با کودک لجباز وارد جنگ قدرت نشوید

 یک فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان با اشاره به اینکه لجبازی در کودک معمولا به صورت بد رفتاری بروز می کند، گفت: ایجاد فضای ارتباطی مثبت بین والدین و کودک بهترین کمک کننده برای برطرف کردن لجبازی است و استفاده از روش‌های تشویقی کلامی به خصوص زمانی که کودک مطیع است توصیه می شود.

دکتر جواد محمودی قرائی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: لجبازی کودکان به صورت مقابله جویی با منابع قدرت مانند پدر و مادرخود را نشان می دهد به نحوی که معمولا کودکان خواسته والدین را انجام نمی دهند یا به نوعی بر خواسته خود پافشاری کرده و یا عمدا کاری می کنند که می دانند باعث ناراحتی آنها می شود. همچنین در مواردی تلافی جویی می کنند و یا نسبت به والدین از خود پرخاشگری نشان می دهند.

وی با اشاره به اینکه لجبازی کودکان در بعضی از سنین مانند دوسالگی و نوجوانی جزء رشد طبیعی محسوب می شود، افزود: در این شرایط کودک با لجبازی اعلام استقلال و موجودیت می کند ولی در صورتی که شدت آن بیش از حد انتظار باشد، نشان‌دهنده یک اختلال است همچنین لجبازی در سایر سنین و به غیر از دو مقطع سنی یاد شده در صورتی که باعث به هم زدن روابط با والدین شود و یا تنش و استرس زیادی را ایجاد کند به عنوان اختلال در نظر گرفته می شود.

این فوق تخصص روانپزشکی با بیان اینکه والدین درکنار حفظ نقش مدیریتی خود نباید با کودک وارد جنگ قدرت شوند، گفت: والدین باید سعی کنند لجبازی کودک را مدیریت کنند و کنترل اوضاع را به آنها ندهند و شرایط را از قبل پیش بینی کنند و رفتارهای جایگزین پیشنهاد بدهند تا کودک را از موقعیت لجبازی دور کنند و حتی در مواردی می توانند از خود انعطاف نشان دهند و تا حدی به کودک حق تصمیم گیری و انتخاب بدهند.

راه های برخورد با لجبازی، متفاوت است

دکتر محمودی قرائی در ادامه مقابله جویی، بی اعتنایی، پرخاشگری وتلافی جویی را از علائم لجبازی دانست و گفت: اولین اقدام در برابر کودک لجباز، شناسایی علت این رفتار است زیرا لجبازی علل مختلفی دارد و در مواردی ممکن است به دنبال حادثه ای ناگوارمانند از دست دادن یکی از اعضای خانواده در پی یک تصادف شدید ایجاد شود و معمولا کودکان تظاهرات هیجانی و استرس خود را به صورت بد رفتاری از جمله لجبازی نشان می دهند و در این مورد، کودک باید تحت حمایت روانی قرار گیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به دیگرعلل لجبازی اشاره کرد و ادامه داد: اختلال لجبازی در بعضی شرایط به واسطه وجود یک اختلال خلقی و به دنبال تحریک پذیری و افسردگی ایجاد می شود که در این حالت پیدا کردن و درمان اختلال زمینه ای ضروری است، همچنین در حالت دیگر اختلال لجبازی مقابله ای به طور مستقل وجود دارد و در بعضی کودکان که بیش فعالی نقص تمرکز دارند همراه با این اختلال، اختلال لجبازی مقابله جویی و رفتارهای بی اعتنایی نیز دیده می شود که درمان این مورد نیز ضروری است.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان تصریح کرد: در صورتی که اختلال لجبازی بدون علل دیگر مطرح باشد، شیوه رفتاری و نحوه فرزندپروی والدین موثر است و می تواند باعث تشدید و یا کاهش علائم شود و در این موارد والدین باید روش‌های فرزند پروری را که می تواند لجبازی را از بین ببرد از منابع مختلف بیاموزند و یا در دوره هایی که در مراکز تخصصی وجود دارد شرکت کنند.

دادن حق انتخاب به کودک، لجبازی را کاهش می دهد

دکتر محمودی قرائی در ادامه گفت: انعطاف پذیری و دادن اختیار به کودک در انتخاب‌هایی که از طرف والدین پذیرفته شده است و باعث بروز مشکل نمی شود به کاهش لجبازی کمک می کند ولی در صورت بروز رفتارهای آسیب زا همراه با لجبازی، والدین باید با قاطعیت رفتار کنند البته منظوراز جدی بودن پرخاشگری و توهین نیست و والدین تنها باید روی کلام خود ایستادگی داشته باشند تا کودک متوجه شود با بد رفتاری چیزی را به دست نمی آورد.

وی با تاکید بر اینکه در مواجهه با لجبازی کودکان تنبیه های بدنی توصیه نمی شود افزود: والدین باید ضمن مدیریت هیجان خود از تشدید رفتارهیجانی کودک جلوگیری کنند و با ایجاد ثبات و آرامش به کودک نشان دهند با سر و صدا کاری درست نمی شود و این احساس را به آنها انتقال دهند که مدیریت اوضاع همچنان در دست آنها است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با رد تنبیه های محرومیتی و یا در نظر گرفتن پیامد برای رفتار ها ادامه داد: تنها تنبیهی که خفیف است و باعث تشدید لجبازی و مقابله جویی نمی شود و به کودک صدمه نمی زند، در مواردی کمک کننده است.

دکتر محمودی در پایان خاطر نشان کرد: در مواردی که شدت لجبازی خیلی زیاد است و والدین قدرت مدیریت اوضاع را نداشته باشند، مراجعه به روانپزشک و مشورت با آنها کمک کننده است.