبه دو نوبت و یكشنبه 20 فوریه یك نوبت دیگر نمایش دارد.     

شصت و یكمین جشنواره فیلم برلین 10 تا 20 فوریه 2011 (21 بهمن تا اول اسفند) برگزار می‌شود.