آتلانتیک نوشت: عموما وقتی دولت ترامپ از تنبیهات شدید علیه کشوری در خاورمیانه سخن می گوید، منظورش ایران است، کشوری که اثرگذاری منطقه ای اش دغدغه همسایگان عربش و آمریکا شده است. اما به تازگی ترامپ این الفاظ را علیه عربستان سعودی به کار برد که نزدیکترین متحد آمریکا در جهان اسلام قلمداد می شود. تهدیدی که در صورت اثبات دست داشتن سعودی ها در قتل خاشقجی عملی می شود. ترامپ در برنامه ۶۰ دقیقه سی بی اس گفت که اتفاق وحشتناکی رخ داده، ما مساله را بررسی می کنیم و تنبیه سختی در راه خواهد بود.
به گزارش «انتخاب»، آتلانتیک ادامه داد: همچنین ترامپ گفت که این تنبیهات شامل معاملات فروش سلاح نمی شود چرا که اثر معکوس متوجه اقتصاد آمریکا خواهد شد. رسانه های رسمی سعودی نیز به نقل حکومت این کشور اعلام کردند که به هر اقدامی علیه خود، پاسخی شدیدتر خواهند داد. البته متعاقب آن سفارت سفارت عربستان در واشنگتن با توییتی دیگر لحنی عقب نشینانه نشان داد. دوشنبه ترامپ خبر داد که با پادشاه عربستان، سلمان سخن گفته و او هر گونه ارتباط با قتل خاشقجی را انکار کرده است. ترامپ ادامه داد که پادشاه گفته با مقامات ترکیه برای روشن شدن قضیه همکاری می کند.
مساله خاسقجی نشان دهنده تغییر بزرگی در سرنوشت سعودی هاست که تا همین دو هفته پیش بابت اصلاحات اقتصادی و اجتماعی ستایش می شدند. ولیعهد جوان این کشور، بن سلمان نماد چهره جدید این کشور پادشاهی محسوب می شد. او مصاحبه هایی درباره طرح های اقتصادی کشورش ترتیب می داد و حتی از این فرصت استفاده کرد تا مدعی شود ایران باعث شده که هیتلر آدمی خوب شمرده شود. وی ایران را مسبب هر گونه دردسر در خاورمیانه دانست.
البته اصلاحات سعودی نیمه تاریکی نیز داشته: بازداشت های بی اساس، جنگی خونین در یمن و چهره ای تفرقه آمیز. اما غرب همه این ها را تا زمانی که ایران به حضور در عراق، سوریه و لبنان، تقویت برنامه موشکی و تهدید اسراییل ادامه دهد، نادیده می گیرد. عربستان تنها متحد نزدیک آمریکا نیست بلکه ترامپ و دامادش کوشنر نیز به داشتن روابط نزدیک با خاندان سلطنتی آن افتخار می کنند، امری که موجب نادیده گرفتن سرکوب داخلی، جنایت در یمن و محاصره اقتصادی قطر شده است. اما قتل خاشقجی مساله دیگری است. او نه تنها در ترکیه به قتل رسیده، بلکه روزنامه نگاری معروف در واشنگتن پست و مقیم آمریکا نیز بوده است.
به عبارت دیگر سعودی ها مرتکب عملی شده اند که عموما ایران را به ارتکاب آن متهم می کردند. آمریکا و متحدانش سال هاست ایران را تحریم کرده اند. روابط ایران و آمریکا در دوره اوباما با توافق هسته ای اندکی بهبود یافت اما از زمان خروج ترامپ از توافق اوضاع بدتر شده است.
پمپئو هفته گذشته گفت که هدف از فشارهای آمریکا این است که ایران مانند یک کشور نرمال رفتار کند. اما اکنون ایران در سکوت به تماشای محکومیت عربستان از سوی غرب به علت رفتار نکردن مانند یک کشور عادی نشسته است. سایت خبری المانیتور که به اخبار خاورمیانه می پردازد گزارش داده است که اغلب پوشش خبر قتل خاشقجی از سوی رسانه های ایرانی بر روابط ترکیه و عربستان متمرکز است. المانیتور می گوید شکاف میان عربستان و ترکیه با استقبال تهران همراه خواهد بود. در حالی که بر سر مسائل منطقه ای بخصوص جنگ داخلی سوریه میان ایران و ترکیه اختلاف نظر وجود دارد، دو کشور روابط اقتصادی عمیقی دارند. اختلاف میان عربستان و ترکیه رابطه ترکیه با ایران را تعمیق می بخشد و عربستان که رقیب ایران است را در منطقه منزوی می کند.
روی جالب ماجرا این است که منبع خبری اصلی در مورد قتل خاشقجی، دولت اردوغان است که خود سابقه تاریکی در برخورد با روزنامه نگاران و رسانه ها دارد. روابط عربستان و ترکیه بر سر قطع رابطه با قطر دچار چالش شد. قبل از مصاحبه تلویزیونی ترامپ، موضع وی در مورد قتل خاشقجی سکوت بود. چالش پیش روی آمریکا در مواجهه با این بحران این است که چگونه نزدیکترین متحد خود در جهان اسلام را حفظ کند. اشتراک منافع آمریکا و عربستان در چند مورد دیده می شود از قبیل ثبات بازار نفت، افراط گرایی در اسلام و حضور ایران در سوریه، لبنان و یمن. اما حرکتی در کنگره برای دادن اختیار به رییس جمهور به منظور تحریم کسانی که در قتل خاشقجی دخیل بوده اند، می تواند مساله را پیچیده کند. در بهترین حالت اخبار این قتل یک کابوس برای حکومت عربستان است و در بدترین حالت تحریم شدن توسط آمریکا، متحد نزدیکش. در عین حال ایران که همیشه متهم می شد، می تواند عربستان را نشان دهد و بگوید که شما از ما بهتر نیستید.
اردوغان با اين ابتكار زمينه انجام دو معامله يكي بين آمريكا و تركيه (بر سر مسائل منطقه اي و دوجانبه اي) و يكي با عربستان بر سر كاهش تنش بر سر اخوان المسلمين و سوريه را فراهم كرد و البته با گرفتن مبالغ هنگفتي دلار نقد؛ همينكار را ترامپ هم با بن سلمان خواهد كرد.
بنابراين يك سناريوي ساختگي بر سر قتل قاشقچي بين تركيه، آمريكا و عربستان سعودي در حال نهايي شدن است كه قرباني اصلي آن قاشقچي است تا هركس از اين خون ريخته شده سهم خود را بردارد و بحران ناخواسته و غيرمترقبه قتل يك روزنامه نگار در يك مكان ديپلماتيك بخوبي و با حداقل تالي فاسد به نفع سه كشور فوق مديريت شود. چند روز ديگر منتظر بمانيد.