جامعه مدني ترمز تندروها را مي کشد

گفتم: حالا حکايت پايداري‌ها شده است.

استيضاح فرجي دانا اگر چه براي دولت هزينه داشت اما آخرين روزنه تعامل با تندروها را بست. روحاني با انتصاب محمدعلي نجفي نشان داد که راه و رسم مواجهه با تندروها را بلد است و بنابراين به نظر مي‌رسد راه آينده مجلس براي استيضاح سياسي وزيران به تنگناهاي فراخ نشدني رسيده باشد.

برخي، گمانه‌زني‌هايي را درباره قرارداشتن نام علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در رديف دوم فهرست تندروها براي استيضاح مطرح کرده‌اند.

نگاهي گذرا به تاريخ سه دهه گذشته نشان مي‌دهد که غير از دوره احمدي‌نژاد تقريبا در همه سال‌هاي پس از حاکميت جمهوري اسلامي، مديريت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، در دست چهره‌هاي اصلاح طلب يا نزديک به اصلاح طلبان بوده است. اصولا حوزه فرهنگي يک کشور مثل حوزه اقتصادي نيست که اگر صدمه‌اي ببيند با تلاش و زحمت بسيار بتوان دوباره چرخ آن را چرخاند و راهش انداخت. آسيب ديدن فرهنگ به معني از دست رفتن سرمايه اجتماعي يک ملت است.در هشت سال گذشته و به ويژه در چهار سال متأخر آن، قريب به اتفاق دستاوردهاي معاصر فرهنگي و هنري کشور ناديده گرفته شد و چهره‌هاي برجسته اين حوزه با قهر از دولت، صدا و سيما و ساير نهادهاي رسمي و عمومي نزديک به جناح حاکم در قوه مجريه، اعتراض خود را به شيوه مديريت مکانيکي دولت وقت در حوزه فرهنگ و هنر کشور اعلام کردند.اين روزها که با روي کار آمدن دولت تدبير، اميدي به حوزه فرهنگي کشور بازگشته و هنرمندان راه فراخ‌تري از گذشته براي توليد آثار هنري و ادبي پيش رو دارند و دولتمردان دوشادوش مردم در برنامه‌هاي هنري همچون کنسرت‌هاي موسيقي، اکران فيلم، نمايشگاه‌ها و.... حضور دارند، بار ديگر جماعت دلواپس، نواي «واويلنا» سرداده‌اند و بناي هم ريختن فضاي امن و آرام فرهنگي کشور را پس از تلاش براي برهم زدن فضاي امن و آرام دانشگاه‌ها دارند.اين تب و تاب تندروها، با توجه به اينکه پرقدرت ترين مرکز تحت نفوذشان، منحصر به برخي از نمايندگان مجلس است، بي ترديد سعي در به استيضاح کشاندن وزير فرهنگ و ارشاد خواهد داشت و برنامه بعدي آنان براي مختل کردن مديريت معتدل کشور، به احتمال قريب به يقين ايجاد ناامني براي دولت در حوزه فرهنگي است.

با اين وصف اگرچه موضع‌گيري‌هاي دولتمردان با اين مضمون که تغيير وزرا موجب تغيير در سياست‌هاي دولت نمي‌شود، پاتک جانانه‌اي به تندروهاست، اما چيزي که در اين ميان بيش از موضع‌گيري دولت قابل توجه است و البته کمتر ديده شده، موضع گيري مردمي و جامعه مدني است.

به نظر مي‌رسد گروه‌ها و لايه‌هاي مختلف اجتماعي به ويژه دانشجويان و قشر تحصيلکرده کشور که در جريان استيضاح وزير علوم، اعتراض خود را به رأي مجلس در رسانه‌هاي اجتماعي و رسانه‌هاي رسمي کشور علني کرده و بارها در نشست‌هاي خود در قالب انجمن‌ها، NGOها، گروه‌هاي مطالعاتي و... نارضايتي خود را از عملکرد تندروهاي مجلس نشان داده‌اند، در صورت ادامه تلاش تندروها براي به استيضاح کشاندن وزراي فرهنگي کشور، بيش از پيش در معادلات سياسي کشور شرکت کرده و به شيوه‌هاي اثرگذارتري نارضايتي خود را علني کنند.

جامعه مدني ايراني که در جريان آزاد سازي مرزبانان به گروگان گرفته شده، پويايي و اثرگذاري خود را در معادلات ملي و بين‌المللي نشان داده است، با توجه به فعاليت پوياي خود در رسانه‌هاي اجتماعي و لايه‌هاي دروني جامعه، بعيد است در ادامه تعامل‌هاي سياسي کشور از توان و اثرگذاري خود استفاده نکند.

جامعه مدني ايراني بر اساس آنچه در محمل‌هاي رسانه‌اي اين قشر قابل استناد است از احتمال بازگشت دوران احمدي نژاد به ويژه در دو حوزه اقتصادي و فرهنگي گريزان است و تاب تلاش تندروها براي بازگرداندن اين دوره را نخواهد داشت و قريب الوقوع است که با قدرت مدني خود ترمز تندروي تندروها را بکشد.

به نظر مي‌رسد اگر مقابله تندروها با فرجي دانا سرانجام به چالش ميان دولت و مجلس بدل شد، اقدام آنان براي استيضاح وزير بعدي، بيشتر چالشي ميان مجلس و جامعه مدني باشد تا چالش ميان دولت و مجلس.

بايد منتظر ماند و ديد که در کمتر از دوسال عمر باقي مانده مجلس نهم، شکاف ميان جامعه مدني و مجلس در آينده اين نهاد قانونگذار چه اثر آثاري خواهد داشت.