پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : رئیس شورای روابط خارجی آمریکا در مطلبی می‌نویسد که رئیس جمهور ترکیه از کودتای اخیر به عنوان بهانه‌ای برای تغییر قانون اساسی و تضعیف توازن قدرت استفاده خواهد کرد.
به گزارش انتخاب، «ریچارد ان. هاس» رئیس شورای روابط خارجی آمریکا در همان ساعات اولیه پس از کودتا در حساب توییتر خود نوشت: «سؤال حقیقی این نیست که اردوغان با کودتاگران چه می‌کند، بلکه این است که با جامعه ترکیه چه خواهد کرد. ایالات متحده و دیگر حامیان دولت اردوغان باید او را به خویشتنداری و اصلاحات دعوت کنند.»
او با این عبارات، نگرانی خود را از رفتار اردوغان پس از شکست کودتا و بازگشت به قدرت ــ که بسیار دراماتیک رخ داد ــ با مردم، جامعه و دولت ترکیه بیان می‌کند. هاس مخالف نگرش سیاسی اردوغان است و ادامه این روند را برای مردم ترکیه و دوستان خارجی این کشور ــ از جمله آمریکا و اروپا ــ مضر می‌داند. گویا این استراتژیست آمریکایی و نویسنده کتاب «سیاست خارجی از خانه شروع می‌شود» برای ترکیه نیز نسخه مشابهی تجویز می‌کند که اگر به دنبال گسترش قدرت منطقه‌ای خود است ابتدا باید پایه‌های قدرت خود را در داخل کشور و میان مردم و نهادهای حکومتی محکم و استوار کند.
در سال‌های اخیر مخالفت‌های زیادی با منش و روش سیاسی اردوغان و تلاش او برای احیای امپراطوری عثمانی به رهبری خودش شکل گرفته که نمونه‌هایی از آن را در اعتراضات سال گذشته در خیابان‌های استانبول و آنکارا شاهد بودیم. مخالفین اردوغان او را دیکتاتور مدرن ترکیه می‌دانند و سیاست‌های تمامیت‌خواهانه او را به چالش می‌کشند؛ تا جایی که در رسانه‌های مجازی حتی کاخ محل زندگی او را با عمارت‌های پادشاهان عثمانی مقایسه می‌کنند.
حزب عدالت و توسعه با شعار اسلام‌گرایی روی کار آمد و اکنون سال‌ها است که قدرت را حفظ کرده و تغییرات اساسی در راستای تغییر ساختار لائیک و سکولار ترکیه ایجاد نموده، اما ریچارد هاس ــ به عنوان نماینده سیاست‌های ایالات متحده ــ با نگاه منحصر به فرد اردوغان به اسلام، سیاست و حکومت مخالف است و تنها راه علاج را خویشتنداری، پرهیز از خشونت و اعمال اصلاحات گسترده در ساختار حکومت ترکیه برای تحقق آرمان‌های آمریکایی می‌داند. او در توییت دیگری می‌گوید: «همان ابتدای کودتا هم گفتم که آمریکا و اروپا باید اردوغان را به سمت خویشتنداری و اصلاحات سوق دهند. تاریخ نشان می‌دهد که او اگر صاحب‌اختیار باشد این کار را نخواهد کرد. وقت آن رسیده که تشویق‌ها و مجازات‌ها را آماده کنیم.»
ریچارد هاس می‌گوید که اردوغان به اصلاحات مورد نظر آمریکا اعتقاد و علاقه‌ای ندارد و به تجربه نیز ثابت شده که تا مجبور نباشد دست به تغییر در نگاه و رفتار سیاسی‌اش نخواهد زد. او آمریکا و اروپا را رسماً دعوت به استفاده از «سیاست چماق و هویج» می‌کند تا با «تطمیع و تشویق» یا «تهدید و تنبیه» او را وادار به اعمال اصلاحات مورد نظر خودشان کنند.
قاطعیت ریچارد ان. هاس ــ که از مهم‌ترین و مؤثرترین تصمیم‌سازان آمریکایی است ــ نشان می‌دهد که سرویس‌های اطلاعاتی غربی، بروز بحران‌های سیاسی و حتی نظامی بزرگتر را در ترکیه بسیار محتمل می‌دانند و تنها راه جلوگیری از آن‌ها را نیز تغییر رفتار سیاسی اردوغان و دولت تحت امرش برآورد می‌کنند. هرچند اگر بدبین باشیم می‌توانیم کودتای اخیر و بحران‌های احتمالی آینده را ــ که در توییت ریچارد هاس به وضوح تهدید به وقوع آن‌ها دیده می‌شود ــ بخشی از «چماق» راهبرد پیشنهادی هاس بدانیم.
او در توییت اخیر خود نیز این‌گونه نوشته است: «اردوغان ــ رئیس جمهور ترکیه ــ از کودتای اخیر به عنوان بهانه‌ای برای تغییر قانون اساسی و تضعیف توازن قدرت استفاده خواهد کرد. ترکیه در زمان زمامداری اردوغان ممکن است دوست و متحد ما باشد، ولی به هیچ وجه نمی‌تواند شریک ما شود.»
استراتژیست معروف و معتبر غربی، در این توییت ناامیدی خود را از آینده ترکیه و عملکرد آتی اردوغان اعلام می‌کند. او ــ مانند بسیاری از تحلیل‌گران غربی ــ معتقد است که کودتای اخیر فرصت مناسبی برای اردوغان ایجاد کرده تا تغییرات مورد نظرش را به منظور گسترش چتر قدرت خود و کاهش قدرت و نفوذ ارتش و قوه‌ی قضائیه اعمال نماید. او نیز مانند بسیاری از تحلیل‌گران، کودتای اخیر را نمایانگر شکاف‌های عمیق در بدنه اجتماعی ترکیه می‌داند که از نگاه او اقدامات آینده‌ی اردوغان آن‌ها را عمیق‌تر خواهد نمود.
ریچارد ان. هاس، جمله‌ای عجیب می‌گوید که تا کنون در میان سیاستمداران آمریکایی سابقه نداشته است؛ او می‌گوید ترکیه با وضعیت فعلی‌اش حداکثر می‌تواند به عنوان دوست ما مطرح شود، ما با این ترکیه دشمنی نداریم؛ ولی نمی‌تواند شریک و متحد راهبردی ما معرفی شود، چرا که سیاست و عملکرد او مورد قبول ما نیست.
از این جملات ریچارد هاس می‌توان نتیجه گرفت که باید منتظر بحران‌هایی به مراتب عمیق‌تر و وسیع‌تر در ترکیه باشیم؛ چه این بحران‌ها را «تمامیت‌خواهی اردوغان» ایجاد کرده باشد و چه «سیاست چماق و هویج آمریکایی‌ها».
