پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران پس از سفر به
روسيه و مذاكرات مفيدي كه با همتاي روسي خود داشته است، روانه اروپا شده تا
با سفر به سه كشور اروپايي، با مقامات اين كشورها و در راس اين ديدارها با
خانم كاترين اشتون، مسوول روابط خارجي اتحاديه اروپا كه به زودي پست خود
را به وزير ايتاليايي مي‌سپارد ديدار و گفت‌وگو كند.
سفر ظريف به
اروپا و گفت‌وگو با مقامات اروپايي حايز اهميت بسياري است، مذاكرات آتي
ايران و گروه 1+5 در روزهاي پاياني شهريورماه در نيويورك صورت خواهد گرفت.
البته اگر حسن روحاني در سفر نيويورك حضور داشته باشد در روند مذاكرات
تاثيرات مثبتي خواهد داشت. اگرچه حسن روحاني اعلام كرده هنوز تصميمي براي
اين سفر نگرفته است اما برداشت شخص نگارنده اين است كه رييس‌جمهور ايران به
اين سفر خواهد رفت. بنابراين ماه شهريور را مي‌توان در سرنوشت مذاكرات
بسيار تعيين‌كننده دانست كه يا گره مذاكرات را باز مي‌كند يا آن را كور
مي‌سازد. البته مي‌توان انتظار داشت كه تا پيش از مذاكرات آتي با 1+5
گفت‌وگو با مسوولان امريكايي نيز در هفته‌هاي آينده در دستور كار
مذاكره‌كنندگان ايراني قرار گيرد؛ مقاماتي همچون ويليام برنز و وندي شرمن
كه هر دو به زودي پست خود را ترك خواهند گفت. اما آنچه را كه اكنون مي‌توان
كاملا مشخص و مشهود دريافت، فاصله زيادي است كه بين ايران و گروه 1+5 در
سه مورد وجود دارد.
1- غني‌سازي، تعداد سانتريفيوژها و دامنه و وسعت فعاليت ايران در اين مورد
2- تحريم‌ها و چگونگي لغو آن
3-زمان راستي‌آزمايي.
البته
در خصوص سايت اراك و فردو و موضوعاتي از اين دست نيز هنوز توافق كامل به
دست نيامده، اما چنانچه سه موضوع اول به‌خصوص غني‌سازي و لغو تحريم‌ها حل
شود، حل ساير موضوعات در دسترس خواهد بود. از اين‌رو مذاكرات در مرحله
بسيار حساس و خطيري قرار داشته و اين گفت‌وگوهاي دوجانبه در شهريور بيش از
اجلاس 1+5 در نيويورك تعيين‌كننده است و بايد تلاش شود تا قبل از اجلاس آتي
برخي موضوعات مهم در گفت‌وگوهاي دوجانبه حل و فصل، و توافق اوليه حاصل
شود. پس از قريب يك سال مذاكره گروه ايراني با طرف اروپايي، اكنون طرفين به
حساسيت‌ها و نقاط قرمز يكديگر، نگراني‌ها و بايدها و نبايدها بيشتر از
گذشته آشنا شده‌اند.
طرف ايراني به موضوع با واقع‌بيني بيشتري
مي‌نگرد و طرف مقابل نيز به خوبي دريافته است كه آنچه جمهوري اسلامي را به
پاي ميز مذاكره آورده است نه ضعف كه نگرش مسوولانه براي شفاف‌سازي و احقاق
حقوق حقه هسته‌يي خود است. از اين‌رو بايد به خواست و اراده مردم شريف
جمهوري اسلامي ايران احترام گذاشته و از زياده‌خواهي و درخواست‌هاي خارج از
عرف و منطق دست بردارد.
شرايط و فضاي بين‌المللي كنوني نيز نقطه
قوت و پشتيباني محكمي براي مذاكره‌كنندگان جمهوري اسلامي است كه بايد آن را
به حمايت‌هاي مسوولان ارشد نظام و قاطبه ملت ايران افزود. شرايط
بين‌المللي و به‌خصوص اقتصادي كشورهاي اروپايي و امريكا نقطه ضعف بزرگي
براي طرف مقابل است. گروه تروريستي داعش كه مستقيم يا غيرمستقيم ساخته و
پرداخته امريكا با طراحي پشت‌پرده رژيم صهيونيستي است خطر جدي براي كشورهاي
اروپايي است كه علاوه بر رييس‌جمهور امريكا، نخست‌وزير انگليس و فرانسه
نيز بر آن تاييد و تاكيد داشته‌اند. بنابراين فرصت كنوني زماني است كه 1+5
نبايد آن را از دست دهد.
گفت‌وگوهاي ظريف در اروپا و در آينده‌يي
نزديك معاونان ايشان با مقامات اروپايي مي‌تواند انتظارات ايران و چگونگي
دسترسي به يك توافق جامع را براي تيم مذاكره‌كننده ترسيم كند. اينكه در
پايان چهار ماه در كجا ايستاده باشيم به رويكرد و منطق و اراده سياسي طرف
مقابل براي دستيابي به يك توافق دو سر سود بستگي دارد.
*سخنگوی سابق وزارت خارجه/اعتماد
