مروری بر رخدادهای عرصه سیاست داخلی ایران در سال گذشته

اتمسفرسیاست داخلی کشورمان درسالی که گذشت مملو از رخدادهایی بود که نه تنها هر کدام به خودی خود درخور و حائز اهمیت است، بلکه نوع اثرگذاری‌شان را می‌توان طی سال‌های متمادی به نظاره نشست.

دولت روحانی در فروردین ماه سال جاری وارد بیست و دومین ماه کاری خود شد و فضای سیاسی متاثر از آن‌چه دولت کنونی مورد توجه قرار داد حرکت کرد. احزاب و گروه‌های سیاسی امیدوارانه فعالیت کردند و فعالان این عرصه نیز چشم به روزنه‌های شکل گرفته دوختند.

بی‌شک آن‌چه از دولت قبل بر جای ماند در کندی و یا شتاب اقدامات و عملکردها در فضای سیاسی موثر است با این حال باید این موضوع را هم مورد توجه قرار داد که هر آنچه اکنون انجام شود آینده این فضا را می‌سازد.

با چنین نگاهی اتفاقات مهم درعرصه سیاست داخلی مدنظر قرار می‌گیرد تا ضمن اشاره به این اتفاقات، یادمان نرود که فردای این عرصه را اکنون و همین لحظه می‌توان ساخت و برای عمیق تر شدن و بهبود هرچه بیشتر آنچه هست تلاش کرد.

اولین و مهم‌ترین رویداد سیاسی و اجتماعی سال 93 نامگذاری این سال از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی

 اولین و مهم‌ترین رویداد سیاسی و اجتماعی سال 93 نامگذاری این سال از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده است. رهبر معظم انقلاب سال 1393 را سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی نام نهادند و ابراز امیدواری کردند ملت ایران با این شعار سالی پر از موفقیت در زمینه‌های گوناگون اقتصادی و فرهنگی داشته باشند.

آزادی مرزبانان گروگان گرفته شده درسیستان و بلوچستان

در سحرگاه روز هفدهم بهمن سال 92 بود که پنج سرباز ایرانی در منطقه جکیگور استان سیستان و بلوچستان و در نزدیکی مرزهای کشور پاکستان مفقود شدند. در تاریخ 20 بهمن گروهک موسوم به «جیش‌العدل » با انتشار تصاویری در صفحه توئیتر خود مسئولیت ربایش 5 نفر از مرزبان‌های ایرانی را بر عهده گرفت.

در حالی که تنها چهار روز از آغاز سال جدید می گذشت انتشار خبری در وبلاگ و صفحه فیس بوک گروه جیش العدل مبنی بر به شهادت رساندن «جمشید دانایی فر» یکی از سربازان ایرانی به دلیل عملی نشدن درخواست های این گروه از ایران فضای رسانه ای را در برگرفت و همه را در بهت و شوک فرو برد؛ انتشار این خبر با واکنش های فراوانی همراه شد، بسیاری از مقام های دولتی و نمایندگان مجلس آن را رد و نبودن شواهد و قرائنی برای اثبات این خبر را دلیلی بر موثق نبودن آن خواندند.

اگرچه این خبر بسیار تکان دهنده و ناراحت کننده بود، اما با این حال در تاریخ هفدهم فروردین ماه بر اساس اعلام رسمی وزارت کشور، سربازان ربوده شده ایران به میهن اسلامی بازگشتند و در نخستین روزهای بهار 94 وضعیت «جمشید دانایی فر» دیگر مرزبان به گروگان گرفته شده ایرانی مشخص شد و وزارت اطلاعات از شهادت وی خبر داد و به دنبال آن روز چهارم فروردین 94 پیکر شهید دانای فر در زادگاهش تشییع شد.

سفرهای داخلی و خارجی رییس جمهور در سالی که گذشت

حسن روحانی از ابتدای سال 93 به ترتیب به استان های سیستان و بلوچستان، ایلام ، لرستان، چهارمحال و بختیاری، اردبیل، خراسان رضوی، زنجان، گلستان، خراسان جنوبی، بوشهر، اصفهان، قم و عسلویه سفر کرد که ماحصل این سفرها افتتاح چندین پروژه و طرح عمرانی و پیشرفت در پروژه هایی است که که ازدولت قبل بصورت ناقص روی دست مانده بود، برخی کارشناسان معتقدند سفرهای استانی دولت یازدهم عمدتا با بررسی دقیق شرایط صورت می‌گیرد.

در راستای سفرهای انجام شده ، استقبال مردم اصفهان از رییس جمهور بسیارچشمگیر بود، روحانی پس از سفر به اصفهان با قطار به قم عزیمت کرد ، او در این سفر با علما و مراجع عظام تقلید قم به صورت جداگانه دیدار و گفت‌وگو کرد که این دیدارها که با پشتیبانی و تایید مراجع از اقدامات دولت همراه بود برای دولت بسیار حائز اهمیت بوده است.

هم چنین در آخرین روزهای سالی که گذشت با حضور رئیس جمهور در عسلویه بزرگترین پروژه‌ی گاز کشور به طور رسمی افتتاح شد، روحانی روز افتتاح این پروژه را روز بزرگی در راستای استقلال صنعت نفت دانست و اظهار کرد : 64 سال پیش صنعت نفت ملی شد و ما امروز احساس می کنیم که در جمهوری اسلامی ایران به دست صنعتگران و متخصصین توانمندمان صنعت نفتمان ملی شده است و ما روی پای خود ایستاده‌ایم و این کاربزرگ به عنوان یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران به جهانیان عرضه می‌شود و ان‌شاء الله ما در مسیر خودباوری و استقلال اقتصادی و در مسیر پیشرفت اقتصاد و دانش‌بنیان جلو می رویم و این همان اقتصاد مقاومتی است.

روحانی از همان ابتدای پذیرش مسئولیت ریاست جمهوری تعامل با کشورهای دیگر را مورد توجه قرار داد و دراولین نشست خبری خود با اشاره به شرایط حاکم بر منطقه و عرصه ی بین الملل در حوزه های سیاسی و اقتصادی گفت: تعامل دیگر کشورها با جمهوری اسلامی ایران و دولت آینده نه تنها فقط به نفع ایران خواهد بود بلکه به نفع منطقه و دنیا نیز خواهد بود.

روحانی نخستین گام را در این راستا با دعوت میهمانان خارجی به مراسم تحلیف خود برداشت و در ادامه ی راه نیز همزمان با میزبانی ایران از بسیاری از مقام های خارجی ، در سفرهای خارجی خود منادی پیام صلح و دوستی ایران به سراسر جهان شد.

رئیس‌جمهور سی اردیبهشت ماه سال جاری برای شرکت در چهارمین نشست سران کنفرانس تعامل و اقدامات جهت اعتمادسازی در آسیا (سیکا) به شانگهای سفرکرد .انجام ملاقات‌های دوجانبه در حاشیه اجلاس و همچنین برگزاری نشست مطبوعاتی از جمله برنامه‌هایی بود که در این سفر دو روزه مورد توجه قرار گرفت.

روحانی 19 خرداد ماه نیز همراه هیاتی به ترکیه رفت تا ضمن امضای 10 سند همکاری با عبدالله گل رئیس جمهور ترکیه ، رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه دیدار و گفت‌وگو کند.

همچنین با حضور رئیس جمهور کشورمان و رجب طیب اردوغان اولین نشست شورای همکاری ایران و ترکیه برگزار شد.

رئیس جمهور همچنین در روز دوم سفر خود به ترکیه در جمع ایرانیان مقیم این کشور سخنرانی کرد و سپس با حضور دراتحادیه‌ی اتاق‌ها و بورس‌های ترکیه در جمع تجار و بازرگانان و کارآفرینان به ایراد سخنرانی پرداخت.

روحانی 17 شهریورماه نیز با رییس جمهوری و نخست وزیر قزاقستان دیدارو شرکت در همایش اقتصادی ایران و قزاقستان و سخنرانی در دانشگاه آستانه را دنبال کرد.

سفر به تاجیکستان قصد بعدی رییس جمهور بود که 19 شهریورماه انجام شد.

روحانی در حاشیه چهاردهمین اجلاس سران کشورهای عضو و ناظر سازمان همکاری شانگهای که با عنوان "همکاری، هم رشدی و هم شکوفایی"دراین کشور برگزار شد، با مقامات کشورهای حاضر در این اجلاس دیدار و گفت وگو کرد.

در میان سفرهای خارجی سال 93 روحانی می توان سفر او به نیویودک را مهم ترین سفرهای انجام شده دانست.

به دلیل اهمیت این سفر روزشمار و مهمترین مباحث مطرح شده توسط روحانی در این سفر در زیرمورد توجه قرار می گیرد:

دوشنبه 31 شهریور

رئیس جمهور عازم نیویورک شد. در این سفر حسین فریدون دستیار ویژه رییس‌جمهور، محمد نهاوندیان رییس دفتر رییس‌جمهور، حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رییس‌جمهور و ... روحانی را همراهی کردند روحانی پیش از عزیمت به نیویورک در فرودگاه مهرآباد در جمع خبرنگاران اظهار کرد: در نیویورک مسئله ایران‌هراسی را مطرح می‌کنم.

سه شنبه 1 مهر

رییس‌جمهور وارد نیویورک شد و در بدو ورود به فرودگاه جان اف کندی نیویورک، مورد استقبال ظریف وزیر امور خارجه و سرپرست و اعضای نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد قرار گرفت.

روحانی در بدو ورود به نیویورک گفت: امسال راه‌های مقابله با تروریسم و خشونت را بررسی می‌کنیم. رییس جمهور پس از حضور در نیویورک، در جمع مدیران رسانه های آمریکایی بیان کرد: باید ریشه های تروریسم را خشکاند.

روحانی در اولین دیدار خود با سران کشورها، در دیدار با نخست وزیر ژاپن از او برای حضور در ایران دعوت کرد و گفت: نگاه ایران به ژاپن نگاه به یک دوست است. رئیس جمهور پس از آن در نشست سران در زمینه تغییرات آب و هوا شرکت و در اظهارات خود تاکید کرد: نمی‌توان به دلیل تحریم‌های غیرقانونی، سلامت مردم را به خطر انداخت.

رییس جمهوردر حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه دیدار و گفت‌وگو کرد. روحانی در این دیدار رسیدن سطح مبادلات ایران و ترکیه به 30 میلیارد دلار را حق دو ملت همسایه و دوست دانست.

روحانی همچنین در دیدار با نیکولاس مادورو، رییس جمهور ونزوئلا گفت: کشورهای قربانی تروریسم، در مبارزه با تروریسم باید پیشگام باشند.

رییس جمهور در چهارمین دیدار خود با سران کشورها با فرانسوا اولاند، رییس جمهور فرانسه دیدار کرد. روحانی خطاب به اولاند گفت: غرب باید درک کند که ایران قدرتی تأثیرگذار در منطقه است. رییس‌ جمهوری فرانسه نیز در این دیدار، با بیان اینکه مذاکرات ۱+۵ با ایران باید هر چه سریع‌تر به توافق نهایی برسد، گفت: این توافق می‌تواند روابط فی مابین را در سایه اعتماد به سطحی بالاتر از گذشته برساند.

چهارشنبه 2 مهر

روحانی در این روز با هانس فیشر، رییس جمهور اتریش دیدار و تاکید کرد: ایران می‌تواند مرکز انرژی مطمئنی برای اروپا باشد.

رییس جمهور همچنین در دیدار بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد گفت: در صورتی که حقوق ملت ایران مورد خدشه قرار نگیرد، آماده توافق هستیم. روحانی همچنین یادآور شد که جهان امروز با مشکلات فراوانی از قبیل تروریسم ، خشونت و تهدیدهای زیست محیطی مواجه است، اما بزرگترین مشکل، هژمونی قدرت‌های بزرگ و بی‌عدالتی در دنیای امروز است.

در این دیدار دبیرکل سازمان ملل با اشاره به اینکه مذاکرات آرام آرام به خانه نهایی نزدیک می‌شود، گفت: امیدوارم طرفین فرصت موجود را از دست ندهند، زیرا دستیابی به توافق جامع به نفع همگان است و این امر جز با انعطاف و اتخاذ راه‌حل‌های میانه‌روانه محقق نخواهد شد.

روحانی در این روز در پربیننده ترین تاک شو جهان حاضر شد و به سوالات چارلی رز در شبکه پی. بی. اس پاسخ داد و گفت: اهل دیدارهای نمایشی نیستیم. او همچنین در هتل محل اقامت خود در نشست با نخبگان سیاسی اندیشکده‌های آمریکایی، تهدید ایران را بی نتیجه دانست و بیان کرد: حمله خودسرانه به کشورها، هرج و مرج است.

اما مهمترین دیدار رییس جمهور در این روز انجام شد. روحانی به درخواست نخست وزیر انگلیس برای دیدار پاسخ مثبت داد تا تاریخ ساز شود؛ چرا که این اولین دیدارعالی رتبه ترین مقامات اجرایی ایران و انگلیس پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. روحانی در دیدار با کامرون گفت: استفاده ابزاری از تروریسم نتیجه عکس خواهد داد. رییس جمهور در این دیدار همچنین فتوای رهبر معظم انقلاب را بزرگترین تضمین برای عدم انحراف فعالیت های صلح آمیز هسته ای دانست.

دیوید کامرون نیز در این دیدار با اشاره به اختلاف نظرهای ایران و انگلستان در سالهای اخیر، فرصت برای بازسازی روابط دو جانبه ایران و غرب را مهم دانست و گفت: ظرفیت های زیادی در حوزه اقتصاد و موضوعات علمی برای همکاری و گفت و گو میان دو کشور وجود دارد.

دیدار روحانی و کامرون که می توانست گامی بزرگ در جهت بهبود روابط باشد با سخنان کامرون در صحن علنی به حاشیه رفت، چرا که کامرون در سخنرانی خود مدعی شد: ما با ایران اختلاف نظرات شدیدی داریم. حمایت ایران از سازمان‌های تروریستی و برنامه اتمی‌اش تهدیدی برای مردم ایران است. تمامی این مسائل باید تغییر کند. البته باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا در سخنرانی خود خطاب به ایران گفت که اجازه ندهید فرصت از دست برود.

در این روز روحانی در دیدار با رییس جمهور اسلوونی بر گسترش روابط دوجانبه تاکید کرد. او همچنین در دیدار با رییس شورای اروپا گفت: هیچ توافقی نباید پایه‌گذار تبعیض باشد.

پنج شنبه 3 مهر

رییس جمهور در جمع فعالان، صاحبنظران و سرمایه گذاران شرکت های آمریکایی، اقتصاد ایران را شاهراهی برای تجارت جهانی دانست. او همچنین در دیدار رییس‌جمهوری بولیوی اظهار کرد: رابطه با کشورهای انقلابی و مستقل برای تهران مهم است.

روحانی با نخست وزیر عراق نیز دیدار کرد و گفت: برای کمک به توسعه و امنیت عراق از کسی اجازه نخواهیم گرفت. روحانی همچنین در جمع رهبران جوامع اسلامی آمریکا بیان کرد: تلاش‌ها برای معرفی اسلام به عنوان دین خشونت ناکام خواهد ماند.

در این روز رییس جمهور در صحن علنی سازمان ملل به سخنرانی پرداخت و اظهار کرد: تنها راه‌حل موضوع هسته‌ای مذاکره است. روحانی همچنین رویکرد اصولی ایران را پایان‌ بخشیدن به توهم ایران‌هراسی دانست.

وی تاکید کرد : در سال گذشته نسبت به توسعه خشونت و افراطی‌گری هشدار دادم، امسال نیز تأکید می‌کنم، که اگر رویکرد درست برای مواجهه با این مسأله، اتخاذ نشود، به سمت منطقه‌ای ناآرام و پرتلاطم با بازتاب‌های جهانی، خواهیم رفت. راه‌حل درستِ برخورد با این مسأله مهم، نه از بیرون بلکه با محوریت و ابتکارات درونی و البته همکاری‌های بین‌المللی قابل تصور است.

روحانی در ادامه دیدارهای خود نیز با سران کشورهای سوییس و گرجستان دیدار و گفت و گو کرد.

جمعه 4 مهر

رییس جمهور در دیدار ایرانیان مقیم آمریکا گفت: فضای دنیا نسبت به ایران تغییر کرده و کلید موفقیت ما واگذاری امور به کارشناسان است.

روحانی همچنین با وزیر امور خارجه آلمان دیدار کرد. او در این دیدار یادآور شد: اراده سیاسی ۱+۵، دستیابی به توافق را امکان‌پذیر می‌کند. پس از این دیدار، فرانک والتر اشتاین مایر گفت: هیچ‌گاه تا این اندازه به حصول توافق هسته‌ای نزدیک نبوده‌ایم.

رییس جمهور در جمع کارآفرینان ایرانی مقیم آمریکا نیز بیان کرد: سرمایه گذاران ایرانی برای مشارکت در پروژه ها اولویت دارند. روحانی همچنین در گفت و گو با شبکه سی. ان. ان مذاکره را تنها راه توافق بر سر موضوع هسته‌ای ایران دانست.

روحانی در این روز در نشست خبری با رسانه های بین المللی و داخلی با بیان این که دیدار با اوباما در برنامه هایش نیست، گفت: بمباران هوایی، تروریسم را از بین نمی برد.

شنبه 5 مهر

رییس جمهور در این روز در دیدار با نخست وزیر لبنان، خشونت و تروریسم را مشکل اصلی خاورمیانه دانست. او همچنین با رییس جمهور گینه و اساتید، دانشجویان و دانش پژوهان ایرانی مقیم آمریکا دیدار کرد.

البته رییس جمهورششم مهرماه و بلافاصله پس از نیویودک به آستاراخان روسیه رفت تا در چهارمین اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر شرکت کند.

سخنرانی در اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر و امضای اسناد، دیدار با رئیس‌جمهور روسیه، شرکت در مراسم نمادین رهاسازی نوزاد ماهیان خاویاری در ساحل رود ولگا و مصاحبه با شبکه تلویزیونی راشاتودی از جمله برنامه‌های این سفر دو روزه بود.

21 آبان سفر دیگری انجام شد و این بار روحانی به آذربایجان رفت تا طی یک سفر یک روزه با مسئولان کشور آذربایجان دیدار و تفاهم‌نامه‌های را امضاء کند.

روحانی 19 اسفند ماه در سفری دوروزه راهی ترکمنستان شد و در نشست مشترک هیأت‌های عالی‌رتبه دو کشورشرکت کرد، او هم چنین با بازرگانان ایرانی و ترکمنستانی نیز دیدار و گفت وگوکزکرد.

فوت آیت الله مهدوی‌کنی و تعیین رییس جدید برای مجلس خبرگان رهبری

روز سه‌شنبه(29 مهرماه) آیت‌الله مهدوی کنی پس از گذراندن دوره بیماری طولانی مدت در بیمارستان شهید رجایی دار فانی را وداع گفت.

آیت‌الله مهدوی کنی از 14 خرداد ماه سال جاری به علت عارضه قلبی در بیمارستان بهمن بستری شده بود و پس ازحدود دو ماه به بیمارستان شهید رجایی منتقل شد.

رییس‌جمهور بعد از انتشار خبر فوت آیت الله مهدوی کنی دو روز عزای عمومی در سراسر کشوراعلام کرد.

دبیر کلی جامعه روحانیت مبارز و ریاست مجلس خبرگان یکی از آخرین مسئولیت‌های آیت الله مهدوی کنی بود که بعد از فوت وی جامعه روحانیت مبارز، آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی را به عنوان دبیرکل انتخاب کرد.

همچنین در اسفند ماه سال 93 اولین جلسه مجلس خبرگان رهبری پس از درگذشت آیت الله مهدوی کنی برگزارشد که طی آن آیت الله یزدی با کسب اکثریت آرا ریاست این مجلس را عهده دار شد.

اعلام موجودیت حزب ندای ایرانیان

در هیاهوی تلاش‌های دو جریان سیاسی کشور برای حفظ انسجام خود به عنوان یکی از ملزومات ورود به رقابت‌های انتخاباتی سال 94 حزب ندای ایرانیان در یازدهم آذرماه ؛ با انتشار بیانیه‌ای، فعالیت خود را به طور رسمی در این تاریخ آغاز کرد.

این حزب در بیانیه‌ی اعلام موجودیت خود با تأکید بر اینکه تحقق عدالت، آزادی و مردم‌سالاری در ایران، آرمان این حزب است، تصریح کرد: «مؤسسان حزب قصد دارند با یاری خداوند متعال و با بهره‌گیری از تجربیاتی که در پرتو حرکت اصلاحی مردم ایران کسب کرده‌اند تشکیلاتی را پایه‌گذاری کنند که گفتن، شنیدن، اجماع سازی و تعامل از دریچه منطق را سرلوحه خود قرار دهند، تا پلی باشند برای خدمت شایستگان به مردم.»

پس از برگزاری نخستین کنگره این تشکل در تاریخ هفتم و هشتم اسفندماه ، اعضای شورای مرکزی این حزب انتخاب و سپس مجید فراهانی دبیرکل حزب ندای ایرانیان شد .

محمدرضارحیمی راهی اوین شد

شهریور ماه سال جاری بود که غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه در آخرین نشست خبری خود با خبرنگاران خبر از صدور حکم معاون اول رییس جمهوری سابق ایران داد و گفت: «تا زمانی که یک حکم قطعی نشده نمی‌توانیم در مورد جزئیات آن صحبت کنیم اما حبس و جزای نقدی شامل حکم وی می‌شود.»

سرانجام حکم محکومیت معاون اول دولت احمدی نژاد صادر شد و محمدرضا رحیمی به پنج سال و ۹۱ روز حبس و پرداخت سه میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان محکوم شد.

محمدرضا رحیمی ،معاون اول دولت محمود احمدی نژاد با رای شعبه ۱۱ دیوان عالی کشور به پنج سال و ۹۱ روز حبس و پرداخت دو میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان رد مال و یک میلیارد تومان جزای نقدی محکوم شد و پس ازآن دادسرای عمومی و انقلاب تهران در این باره اعلام کرد که با توجه به قطعیت حکم محکومیت محمدرضا رحیمی معاون اول سابق رئیس جمهور دایر بر تحمل 5 سال حبس، سرپرست اجرای احکام دادسرای کارکنان دولت دستور اجرای حکم حبس را از طریق نیروی انتظامی صادر نمود.

بر این اساس ماموران پلیس در تاریخ 93/11/26 با حضور در محل سکونت محکوم علیه وی را فراخوانده و پس از تفهیم موضوع اجرای حکم، نامبرده جهت تحمل حبس به زندان اوین معرفی شد.