پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : نمايندگي دائم ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در بيانيه‌اي ضمن اعلام اين‌كه "فرآيند دسترسي‌هاي آژانس به موارد مورد درخواست در زماني که توافق بر روي مداليته حاصل شود، آغاز خواهد شد" اعلام كرد: کشورهاي عضو آژانس از هرگونه اقدام که باعث تضعيف فضايي که براي پيگيري يک نتيجه موفقيت‌آميز ميان ايران و آژانس است، اجتناب كنند.
به گزارش انتخاب، نمايندگي دائم جمهوري اسلامي ايران در وين درباره دو دور مذاکرات ميان ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در نشست روز دوشنبه ١٥ اسفند (٥ مارس) شوراي حکام بيانيه‌اي مطبوعاتي صادر كرد.
در اين بيانيه آمده است: "پيرو مذاکرات سياسي در سطح بالا، برنامه کاري (INFCIRC/٧١١) براي روشن شدن مسايل باقي‌مانده از گذشته در تاريخ ٢٧ اوت ٢٠٠٧ ميان جمهوري اسلامي ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي توافق شد. در نتيجه همکاري بسيار فعالانه ايران، شش مساله باقي‌مانده در تاريخ ٢٠٠٨ حل و فصل شد و مديرکل قبلي آن را به شوراي حکام گزارش كرد.
با وجود اين واقعيت که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تعهدات خود از جمله تحويل اسناد مربوط به «مطالعات ادعايي» را به ايران انجام نداده است، ايران ارزيابي خود را در يک سند ١١٧ صفحه‌اي به آژانس ارائه داد. بنابراين برنامه کار خاتمه يافت ولي آژانس بر خلاف برنامه کار آن را اعلام نکرد.
در هر حال ايران يک بار ديگر با دعوت از تيم آژانس در تاريخ ٣٠ اکتبر ٢٠١١ براي ديدار از ايران به منظور حل مسايل و خاتمه دادن به فرآيندي که به نظر مي‌رسد بي‌پايان است، يک امتياز تاريخي را در اختيار گذاشت.
الف ـ نخستين ملاقات‌ها، ٩ و ١٠ بهمن (٢٩ـ٣١ ژانويه ٢٠١٢)
ايران و تيم آژانس متشکل از مقامات ارشد مذاکرات فشرده‌اي درباره چگونگي حل و فصل مسايل و ارکان اصلي تعيين شده داشتند. آژانس و ايران پيش‌نويس‌هاي متن خود را درباره رويکرد تدوين شده و مداليته براي جزئيات بعدي تبادل کردند.
ب ـ ملاقات‌هاي ميان نشست‌ها ٢٦ ـ ٢٨ بهمن (١٥ ـ ١٧ فوريه ٢٠١٢)
به منظور تسهيل دو دور مذاکره در تهران، سه ملاقات در وين انجام شد و تفاهم‌هاي زير به دست آمد:
ـ رويکردي که در اين فرآيند وجود دارد موضوع به موضوع خواهد بود و مسايل فني مرتبط با هم در يک موضوع طبقه‌بندي خواهد شد تا براي تسهيل کار رويکرد فشرده، موثر و نتيجه بخشي به دست آيد.
ـ آژانس اعلام کرد که همه مسايل باقي‌مانده منحصرا در سند GOV/٦٥/٢٠١١ است که در فهرست اولويت‌بندي موضوعات و دسته‌ها در دومين پيش‌نويس مداليته ارائه خواهد شد.
ـ در اين زمينه مواردي از قبيل توسعه چاشني انفجاري، ابتکار انفجار در سطح بالا و آزمايش هيدروديناميک که در اصل آژانس پيشنهاد داده بود که جزو موضوع شماره دو قرار بگيرد توافق شد که در موضوع اول جاي بگيرد. بنابراين موضوع شماره يك شامل پنج مسأله مي‌شد.
ـ توافق شد که آژانس اسنادي را که نشان مي‌دهد كه ايران فعاليت‌هاي ادعا شده در مورد هر يک از موضوعات را انجام داده است، تحويل دهد.
ـ توافق شد که اول متن مداليته مورد توافق قرار گيرد و منعقد شود و سپس بر اساس همين مداليته مورد توافق، رويکرد موضوع به موضوع اجرا شود.
ـ توافق شد که آژانس سوالهاي خود را درباره موضوع شماره يك (پنج مسأله) آماده كند و آن‌ها را در ملاقات بعدي در تاريخ اول و دوم اسفند (٢٠ـ٢١ فوريه) به ايران ارائه دهد تا راه را براي اجراي موثر کار هموار كند.
ـ ايران با درخواست آژانس براي تهيه اظهارنامه ابتدايي درباره ضميمه گزارش مديرکل (GOV/٦٥/٢٠١١) در ملاقات بعدي (٢٠ـ٢١ فويه) موافقت کرد.
ـ هم‌چنين توافق شد که اگر چه آژانس سوالهاي خود را درباره موضوع شماره يك ارائه خواهد داد، اما تقاضاي دسترسي به پارچين طبق رويکرد موضوع به موضوع تا بعد از نشست شوراي حکام در ماه مارس به تعويق بيافتد.
ـ ايران آمادگي خود را در راستاي اثبات حسن نيت مبتني بر همکاري فعال براي برداشتن گام‌هاي عملي از جمله ارائه دسترسي در مورد دو مساله موضوع شماره يك يعني توسعه چاشني انفجاري و ابتکار انفجار در سطح بالا اعلام کرد.
ج ـ ملاقات‌هاي دوم اول و دوم اسفند (٢٠ـ٢١ فوريه)
بر اساس متن مداليته که آژانس پيشنهاد داده بود گام‌هاي زير به ترتيب پيش‌بيني شد:
١ـ توافق بر سر مداليته
٢ـ ايران اظهارنامه ابتدايي خود را در مورد ضميمه گزارش GOV/٦٥/٢٠١١ ارائه كند.
٣ـ آژانس همه سوالهاي مربوط به موضوع شماره يك (پنج مساله) را ارائه کنــد و اسنادي را که نشان مي‌دهند فعاليت‌هاي ادعايي را ايران اجرا کرده است، تحويل دهد.
٤ـ ايران به سوالهاي آژانس پاسخ خواهد داد.
٥ـ آژانس پاسخ‌ها را مرور و تحليل خواهد کرد و درباره همه اقدام‌هايي که در مورد موضوع شماره يك (پنج مساله) بايد انجام شود با ايران به مذاکره خواهد پرداخت.
٦ـ آژانس اجراي اقدام (يا اقدام‌هاي) مربوط به يکي از مسايل موضوع شماره يك را طبق رويکرد موضوع به موضوع درخواست خواهد كرد.
با وجود توافقي که در وين شد (قسمت ب بالا) و حتي بر خلاف متن آژانس که در بالا ذکر شد، تيم آژانس بر اساس دستور مديرکل خواستار دسترسي به پارچين شد.
بايد يادآوري شود كه پارچين در سال ٢٠٠٥ دو بار توسط آژانس بازديد شده است كه متعاقبا معاون پيشين مديركل اعلام داشت كه موضوع خاتمه يافته و بخشي از تاريخ خواهد شد و مديركل پيشين آن را به شوراي حكام گزارش كرد. با توجه به اين واقعيت كه پارچين يك سايت نظامي است دسترسي به سايت يك فرآيند زمان‌بر است و به طور مكرر نمي‌توان اجازه داد. در پرتو اين سابقه و بر اساس اين‌که از آژانس خواسته شده است همه مسائل مربوطه را هم‌چون آزمايش‌هاي هيدروديناميک را با هم يکي كند، متعاقبا يک‌بار ديگر اجازه دسترسي داده خواهد شد. اين فرآيند مي‌تواند به طور واضح در زماني که توافق بر روي مداليته حاصل شد، شروع شود.
با وجود اين واقعيت که مداليته نهايي نشده بود، اما ايران در راستاي نشان دادن حسن نيت مبتني بر همکاري فعال، تصميم گرفت اظهارنامه اوليه خود را درباره ضميمه گزارش مديرکل ارائه كند. اين يکي از اقدام‌هاي مورد انتظار در پيش‌نويس مداليته ارائه شده توسط آژانس بود.
آژانس براي ارائه کليه سوال‌ها درباره موضوع شماره يك ( پنج مساله مربوطه) آماده نبود و تنها درباره پارچين و کارشناس خارجي سوال كرد. آژانس هيچ سند يا توضيحي درباره اين سوال‌ها ارائه نکرد.
ايران مجددا آمادگي خود را براي اتخاذ اقدامات عملي شامل اجازه دسترسي درباره دو مساله در موضوع شماره يك يعني توسعه چاشني و ابتکار انفجار در سطح بالا براي حل و فصل اين دو موضوع اعلام كرد، اما تيم آژانس آن را به دليل دستور مديرکل براي بازگشت به وين، نپذيرفت.
با اين حال هر دو طرف بحث فشرده‌اي درباره مداليته براي کار در مورد ادعاها داشتند، توافق‌ها در بخش‌هاي زيادي حاصل شد، اما به دليل بازگشت برنامه‌ريزي شده تيم آژانس به وين و نبود وقت، متن نهايي نشد.
جمهوري اسلامي ايران قبلا براي کار با آژانس به طريقي حرفه‌اي براي حل و فصل ادعاهاي باقي‌مانده با هدف اين‌که به افکار عمومي جهان ثابت شود که فعاليت‌هاي هسته‌يي‌اش صرفا براي اهداف صلح‌آميز است، تصميم خود را اتخاذ كرده است.
بنابراين از کليه کشورهاي عضو انتظار مي‌رود که از اين فرآيند حمايت كنند و از هرگونه اقدامي که باعث تضعيف فضايي که براي پيگيري يک نتيجه موفقيت‌آميز مورد نياز است، اجتناب كنند."
