پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : محمد ايراني سفير پيشين ايران در اردن در ديپلماسي ايراني نوشت:
اجلاس
دوستان سوريه در تونس از ابعاد مختلف قابل بررسي و ارزيابي است. اين اجلاس
که با حضور طرف هاي مختلف بين المللي اعم از کشورها و نهادهاي جهاني و
گروه هاي سياسي جمعه گذشته برگزار شد، في نفسه عامل فشار بين المللي جديدي
عليه نظام موجود در سوريه محسوب مي شود.
اين نشست به منزله واکنش اعراب و جريان غرب در مرحله اقدامات مابعد وتوي روسيه و چين در 4 فوريه است.
لذا
از اين بابت که در کنار اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل و حمايت 137 کشور
جهان در مقابل 12 راي مخالف نسبت به لزوم تغيير در سوريه، اين کشور را در
فشار بين المللي جديدي قرار مي دهد، ترديدي وجود ندارد.
اما نکته
اي که لازم است به آن پرداخته شود ميزان و تنوع اختلافاتي است که در جبهه
مقابل نظام بشار اسد وجود دارد و در چنين نشست هايي نمايان مي گردد. به نظر
مي رسد اجلاس تونس علي رغم اين که موفق گرديد نمايشي از مخالفان رسمي و
غيررسمي سوريه را به تصوير کشاند، اما واقعيتي را آشکار کرد که از ديد
ناظران سياسي پنهان نماند.
آن واقعيت اين است که اجماع بين المللي
مبني بر يک اقدام جدي عليه سوريه هنوز شکل نگرفته است. اجلاس تونس نشان داد
که در صحنه بين الملل بدون حضور طرف هاي مهمي چون روسيه و چين، و البته
مخالفت اين دو با اين اجلاس، عملا راهکار تعيين کننده اي که بتواند خواسته
مخالفين دولت آقاي بشار اسد را محقق سازد، وجود ندارد; همان طور که در نشست
شوراي امنيت نيز وجود نداشت.
بنابراين در اقدامات آينده، همه
توجهات آمريکا و غرب به سمت هزينه کردن براي رسيدن به اجماعي بين المللي که
روسيه و چين نيز در آن حضور داشته باشند، معطوف خواهد شد. واقعيت ديگري که
در جريان اين نشست مي توان به آن پي برد، اختلاف غرب و اعراب، (در قالب
عربستان و قطر) بود.
در شرايطي که عربستان سعودي و در کنار آن قطر،
طرح مداخله نظامي بين المللي را به طور جدي پيگيري مي کنند و انتظار آن ها
از اين اجلاس نيز توافقي جهاني براي مسلح کردن رسمي معارضه يا لااقل امکان
حضور نيروهاي بين المللي و عربي (ولو تحت عنوان نيروهاي پاسدار صلح) بود،
اما هم جرياني در داخل اعراب خصوصا در تونس و مصر و هم در جبهه غرب، مواضع
اخير آمريکايي ها با طرح مذکور همدلي و توافقي نشان نداد. سعودي ها تنها
راه سرنگوني بشار اسد را ارسال سلاح و تجهيزات براي مخالفان مي دانند و در
پي انتقال قدرت در سوريه به هر قيمت چه با رضايت هيئت حاکمه اين کشور و يا
بدون رضايت آن هستند. در حالي که در اظهارات رئيس جمهور جديد تونس و وزير
خارجه اش، چنين خواسته اي نبود و عمدتا راه حل سياسي مورد نظر آنان قرار
داشت.
بيانيه کاخ سفيد و اظهارات خانم کلينتون که تاکيد مي کرد، در
شرايط فعلي موافقت با ارسال سلاح به مخالفان سوريه دور از حکمت و عقل است،
(گرچه در گذشته نزديک آمريکايي ها مخالفان دولت سوريه را از تحويل سلاح خود
به دولت بر حذر داشته بودند) موجب شد وزير امور خارجه عربستان جلسه را ترک
کند و نشان دهد نتايج اجلاس تونس فاقد اقدام عمدي عليه نظام حاکم در سوريه
است. از زاويه ديگر اختلاف نظر بين گروه هاي سوري معارض است که ظاهرا جدي
است و در چنين مواقعي به سرعت بروز مي کند. هر دو جريان مخالف يعني شوراي
ملي معارضه که در خارج از سوريه فعاليت مي کند و نيز هيئت هماهنگي براي
تغيير که در داخل کشور است، هر دو براي شرکت در اين اجلاس دعوت شده بودند.
هيئت
هماهنگي يعني مخالفان داخل، پس از حضور در تونس و قبل از شروع رسمي اجلاس،
پس از دريافت نظراتي که مايل است رقيبش يعني شوراي ملي را به عنوان
نماينده اصلي مردم سوريه معرفي کند و نيز اصرار بر نظامي کردن بحران سوريه و
مسلح کردن رسمي معارضه دارد، تونس را به نشانه اعتراض ترک کرد. البته عدم
توافق اين دو جريان مخالف دولت سوريه قبلا نيز در نشست آقايان برهان غليون و
هيثم مناع، نمايندگان دو طرف در قاهره حکايت از اختلافات جدي آن ها داشت.
اضافه بر آن در درون شوراي ملي مخالفان نيز اختلافاتي در حال ظهور است.
اظهارات
همزمان يکي از اعضاي برجسته شورا که اعلام کرده جرياني در داخل شورا در پي
تحکم بر ديگران است و به زودي تعدادي از شخصيت هاي برجسته عضو شوراي ملي
معارضه از آن جدا خواهند شد، قابل تامل است.
عدم صدور بيانيه نهايي
که مي تواند ناشي از عدم توافق طرف هاي شرکت کننده در اجلاس پيرامون
قضاياي مطروحه باشد و نيز دست نيافتن اجلاس به اهداف از قبل اعلام شده اين
نشست که يکي از موارد آن موضوع کمک رساني بين المللي به داخل و مردم سوريه
اعلام شده بود و عملا راهکاري را به تصويب نرساند، حکايت از اين واقعيت
دارد که کنفرانس دوستان سوريه در تونس بدون هيچ دستاورد روشني که البته
حاصل عدم اجماع حاضران بوده، به کار خود پايان داده است.
