arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۲۰۹۹۶
تاریخ انتشار: ۱۵ : ۱۷ - ۱۱ اسفند ۱۳۸۹

بيابان در بيابان، طرح اقيانوس در دست است...

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سيد مصطفي حسيني راد: پنجمين دوره جشنواره شعر فجر هم بالاخره پس از گذشت چند ماه از فراخوان و برگزاري بخشهاي استاني آن به مرحله پاياني رسيد. افتتاحيه جشنواره پنجم روز شنبه 7 اسفندماه با حضور شاعراني از ايران و ساير کشورهاي جهان در کنار مسؤولان فرهنگي کشور در تهران برگزار شد و اختتاميه آن نيز امروز در تالار وحدت برگزار مي شود.
در نگاهي به روند حرکتي اين جشنواره در پنج سال گذشته، حرکت رو به رشد را بخصوص در يکي دو سال اخير مي توان مشاهده کرد. اقبال بيشتر شاعران در ارسال آثارشان به جشنواره يکي از شواهد اين مطلب است. تلاش برگزارکنندگان براي گسترش سطح برگزاري جشنواره و دعوت از شاعران و شخصيتهاي ادبي کشورهاي فارسي زبان و از سوي ديگر بالابردن ارزش مادي جايزه هاي اين جشنواره تا حد 20 سکه بهار آزادي و همچنين افزودن بخشهايي مثل کودک و نوجوان و سرود و ترانه از ديگر اقدامات خوبي است که در اين دوره بصورت پررنگ تر شاهدش بوده ايم.
اما همانطور که شاعران و صاحبنظران نيز تأکيد مي کنند جشنواره شعر فجر هنوز تا رسيدن به نقطه مطلوب و جلب نظر همه طيفهاي ادبي کشور و حتي شاعران و جريانهاي ادبي بزرگ دنيا فاصله زيادي دارد. چيزي که بعنوان مثال در جشنواره هايي مثل جشنواره کاريکاتور تهران يا دوسالانه پويانمايي تهران(کانون پرورش فکري) به شکل ديگري ديده مي شود و اين جشنواره ها در سطح جهاني براي خود اعتبار خاصي کسب کرده اند به گونه اي که هنرمندان سرشناس دنيا با کمال ميل در اين جشنواره ها شرکت مي کنند.
بدون شک جشنواره شعر فجر نيز با تقويت عمق و ارتباط خود با جريانهاي ادبي دنيا و شاعران سرشناسي که حتي خارج از حوزه زبان فارسي هستند مي تواند به چنين جايگاهي دست يابد و به يک رويداد ادبي بزرگ در منطقه و جهان تبديل شود اما ابتدا لازم است در داخل کشور اعتبار لازم را کسب کند.
آنچه در ادامه مي خوانيد اظهارنظرهاي تعدادي از شاعران و صاحبنظران درباره اين جشنواره ادبي است که همزمان با اختتاميه پنجمين دوره آن که امروز برگزار مي شود از نظرتان مي گذرد.

آسيب شناسي شعر معاصر

قادر طهماسبي (فريد) با ابراز نگراني از به حاشيه رانده شدن شعر در جامعه، از مسؤولان برگزاري جشنواره شعر فجر خواست که به آسيب شناسي شعر معاصر بپردازند.
وي خاطرنشان کرد: متأسفانه شعر فارسي در سال هاي اخير دچار نوعي سکوت يا بي تفاوتي در برابر مسائل اجتماعي شده است که اين به نفع ادبيات ما نيست.
طهماسبي با تأکيد بر ضرورت پرداختن به حوزه ادبيات و شعر يادآور شد: سينما و تئا تر ما زماني مي توانند موفق باشند که فيلمنامه و نمايشنامه هاي خوبي وجود داشته باشد و کسي مي تواند در اين عرصه فعاليت کند که شعر و ادبيات کشور را به درستي بشناسد.
وي با اشاره به افزوده شدن بخش ترانه و سرود به جشنواره شعر فجر، اظهار کرد: اين اقدام شايسته در صورتي مي تواند منشأ اثر باشد که پيش از هر چيز مسؤولان برگزاري جشنواره به آسيب شناسي حوزه ترانه بپردازند.
وي در پايان ابراز اميدواري کرد که داوري هاي شايسته و قضاوت هاي عادلانه دست اندرکاران جشنواره شعر فجر به ايجاد يک فضاي رقابتي سالم در عرصه شعر کشور منجر شود.

جشنواره نيازمند رويکرد جدي تر به نقد است

عضو شوراي سياست گذاري جشنواره شعر فجر با اشاره به ضرورت تقويت نقد ادبي در ايران عنوان کرد: جشنواره بين المللي شعر فجر نيازمند اتخاذ رويکردهايي جدي تر به اين حوزه و نيز ساير حوزه هاي تئوريک شعر است.
دکتر منصوره نيکوگفتار گفت: راه اندازي اين جشنواره در مجموع يک اتفاق مثبت بود و اميدوارم که بتواند منشاء آثار مطلوبي در جامعه فرهنگي و شعري کشور باشد.
وي در ادامه يادآور شد: اين جشنواره به دلايل مختلف از جمله پيشينه کوتاهي که دارد تاکنون نتوانسته ملاک ها و تعاريف خود را نزد شاعران که در حقيقت مخاطبان حقيقي آن هستند، شفاف کند و شايد در بعضي بخش ها کماکان با ديده ترديد نگريسته مي شود.
وي با بيان اينکه شعر في نفسه يک مقوله فردي است و به لحاظ ماهيت و کارکرد با صنعت-هنري نظير سينما تفاوت دارد، عنوان کرد: در حقيقت پا گرفتن نهادهايي مثل جشنواره شعر فجر که نيازمند کار گروهي شاعران است در ذات خود يک امر متناقض است، بنابراين موفقيت در چنين جشنواره اي دشوار تر از ساير جشنواره هاست.
عضو شوراي سياست گذاري جشنواره شعر فجر با اشاره به افزوده شدن بخش ترانه و سرود به اين جشنواره تأکيد کرد: اين بخش يکي از حوزه هاي مورد توجه طيف گسترده اي از شاعران و به خصوص جوانان است و توجه به آن از ضروريات بود که خوشبختانه محقق شد.
وي همچنين تأکيد کرد: توجه جدي تر به حوزه هايي چون نقد و ترجمه شعر و ايجاد کارگاه هاي تخصصي در جشنواره شعر فجر از جمله اقداماتي است که مي تواند وجهه علمي آن را وسعت ببخشد.
نيکوگفتار در پايان خاطرنشان کرد: دعوت از استادان صاحب کرسي ادبيات فارسي در سراسر دانشگاه هاي جهان که تاکنون صورت گرفته، بايد به صورت جدي تري دنبال شود تا بتواند به جريان سازي در زمينه شعر و نقد ادبي منجر شود.

بخش نقد شعر به جشنواره افزوده شود

مولف کتاب «مردي است مي سرايد» با اشاره به تاثير حوزه نقد بر روند شعر کشور، افزوده شدن اين بخش به جشنواره شعر فجر را موجب اعتلاي ادبيات دانست.
عزت ا... فولادوند گفت: اگرچه نقد ادبي ماهيتا پس از خلق ادبي صورت مي پذيرد، اما ترديدي نيست که هر نقد سالمي بر آثار خلاقه پس از خود تاثير مي گذارد.
وي با انتقاد از وضعيت موجود آموزش دانشگاهي ادبيات در ايران يادآور شد: اساسا نقد يک عرصه علمي است که چهارچوب هاي روشمند و آکادميک خاص خود را دارد، در حالي که خلق ادبي و به خصوص سرودن شعر وابسته به قريحه ذاتي شاعر است و ارتباطي با دانش هاي رايج و رسمي ندارد.
وي اضافه کرد: در شرايطي که دانشکده هاي ما از تربيت منتقدان خبره و کارآمد ادبيات عاجز هستند، شاعران و نويسندگان خود به اين حوزه مي پردازند و همين موجب ضعف ادبيات در کشور مي شود. وي با ابراز رضايت از برگزاري جشنواره شعر فجر، راه اندازي و تقويت حرکت هايي از اين دست را موجب غناي هرچه بيشتر ادبيات دانست.
فولادوند در پايان خاطرنشان کرد: با در نظر گرفتن حوزه نقد شعر در جشنواره شعر فجر جدا از آنکه منتقدان نسبت به نقاط ضعف و قوت آثار خود آگاه مي شوند، زمينه براي پرورش استعدادهاي تازه در اين زمينه هم فراهم مي شود.

جشنواره و اعتماد به همه جريانهاي ادبي

محمد رضا سهرابي نژاد توجه جشنواره شعر فجر به شعر سرايندگان جوان را موجب ارتقاء اعتماد به نفس آن ها دانست.سهرابي نژاد گفت: شعر معاصر ايران عرصه گسترده اي است که شاعراني از دور افتاده ترين نقاط ايران تا سرايندگان مستقر در مرکز در آن فعاليت مي کنند و هر يک به قدر وسع خود در اعتلاي آن سهيم هستند.
وي يا بيان اينکه توجه جشنواره شعر فجر به شاعران استاني مي تواند در بالا بردن وجهه کيفي آثار آن ها موثر باشد گفت: به طور کلي سنجش شعر با ملاک هاي علمي به طور صد در صد ميسر نيست اما مي توان با برگزيدن راهکارهاي مناسب، داوري نسبتا عادلانه اي داشت.
وي با اشاره به افزوده شدن بخش ترانه و سرود به ساير بخش هاي رقابتي جشنواره، تصريح کرد: توجه به تمامي جريان ها و شخصيت هاي ادبي مي تواند در اعتماد سازي بيشتر جشنواره شعر فجر در ميان شاعران موثر باشد.سهرابي نژاد در پايان خاطر نشان کرد: نظر سنجي از شاعران و دامن زدن به تصميم هاي کار شناسي شده و مورد توافق قاطبه اهالي شعر مي تواند در پيشبرد اهداف جشنواره شعر فجر موثر باشد.

تأثير جشنواره در کشورهاي فارسي زبان کمرنگ است

علي محمد مودب تأثيرگذاري جشنواره شعر فجر در سطح کشورهاي حوزه زبان فارسي را کمرنگ دانست و بر ضرورت تقويت بخش بين المللي اين جشنواره تأکيد کرد.
اين شاعر گفت: اصل پديد آمدن اين جشنواره پاسخ به يکي از نيازهاي اساسي فرهنگي در کشور بود و خوشبختانه تاکنون منشأ اثرات مثبتي هم بوده است.
وي با بيان اينکه جشنواره شعر فجر تا رسيدن به وضعيتي که متناسب با ادبيات ما باشد هنوز فاصله دارد، عنوان کرد: اگرچه تاکنون روند رو به رشدي در اين جشنواره سپري شده است اما بايد به سطحي ارتقا پيدا کند که متناسب با پيشرفت هاي حوزه شعر کشور باشد.
وي با بيان اينکه اساسا شاعران به سختي تن به رقابت مي دهند، تصريح کرد: همين تفاوت ها ميان شعر و صنعت هنري چون سينما که نقش تکنيک در آن برجسته است، نشان دهنده اين است که مسؤولان جشنواره شعر فجر بايد به فکر تدوين آيين نامه اي مشخص و مستقل براي اين رويداد باشند.

داوران از طيف هاي متنوع گزينش شوند

خسرو آقاياري با بيان اينکه آثار انتخاب شده در جشنواره شعر فجر به ايجاد يک جريان ادبي در کشور کمک مي کند، گفت: به همين سبب بايد هيأت داوران از طيف ها و نحله هاي مختلف ادبي گزينش شوند.
آقاياري تصريح کرد: جشنواره هاي متعدد ادبي اگرچه تاکنون منشا اثر و جريان ساز بوده اند، اما آفات زيادي هم در پي داشته اند که بايد نسبت به آنها حساس بود.
وي برگزاري جشنواره را فصلي از يک برنامه مدون و از پيش انديشيده دانست و تأکيد کرد: متأسفانه اشکال عمده جشنواره هاي ما در نظر نياوردن اين مسأله است که بايد زيرساخت هاي لازم براي تأسيس يک جشنواره فراهم شود.
وي خواستار توجه جدي تر مسؤولان به ساحت هاي بنيادين ادبيات شد و تصريح کرد: من به عنوان کسي که 30 سال در عرصه شعر و ادبيات معلمي کرده ام، وظيفه دارم که نسبت به وجود برخي بحران ها در ساحت ادبيات هشدار بدهم و از مسئولان بخواهم که به آنها توجه کنند.

جشنواره شعر فجر و دانشگاه ها

يک استاد زبان و ادبيات فارسي پيشنهاد کرد که آثار منتخب جشنواره شعر فجر براي تحليل و بررسي در اختيار دانشگاه هاي کشور قرار بگيرد.
دکترقاسم رحيمي گفت: يکي از آفات و آسيب هاي جدي ادبيات معاصر فارسي شکاف و شقاقي است که ميان دانشکده هاي ادبيات و شاعران کشور وجود دارد. وي ادامه داد: اينکه ادبيات معاصر ما راه خودش را برود و اساتيد و دانشگاه هاي ما هم راه خودشان را، کشور را دچار مشکل مي کند.وي سياست گذاران فرهنگي کشور را مسؤول ايجاد پيوند ميان موسسات فرهنگي و دانشگاه ها دانست و اظهار کرد: در اين زمينه نمي توان به حرکت هاي فردي و گاه به گاهي که با انگيزه هاي شخصي صورت مي گيرد، اميدوار بود بلکه انجام اين مهم نيازمند سياست گذاري و تعيين دقيق راهبردهاست.

توجه به ادبيات کودک و نوجوان

علي باباجاني، شاعر کودک و نوجوان، توجه جشنواره شعر فجر به اين حوزه را موجب تقويت انگيزه و اميد در شاعران دانست.سراينده «آمدي در شهر ما گل کاشتي» ادامه داد: متأسفانه ادبيات کودک و نوجوان آنچنان که بايد و شايد مورد توجه قرار نمي گيرد و غالبا سهم آن در ادبيات معاصر فارسي ناديده گرفته مي شود.وي با ابراز خشنودي از توجه جشنواره شعر فجر به حوزه شعر کودک و نوجوان تصريح کرد: در کنار اين اتفاق مبارک اميدوارم که داوران ملاک هاي شخصي و سليقه اي خود را کنار بگذارند و به ادبيت آثار توجه کنند.
وي با اشاره به وجود نوعي بحران در قلمرو ادبيات کودک و نوجوان يادآور شد: متأسفانه در وضعيت فعلي سره از ناسره جدا نشده است و کسي به درستي آثار مناسب و با کيفيت بالا را نمي شناسد و جشنواره شعر فجر مي تواند در اين راستا بسيار موثر باشد.
نظرات بینندگان