arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۳۹۳۱۶۰
تاریخ انتشار: ۴۴ : ۲۲ - ۲۲ بهمن ۱۳۹۶

تحلیل اکونومیست از عاقبت برنامه هسته ای عربستان برای رقابت با ایران

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

اکونومیست در گزارشی نوشت: برنامه هسته ای عربستان؛ فقط برای چشم هم چشمی با رقیب منطقه ای اش؛ ایران است و در نهایت منطقه را به مسابقه تسلیحات هسته ای می کشاند.

به گزارش ایرنا، در ادامه این گزارش آمده است: در بیابانی در فاصله 220 کیلومتری 'ابوظبی' پایتخت امارات؛ یک شرکت از کره جنوبی در شرف تکمیل کردن عملیات ساخت اولین رآکتور تولید برق هسته ای در جهان عرب است.

این پروژه ده سال قبل در واشنگتن و طی توافقنامه ای موسوم به ' توافق 123' میان امارات و آمریکا کلید خورد.

نام یک چنین توافق هایی از قوانین کنترل صادرات آمریکا اخذ می شود. این پروژه پادمان های محکمی را برای تکنولوژی هسته ای آمریکا اعمال می کند.

امارات در سال 2009 یکی از این قراردادها را امضا کرد و متعهد شد که اورانیوم را غنی سازی نخواهد کرد و یا سوخت مصرف شده را به پروسه (فرآیند) تولید پلوتونیوم نخواهد انداخت. هردو ماده می تواند برای ساخت سلاح هسته ای به خدمت گرفته شوند. متخصصان کنترل سلاح این توافق را استاندارد طلایی ' توافق 123 ' نام گذاشته اند.
اما عربستان طلا نمی خواهد، بلکه برنز می خواهد.

این پادشاهی طرح های بلندپروازانه هسته ای برای خود را دارد که شامل 16 رآکتور به ارزش 80 میلیارد دلار می شود. بر خلاف امارات؛ عربستان می خواهد که خودش غنی سازی را انجام دهد.

ایران؛ رقیب منطقه ای عربستان؛ تا این لحظه در این زمینه یک گام از عربستان جلوتر است.

در توافق هسته ای به ایران اجازه داده شده است که اورانیوم را غنی سازی کند. بحث برانگیزترین مفاد 'برجام' هم همین ماده است. در ازاء آن؛ ایران توافق کرده است که سانتریفیوژهایش که برای غنی سازی مورد استفاده قرار می گیرد را انبار کند و اورانیوم را فقط تا به اندازه ای غنی سازی کند که پایین تر از سطح مورد نیاز برای ساخت بمب هسته ای است. منتها ایران فناوری غنی سازی اورانیوم را برای خود حفظ کرده است.

عربستان هم خواستار آن است که این تکنولوژی را داشته باشد. همین موضوع است که تشویش خاطر قانونگذاران آمریکایی را فراهم ساخته است.

اگر کنگره موافقت کند، یک چنین امتیازی را به عربستان بدهد؛ آنگاه باید آن را به سایر کشورهایی که آنها هم خواستار این امتیازند نیز بدهد. پس دیگر باید در پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای را تخته کرد.

انتقاد منتقدان توافق هسته ای ایران هم همین است. این منتقدان می گویند که اگر عربستان هم بنا شود خودش غنی سازی را انجام دهد؛ آنگاه دیگر نمی توان بر ایران محدودیت های بیشتری اعمال کرد.

اما 'دونالد ترامپ' رئیس جمهوری آمریکا گویا اهمیتی به این موضوع نمی دهد. او رابطه گرمی با سعودی ها دارد و ضمنا اعلام کرده است که می خواهد صنعت بیمار هسته ای آمریکا را احیا کند.

یکی از پنج شرکتی که پروژه برنامه هسته ای عربستان را اجرا می کند؛ شرکت آمریکایی 'وستینگهاوس' است که پارسال ورشکسته اعلام شد. وستینگهاوس بدون ملحق شدن به توافق 123؛ نمی تواند به این پروژه بپیوندد.

اما حتی منتقدان برنامه هسته ای عربستان هم معتقدند که هرچند توافق پیشنهادی یک گزینه بد است اما در میان تمام گزینه های بد ممکن؛ بهترین است چون به آمریکا این اجازه را می دهد که بر روی برنامه هسته ای عربستان قدرت نفوذ داشته باشد.

پادشاهی سعودی؛ مشتاقان دیگری هم برای سرمایه گذاری در برنامه هسته ای اش دارد. یکی از آنها؛ شرکت 'روزاتوم' Rosatom روسیه است که یک شرکت دولتی قدرت هسته ای است که یک نوع دیپلماسی جنون آمیز هسته ای را در خاورمیانه دنبال می کند.

'روزاتوم' در دسامبر گذشته یک قرارداد 21.3 میلیارد دلاری برای ساخت اولین رآکتور برق هسته ای مصر امضا کرد و در سال 2015 هم یک قرارداد مشابه 10 میلیارد دلاری با اردن به امضا رساند.

عربستان و روسیه اختلاف نظرهای فاحشی با هم در بسیاری از موضوعات بین المللی دارند از جمله در موضوع سوریه. اما به هر جهت؛ سعودی ها خیلی مشتاق اند که با قدرت طغیانگر منطقه پیوندهای نزدیکتری داشته باشند. ملک 'سلمان' در ماه اکتبر سفری چهار روزه به مسکو داشت که اولین سفر حاکمی از عربستان به روسیه بوده است.
اما در این بلندپروازی هسته ای عربستان؛ یک نکته مهم جلب توجه می کند.

عربستان اولین کشور نفت خیز جهان است و داشتن انرژی هسته ای برای یک چنین کشوری چندان توجیه اقتصادی ندارد.

عربستان برای تولید برق خود روزانه 465 هزار بشکه نفت را می سوزاند و با این کار از 11 میلیارد دلار درآمد سالانه اش چشم پوشی می کند.
آخرین رآکتورهای هسته ای عربستان تا دهه 2030 آن لاین نخواهد شد. این راکتورها مجموعا کمتر از یک ششم 120 گیگاوات برق مورد نیاز کشور در دوره های اوج مصرف را تامین می کنند.

در کشوری که عمدتا پوشیده از بیابان است؛ برای تولید برق بهتر است از انرژی گاز و انرژی خورشیدی استفاده شود؛ نه از انرژی هسته ای. در حالیکه امروز پادشاهی سعودی تقریبا مطلقا برق خود را از این دو منبع انرژی تولید نمی کند. بزرگ ترین مزرعه خورشیدی عربستان در شعبات شرکت نفت دولتی عربستان واقع است و فقط برق یک ساختمان اداری را تامین می کند.

دولت سعودی در حال ساخت یک کارخانه تولید صفحات خورشیدی نزدیک ریاض است. در 6 فوریه / 17 بهمن/ شرکت برق ACWA Power سعودی اعلام کرد که امتیاز انعقاد قرارداد ساخت یک مزرعه جدید خورشیدی 300 مگاواتی در صحرای شمالی عربستان را برده است. ACWA قول می دهد برقی که تولید می کند برای هر کیلووات ساعت فقط 2.3 سنت هزینه در بر داشته باشد. این پایین ترین تعرفه تولید برق است و در نوع خود یک رکورد است.

هزینه تولید برق از طریق رآکتور هسته ای ولوآنکه میزان بهره وری آن هم فوق العاده بالا باشد؛ سرسام آور است. منتها این هزینه می تواند متفاوت هم باشد.

از آنجایی که فناوری هسته ای؛ یک تکنولوژی بلوغ یافته است؛ هزینه انرژی خورشیدی سال به سال پایین می آید. خلاصه آنکه، سعودی ها برنامه هسته ای را فقط برای عقب نماندن از ایران می خواهند.
منتها این چشم هم چشمی کردن با دشمن؛ مشتعل ترین منطقه جهان را به ورطه مسابقه ای برای اشاعه سلاح های کشتار جمعی خواهد انداخت.

نظرات بینندگان