arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۲۱۰۰۳
تعداد نظرات: ۳۶ نظر
تاریخ انتشار: ۴۹ : ۲۳ - ۱۱ اسفند ۱۳۸۹

مديريت استراتژيك يا منابع انساني؟

امیرهوشنگ سمائی زاده * : تعريف اخير مديريت استراتژيك در هم افزايي منابع نامشهود با منابع مشهود مي‌باشد و از اين رو مديريت استراتژيك منابع انساني شامل هم افزايي منابع نامشهود از قبيل مديريت رفتار سازماني با منابع مشهود از قبيل مديريت منابع انساني است كه اغلب واژه مديريت منابع انساني با مديريت استراتژيك منابع انساني به طور اشتباه معادل فرض مي‌شود.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

مقدمه

مديريت استراتژيك منابع انساني به عنوان واژه اخير درخصوص مديريت سرمايه‌هاي انساني سازمان‌ها به كار مي‌رود كه داراي مفهوم خاص خود بوده و نسبت به مفاهيم قبلي از تكامل بيشتري برخوردار است. هر چند در گذشته از واژگان مديريت كارگزيني و مديريت پرسنلي و همچنين مديريت امور اداري به معناي مديريت منابع انساني استفاده مي‌شد ولي با گذشت زمان و دستيابي به مفهوم اصلي مديريت منابع انساني، شاهد پيدايش مديريت امور كاركنان نيز بوديم كه اين نوع مديريت پس از تاسيس سازمان و به دليل بروز نواقص در وظايف شغلي و عدم امكان مهندسي مجدد در همان بدو تاسيس سازمان، مورد توجه انديشمندان اين رشته قرار گرفت به طوري كه اصطلاح «مديريت منابع انساني» جاي خود را به اصطلاح جديد «مديريت منابع انساني و امور كاركنان» داد. در اين مقاله سعي مي‌شود ضمن مشخص نمودن روابط موجود بين اين واژگان به معرفي «مديريت استراتژيك منابع انساني» پرداخته شود. 

پرسش آغازين

به منظور جلب نظر خواننده ذكر اين پرسش در همين ابتدا لازم است كه «مديريت استراتژيك منابع انساني چيست؟»‌ و «چه ارتباطي با واژگان ديگر دارد؟».
بديهي است جهت دستيابي به يك پاسخ مطلوب ابتدا بايستي مطالعاتي در اين زمينه صورت پذيرد كه بدين شرح مي‌باشد.


مطالعات اكتشافي

در بررسي منابع معتبر داخلي و خارجي ديده مي‌شود كه تاكيد بر استفاده از واژه «مديريت منابع انساني و امور كاركنان» به عنوان اصطلاحي جديد توصيه مي‌گردد و بدين منظور «وظايف» و «نقش‌هايي» را براي آن متصور مي‌سازند، به طوري كه در مواجهه با نيروي انساني به مواردي همچون «تخصص» و «مهارت»، تعارضات «عيني» و «ذهني»، منابع «مشهود» و «نامشهود»، «هنجار» و «رفتار»، «قانون» و «فرهنگ»، «سازماندهي» و «هماهنگي»، «بهره‌وري» و «رشد»، «صف» و «ستاد» و غيره پرداخته مي‌شود كه از مفاهيم مهم اين حوزه به شمار مي‌آيند حال بايست ديد كه با كمك اين مفاهيم به چه فرضيه‌اي مي‌توان دست يافت.


فرضيه سازي

شايد در ابتدا بتوان گفت كه «مديريت استراتژيك منابع انساني، هم افزايي مديريت امور كاركنان با مديريت منابع انساني است» و با اين فرض به ساختن مدلي از دستگاه فرضيه‌ها به منظور انجام مشاهدات پرداخت. پيشنهاد اين مدل در ادامه مي‌آيد.

مدل سازي

بديهي است جهت انجام مشاهدات و جمع‌آوري اطلاعات لازم بايستي از يك مدل به عنوان نقشه‌ هادي مشاهدات استفاده نمود تا اطلاعات بدست آمده داراي روايي مناسب نسبت به منظور اصلي اين مقاله باشد. بدين منظور واژه «مديريت منابع انساني و امور كاركنان» را به دو واژه شامل «مديريت منابع انساني» و «مديريت امور كاركنان» مجزا نموده و مدل پيشنهادي به صورت دستگاه زير ارائه مي‌گردد:

به كمك اين مدل مي‌توان در انجام مشاهدات به دسته‌بندي مناسبي از مفاهيم دست يافت.

مشاهدات

اين بار مطالعات انجام شده از نوع اكتشافي و بي‌هدف نيست بلكه به صورت مطالعات هدفمند و به اصطلاح «مشاهدات» صورت مي‌پذيرد كه به جمع‌آوري اطلاعات لازم براساس مدل پيشنهادي خواهد بود. مشاهدات انجام شده نشاندهنده آنست كه «مديريت منابع انساني» به شرح «وظايف» نيروي انساني با «تخصص» و «علم» مرتبط به عنوان يك «فعاليت‌ هنجاري» بر طبق «قوانين و مقررات» سازمان مي‌پردازد كه به منظور دستيابي به «بهره‌وري» سرمايه انساني در بدنه «صفي»، «سازماندهي» مي‌شوند.

از طرفي ديگر آنچه مشخص است عمده فعاليت‌هاي «مديريت امور كاركنان» مبتني بر «مديريت رفتار سازماني» است كه به شرح «نقش‌هاي» نيروي انساني با «مهارت» و «تجربه» لازم به عنوان يك فعاليت «رفتاري» بر طبق «فرهنگ» سازماني مي‌پردازد كه به منظور دستيابي به «رشد» سرمايه انساني در بدنه «ستادي»، «هماهنگ» مي‌شوند.

بنابراين با دسته بندي پيشنهادي فوق مي‌توان به دستگاه جديدي به شكل زير دست يافت:



تجزيه و تحليل مشاهدات

مشاهدات انجام شده و دستگاه جديد ناشي از آن را مي‌توان به صورت زير مورد تجزيه و تحليل قرار داد.
همانطوركه در تجزيه و تحليل مفاهيم دسته‌بندي شده از منظرهاي «مشهود» و «نامشهود» ديده مي‌شود، هم‌افزايي ناشي از توازن بين امور وظيفه‌اي و نقش‌آفريني كه به اصطلاح شامل بدنه‌هاي صفي و ستادي مي‌گردند، ارتباطي استراتژيك را بين اهداف و ارزش‌هاي سازماني بيان مي‌دارد كه اين ارتباط استراتژيك به تنهايي در توان مديريت منابع انساني نبوده و هم افزايي پشتيباني مديريت امور كاركنان در هدايت رفتار كاركنان و نقش‌آفريني اموري كه از ابتدا در شرح وظايف مشخص نگرديده، كارا و موثر خواهد بود. بدنه ستادي سازمان به مثابه «صندوق عقب» خودروي سازماني است كه هر فعاليت‌ فراموش شده در شرح وظايف را مي‌توان در آن قرار داد تا نيازي به مهندسي مجدد بدنه صفي سازمان و تغيير شرح وظايف كه به مثابه «كوبيدن ساختمان» سازماني است نباشد.


 

نتيجه‌گيري

هم‌افزايي دو سطح مديريتي منابع انساني و امور كاركنان بر مبناي ارزيابي متوازن (BSC)، تلاش بسيار مفيدي براي كاهش شكاف بين اهداف و ارزش‌هاي سازماني خواهد بود به طوري كه اين امر باعث نزديكي ماموريت‌هاي سازماني به چشم‌اندازهاي آن و متعاقباً دستيابي به تعالي سازماني مي‌گردد. 

از اين رو توصيه اين مقاله به منظور تعريف «مديريت استراتژيك منابع انساني» و پرهيز از هرگونه مغلطه‌ جابجايي چنين است كه هم افزايي ناشي از مديريت منابع انساني و مديريت امور كاركنان (مديريت رفتار سازماني) بر مبناي BSC، واژه مديريت استراتژيك منابع انساني را بيان مي‌نمايد كه اين هم افزايي جمع جبري نبوده و از توازن و هماهنگي متقابل بين دو مديريت صفي (منابع انساني) و ستادي (امور كاركنان) به دست مي‌آيد.


منابع:

1-‌ اسكات- سازمان‌ها سيستم‌هاي عقلايي، طبيعي و باز
2-‌ نورتون و كاپلان- مديريت استراتژيك بر مبناي ارزيابي متوازن 
3-‌ دسلر- مديريت منابع انساني
4- سيد جوادين- مديريت منابع انساني
5- سعادت- مديريت منابع انساني

امیرهوشنگ سمائی زاده * : استاد دانشگاه و مدير علمي مركز آموزش‌هاي عالي آزاد دانشگاه تربيت معلم تهران

نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۳۶
در انتظار بررسی: ۱
غیر قابل انتشار: ۲
سامان
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۰:۱۴ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
2
63
ضمن تقدیر از مدیریت و پرسنل سایت انتخاب ، خواهشمند است از اینگونه مطالب علمی و همچنین استفاده از اینگونه اساتید ( جناب استاد سمائی زاده و دکتر شهسواری ) استفاده نمائید
محمدرضا
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۰:۱۸ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
4
63
با تقدیر و تشکر ، در صورت امکان در ارتباط با بحث ها و بخش های مختلف مدیریت نیز مقاله ای درج فرمائید ، چرا که برای ما دانشجویان بسیار لذت بخش است که در اینگونه سایتهای اجتماعی جائی برای درج علم و مدیریت در صفحه اصلی میدرخشد و باعث بالارفتن اعتبار سایت میشود.
اللهم عجل لولیک الفرج
بهناز
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۰:۲۳ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
6
61
عالی بود تو این همه مقاله و مطالب سیاسی اجتماعی جای این مقالات علمی واقعا کم بود . ادامه بدید این روشها رو که تو دنیای امروزی خیلی کاربرد داره.موفق وپایدار باشید
امیرهوشنگ سمائی زاده
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۲:۴۵ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
2
65
با سلام و احترام به محضر مبارک تمامی دوستان ،همکاران و دانشجویان
منت بر من گذاشتید و نوشته ای از این حقیر رو مطالعه فرمودید . امیدوارم با توکل به خداوند متعال در مورد موارد کاملا" جدید برای شما مقالاتی را تهیه و تقدیم نمایم
حمید
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۳:۲۴ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
1
63
سلام به همه.من شاگرد این استاد ارجمند در دانشگاه بودم . میتونمبه جرات بگم سایت انتخاب خیلی با درایت و وسواس خاصی مقالاتش رو بالا میآره و ازاین بابت واقعا عالی کار کرده . منتظره همه جور مقالات علمی هستیم.
یه کاسب
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۳:۲۶ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
27
33
عامیانه و قابل فهم برای ما قدیمی ها که درس مدیریت نخوندیم بود
مستاجر
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۳:۴۷ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
3
56
دکتر جان خواهشایه مقاله هم برای مدیریت زندگی با توجه به این گرونی هاو اجاره خونه و اداره زندگی بده شاید حداقل....
کارمند قراردادساعتی
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۳:۵۰ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۲
1
58
ای کاش این رو مسئولان منابع انسانی بخونن تا لااقل بهتر بتونن کمک کنن تا استخدام ها و بستن قراردادها سرانجام بگیره
آرش
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۱:۰۰ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۳
1
56
تو اداره ما تو امور مربوط به کارمندا فقط و فقط آشنابازی مورد قبوله . والا اینارو خوندم بدجوری کپ کردم وقتی تفاوت رو دیدم . خیلی عقبم از دنیا......... ای کاش حداقل یه آشنام من تو اداره داشتم و .....
مژده
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۳:۴۱ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۳
1
63
سلام خیلی زیبا و پرمحتوا بود مخصوصا تفکیک و نشون دادن با فلش به طور اختصار . لطف کنید درمورد تعاریف مدیریت و موارد مختلف مدیریت در زمان حال و برخورد با مشکلات (بخصوص کارمندان و تنشهای اونها)یه مقاله و راهکار اراده کنید . از انتخابی ها هم ممنون
فرانک
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۱:۰۰ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۴
1
63
باسلام و احترام
متشکرم از توضیحات کامل و روشن حضرتعالی .
خواهشمندم در صورت امکان مقالات بیشتری در این زمینه و موارد مشابه ارسال نمایید .
سميرا
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۲:۱۸ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۵
1
63
با تشكر
مقاله بسيار جالبي بود اميداوارم از اين مطالب علمي بيشتر تو سايتتون بگذاريد .
مجتبی
|
UNITED STATES
|
۱۶:۱۸ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۵
1
55
سلام
خیلی شیک بود.
جناب دکتر نمی دونم به چه نحوی ازتون تشکر کنم....
جاودانه دوستون دارم.....
مجتبی
|
UNITED STATES
|
۱۶:۱۸ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۵
1
59
سلام
خیلی شیک بود.
جناب دکتر نمی دونم به چه نحوی ازتون تشکر کنم....
جاودانه دوستون دارم.....
مجتبی
|
UNITED STATES
|
۱۶:۱۹ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۵
1
57
سلام
خیلی شیک بود.
جناب دکتر نمی دونم به چه نحوی ازتون تشکر کنم....
جاودانه دوستون دارم.....
میلاد
|
UNITED STATES
|
۱۶:۲۲ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۵
1
58
عالی بود
سيما
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۰:۴۱ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۵
2
57
سلام
استاد مثل هميشه عالي بود
هدیه
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۸:۰۸ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۶
1
60
با سلام
مطالب روشن و گویا بود .
لطفا در سایر زمینه ها بخصوص mba , dba توضیحاتی بفرمایید .
ممنون میشم آقای دکتر سمائی زاده .
پانته آ
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۲:۵۶ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۶
1
58
با تشکر
اگر مقالاتی در مورد مدیریت ازدواج هم دارید . ممنون می شم از ارائه آن .
ماندگار
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۰:۳۸ - ۱۳۸۹/۱۲/۱۸
1
59
استاد عزیز در ابتدا بابت متن زیبایتان ممنونم .... امید وارم بابت کوتاهی که ما دانشجویان در روز های اولیه حضورمان در دانشگاه داشتیم ما را بخشیده باشید که البته از استادی فرزانه جز این هم انتظار نیست در هر حال صادقانه بگویم روز به روز به ارادت ما نسبت به شما افزوده میشود و خوشحالیم که افتخار شاگردی شما را داریم و باز هم سپاس گذار شما و سایت انتحاب هستم .
صداقت
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۹:۵۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۰
1
57
بسیار ممنون از شما استاد فرزانه که پنجره جدیدی در مقابل طالبان مباحث مدیریتی گشوده اید. امیدوارم انتشار اینگونه مطالب ادامه داشته باشد.
مهدی لموکی
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۰:۰۸ - ۱۳۹۰/۰۲/۳۰
2
55
مطالعات زیادی در مورد مدیریت منابع انسانی داشتم اما تمییز این دو را در ذهنم نداشتم استاد سمایی زاده در ارایه مطالب در اثر مطالعات دقیق و هدفمند کم نظیرند پیروز باشئد
همکار کوچولو
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۲:۲۷ - ۱۳۹۰/۰۳/۱۳
1
54
استاد شما باید مجری مرکز می شدید نه مدیر علمی
محمد
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۸:۱۶ - ۱۳۹۰/۰۳/۱۳
1
57
سلام آقاي دكتر. استفاده كرديم.امكانش هست در مورد تفاوت بين مديريت استراتژيك منابع انساني با "منابع انساني استراتژيك" توضيح بفرماييد؟
ناشناس
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۹:۴۲ - ۱۳۹۰/۰۳/۲۲
1
61
سلام
منم بقول دوستان ای کاش شما باید مجری مرکز بودین
دانشجوی شما
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۸:۰۳ - ۱۳۹۰/۰۳/۲۳
1
61
سلام
آقای سمائی زاده مجری مرکز بودن مهم نیست کارایی مهم که شما دارین در ضمن از اینکه شاگرد شما هستم افتخار میکنم
dba2
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۰:۲۹ - ۱۳۹۰/۰۴/۳۰
2
58
استاد ارجمند جناب آقای دکتر سمائی زاده

با سلام و احترام
از مقاله دقیق و علمی که در سایت قرار داده اید سپاسگزارم
ضمنا از آنجائیکه شمااز دانشجویان کوشای دکتر میرزایی اهرنجانی می باشید ، درگذشت ایشان را به شما تسلیت عرض می کنیم.
فرهاد کلانتریان
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۱:۳۱ - ۱۳۹۰/۰۵/۰۷
1
57
با احترام و عرض سلام وخسته نباشید استاد گرانقدر بسیار عالی بود متظر مقالات جدید شما خواهیم بود.
سیدرضا حسینی
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۸:۵۰ - ۱۳۹۰/۰۶/۱۵
1
56
مهم نیست که قفل ها دست کیه، مهم اینه که کلیدها دست خداست، و از ته دل براتون دعا می کنم که شاه کلید تمام قفل ها رو از خدا هدیه بگیرین
raziyeh
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۸:۳۵ - ۱۳۹۰/۰۷/۲۵
1
51
با سلام و خسته نباشید.
استاد مقاله جالب و بسیار پر محتوایی برای من که دانشپذیر ارشد در کلاس درس شما هستم بود امیدوارم با تلاش خودم و دعای خیر شما در آزمون ارشد قبول شده و بتوانم بیشتر از معلومات شما استفاده نمایم.
دانشپذیران شما
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۹:۰۳ - ۱۳۹۰/۰۸/۰۷
1
45
استاد محترم، در نبود شما دلمان به مستحبی خوش است که جوابش واجب است:
السلام علیک یا صاحب الزمان
راضیه رستگار
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۰۸:۲۹ - ۱۳۹۰/۰۹/۰۶
2
29
با ما کسی بمونه یا نمونه بخونه یا نخونه ما می مونیم ما می خونیم قدر محبت خدا می دونه .
استاد گرامی برای قبولی در ارشد من را دعا کنید.
حاج مهدی
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۸:۰۴ - ۱۳۹۰/۰۹/۰۶
2
126
استاد مسلم،
عرق کهنه شیراز مرا مست نکرد
چایی تازه دم علم تو زمین گیرم کرد ...
ناديم 4
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۹:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۳
2
19
سلام استاد من هروقت نااميد ميشم كلاساي شما به من اميددوباره ميده و فكرميكنم شمعي كه شما يراي بچه هاي كلاس ارشد پژوهش روشن كرديد به من هم كمك ميكنه ممنون از اينهمه انرژي مثبت
ناشناس
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۶:۰۰ - ۱۳۹۰/۱۱/۲۶
5
11
ممنون.اگه میشه نام مجلاتی که این مقالات در آن چاپ شده را هم بگویید
فاطمه
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۲۱:۱۴ - ۱۳۹۰/۱۲/۱۲
3
12
در کلاسها و دوره های آموزشی در مورد مدیریت منابع انسانی و رفتار با کارکنان و کارگران صحبت می شود.
کو!!!! تا عمل کردن آن به خدا ما دیگه افسرده شدیم با این وضعیت . یکی به داد ما برسه !!!!!
نظرات بینندگان