یکسال بی‌خبری از دیپلمات ایرانی ربوده شده در یمن

صبح یک‌شنبه سی‌ام تیرماه 1392 بود که مردانی مسلح با بستن راه یکی از کارمندان سفارت ایران در منطقه دیپلماتیک جنوب صنعا، او را مجبور به خروج از خودروی خود کرده و سپس وی را به مکان نامعلومی بردند.

یک شاهد عینی این ربایش را به سفارت ایران در صنعا خبر می‌دهد و همان روزپلیس صنعا خبر ربوده شدن دیپلمات ایرانی را تایید می‌کند. پس از آن سفارت ایران اعلام کرد که مسوولیت حفظ جان این دیپلمات برعهده دولت یمن است و آن‌ها در تامین امنیت دیپلمات‌های ایرانی کوتاهی کرده‌اند و این موضوع را رسما به دولت این کشور اعلام شد.

یک دیپلمات سفارت ایران در صنعا به خبرنگار ایسنا گفت که فرد ربوده شده نوراحمد نیکبخت نام دارد و تاکید کرد: باید روشن شود در یک خیابان اصلی و در منطقه‌ای که محل سکونت بسیاری از مقامات این کشور است چگونه این اتفاق رخ داده است. امیدواریم که مسوولان یمن به خصوص وزیر کشور که مسوولیت تامین امنیت را برعهده‌ دارد در مورد این موضوع پاسخگو باشند. این که ربایندگان چه کسانی هستند و با چه هدفی این کار را انجام داده‌اند چیزی از مسوولیت دولت یمن کم نمی‌کند.

این دیپلمات ایران در یمن افزود: برای ما قابل قبول نیست که دیپلمات کشورمان در روز روشن و در مکانی که عنوان می‌شود کاملا حفاظت شده است، ربوده شود.

ساعاتی پس از ربایش نیکبخت علی‌اکبر صالحی، وزیر وقت امور خارجه ایران در گفت‌وگویی تلفنی با ابوبکر القربی،‌ وزیر خارجه یمن با محکوم کردن این اقدام، بر انجام وظایف و مسوولیت‌های دولت یمن درباره این اقدام تاکید کرد.

وی با اشاره به معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی، حفظ و تامین امنیت دیپلمات‌های مقیم را مسوولیت دولت میزبان دانسته و ضرورت انجام وظایف و مسوولیت‌های دولت یمن درباره این اقدام را یادآور شد.

پس از این تماس تلفنی، حسین امیرعبداللهیان، ‌معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه نیز به ایسنا گفت: در پی این تماس اتاق عملیات در وزارت خارجه یمن در این رابطه تشکیل شده است که موضوع آزادی نوراحمد نیکبخت را پیگیری می‌کند.

با وجود این تاکیدات و بیان انتقادها، مقامات رسمی یمن هیچ موضع رسمی در محکومیت و حتی اطلاع‌رسانی ولو محدود در قبال این آدم‌ربایی نداشتند.

در روزهای اولیه، اخبار رسانه‌های یمن صرفا در حد برخی گمانه‌زنی‌ها مبنی بر محل نگهداری این دیپلمات ایرانی و یا هویت ربایندگان بود.

در نهایت پس از چند روز از گذشت این واقعه، وزارت خارجه یمن با صدور بیانیه‌ای این آدم‌ربایی را محکوم کرد.

کاردار سفارت ایران با عبدالقادر قحطان، وزیر کشور یمن دیدار کرد و از وی خواست سرنوشت دیپلمات ایرانی ربوده شده در یمن هر چه جدی‌تر پیگیری شود.

در طول این مدت کاردار یمن در تهران دو بار برای بررسی روند پیگیری پرونده ربوده شدن این دیپلمات ایرانی به وزارت امور خارجه احضار و مراتب نگرانی شدید کشورمان از استمرار این وضعیت و اعتراض به نبود هرگونه اطلاع رسانی صحیح از سوی دولت یمن به وی ابلاغ شد.

وزارت امور خارجه تاکید کرد: هیچ‌گونه تعلل و کوتاهی در این خصوص از سوی دولت یمن پذیرفته نیست.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز در تماس تلفنی با همتای یمنی خود تاکید کرد: ایران همواره از ثبات، استقرار و وحدت یمن حمایت کرده و خیرخواه این کشور است و اظهار امیدواری کرد با اقدامات جدی‌تر دولت یمن، نیکبخت هر چه سریع‌تر آزاد شود.

با استمرار سکوت و وضعیت مبهم پیگیری‌های دولت یمن، ایران تصمیم گرفت هیاتی را برای بررسی این موضوع به صنعا اعزام کند. موضوعی که به دلیل تعلل دولت یمن در صدور ویزا خبرساز شد و انتقاداتی از جانب وزارت امور خارجه به همراه داشت.

سخنگوی وزارت خارجه ایران از این موضوع ابراز تاسف کرد و خواست صدور فوری این ویزا توسط مقامات یمن برای عزیمت هیات ایرانی به صنعا در دستور کار قرار گیرد.

با صدور ویزا مدیرکل امور ایرانیان وزارت خارجه در راس هیاتی عازم یمن شد. پس از سفر این هیات، پیگیری‌ها در سطوح دیگر و با سفر معاون وزیر خارجه ایران و هم‌چنین سفر کمیته‌ای برای بررسی آخرین تحولات ادامه یافت.

با گذشت یک سال از ربوده شدن نیکبخت، هیچ خبری از وضعیت دیپلمات ایرانی ربوده شده در یمن منتشر نشده و تاکنون هویت ربایندگان و محل نگهداری نیکبخت نیز روشن نیست. در مواردی گمانه‌زنی‌هایی از سوی رسانه‌ها منتشر شد که هیچ گاه از سوی هیچ مقامات رسمی و دولتی تایید نشده است. در سال گذشته تعامل با دولت یمن برای پیگیری سرنوشت دیپلمات ربوده شده ایرانی فراز و نشیب‌هایی داشت و سکوت و بی‌تحرکی یمن نگرانی و اعتراض ایران را برانگیخت.

5 بهمن ماه سال گذشته یک مقام امنیتی محلی در شمال یمن گزارش داده بود که جسد بدون سر این دیپلمات ایرانی از سوی مردم محلی در منطقه‌ای در شمال زمین‌های نفتی در استان معارب پیدا شده است، خبری که به سرعت از سوی مقامات امنیتی یمن تکذیب شد. مقامات یمن اعلام کردند دیپلمات ایرانی که در ماه ژوییه در صنعا ربوده شد، هنوز زنده است.

این مقام امنیتی یمن گفته است که " تماس‌ها با ربایندگان دیپلمات ایرانی از طریق واسطه‌های قبایل، تایید می‌کنند که این دیپلمات هنوز زنده است و جسدی که پیش‌تر پیدا شده، به این فرد تعلق ندارد."

رفتار و عملکرد یمن در یک سال گذشته نشان داده است که دولت یمن از هویت ربایندگان نوراحمد نیکبخت اطلاع دارد و با آن‌ها در تماس است؛ این دولت سعی دارد تا با ادامه این ربایش و نگه داشتن این موضوع در وضعیت حل نشده، پرونده بسته نشده‌ای با ایران داشته باشد تا به بازیگری خود در قبال گروه‌های افراطی و تندرو در این کشور و منطقه در قبال ایران جهت دهد.

با وجود انجام چند سفر برای بررسی این موضوع، دولت یمن هیچ تلاش جدی‌ای برای سرعت بخشی به آزادی این دیپلمات کشورمان انجام نداده و اعلام مواضع دیرهنگام و سکوت و بی‌تحرکی تنها واکنش یمن در قبال این ربایش بوده است.

وزارت امور خارجه ضمن اعزام هیات‌هایی به صنعا برای پیگیری این موضوع، اعلام کرده است وضعیت نیکبخت از طریق سیاسی در دست پیگیری است.

نازنین نیکبخت، فرزند کوچک این دیپلمات ایرانی در نامه‌ای به حسن روحانی، رییس‌جمهور ضمن بیان احساساتش درباره این موضوع از او درخواست کرد که برای آزادی پدرش تلاش کند.

او نوشته است، "برای پدرم که مریض است خیلی ناراحت هستم. 300 روز اَست که پدرم را ندیدم و دلم خیلی تنگ شده ... هر روز اَخبار گوش می‌کنم و می‌بینم که از پدرم چیزی نمی‌گویند. بیایید با هم به یمن برویم تا پدرم را که مریض است و قرصش تمام شده را بیاوریم."