فاجعه ای دیگر!

سليماني مهر: با اين که در فارس بيش از 30 نقش برجسته متعلق به دوره هاي مختلف تاريخي وجود دارد، هنوز براي مرمت و حفاظت از اين آثار شاخص فرهنگي و تمدني، طرح جامعي تهيه نشده و به دليل بي توجهي مسؤولان و دخل و تصرف مردم روند فرسايش و تخريب اين آثار شدت گرفته است.

به گزارش خبرنگار اجتماعی "انتخاب"، در حال حاضر استان فارس رتبه نخست کشوري در دارا بودن نقش برجسته هاي تاريخي به خود اختصاص داده است. همچنين قدمتش به 3 هزار و 500 سال قبل بازمي گردد که در اين منطقه جاي گرفته اما به نظر مي رسد نابودي اين آثار ارزشمند که هر يک سندي از تاريخ اين سرزمين به شمار مي روند براي مسؤولان ميراث فرهنگي آن اسنادي، طرح حفاظتي و مرمتي تهيه نکرده اند.

تخريب و فرسايش بيش از اندازه، همچنين بي توجهي اين آثار را با آسيبهاي جدي مواجه کرده است و چنانچه اين موضوع ادامه داشته باشد بزودي اين اسناد تاريخي براي هميشه نابود مي شوند، به طوري که در حال حاضر نقش برجسته «کوران گون» که عنوان قديمي ترين نقش برجسته ايران را يدک مي کشد در نزديکي نورآباد واقع شده، در آستانه نابودي کامل قرار گرفته است.

به گفته باستان شناسان، اين نقش برجسته يکي از آثار مهم جهان است که از اهميت ويژه اي نسبت به ديگر نقش برجسته ها برخوردار است. قدمت اين اثر تاريخي به دوره عيلاميان بازمي گردد و از زمان کشف اين نقش برجسته حدود 87 سال مي گذرد، اما متأسفانه اين اثر بدون هيچ محافظتي در ارتفاعات يک کوه و بالاي صخره اي در حال نابودي است.

اين روزها تنها نقش برجسته «کوران گون» نيست که در وضعيت اسفناکي به سر مي برد، بلکه ديگر نقش برجسته هاي موجود در فارس که قدمتشان به دوره هايي چون هخامنشي، ساساني و قاجار مي رسد نيز در آستانه نابودي به سر مي برند، زماني که بوته و درخت در گوشه و کنار نقش برجسته ها روييده و يا جريان آب موجب تخريب و فرسايش اين نقوش مي شود متأسفانه براي جلوگيري از چنين اتفاقي، طرح و برنامه اي وجود ندارد، براستي چطور مي توان انتظار داشت که اين آثار تاريخي حفظ شوند.

انتقاد از ميراث فرهنگي

يکي از دوستداران ميراث فرهنگي فارس با انتقاد از عملکرد پايگاه هاي پژوهشي ميراث فرهنگي استان به خبرنگار ما مي گويد: در حال حاضر فارس داراي پايگاه هاي پژوهشي مهم و معتبري در سايت هاي تاريخي است و در هر يک از اين پايگاه ها، کارشناسان و باستان شناسان و مرمتگران خبره اي حضور دارند.

اما هنوز درخصوص مرمت و حفاظت از آثار سنگي استان و نقش برجسته ها طرحي ارايه نشده است.

وي ادامه مي دهد: از نقش برجسته هاي هخامنشي در محوطه پارسه، پاسارگاد تا نقوش ساساني شاپور در کازرون همگي در آستانه نابودي قرار گرفته اند و به نظر مي رسد مسؤولان نسبت به تخريب اين آثار بي تفاوت هستند. اين دوستدار ميراث فرهنگي فارس مي افزايد: بسياري از نقوش برجسته هاي فارس به دليل دخل و تصرف ها و عوامل انساني تخريب شده اند و نقوش و کتيبه هاي اين آثار به سختي ديده مي شوند و يا خوانده مي شوند. از مسؤولان ميراث فرهنگي درخواست مي کند که در حفظ و مرمت اين آثار بکوشند.

وي مي گويد: وضعيت بسياري از اين آثار ارزشمند اسفناک است و چنانچه اين روند ادامه يابد، بي شک بزودي اين نقوش برجسته براي هميشه به خاطره ها خواهند پيوست و تنها منابع موجود براي معرفي اين آثار و يا عکس ها معطوف خواهد شد. در اين رابطه دکتر «جمشيد صداقت کيش» فارس پژوه به خبرنگار ما مي گويد: در گذشته براي مراقبت از نقش برجسته ها شکاف بالاي اين آثار را با ملاتهاي مختلف پرمي کردند تا مانع جريان آب باران به اين نقوش شود. وي ادامه مي دهد: همچنين گاهي ديده مي شد که پوشش نسبتاً مناسبي نيز در بالاي نقش برجسته ها مي ساختند تا از برخورد باران به اين آثار جلوگيري شود.

صداقت کيش اظهارمي دارد: يکي از نقش برجسته هاي فارس که متأسفانه به دليل عدم مراقبت اصولي اين اثر تاريخي که قدمتش به دوره ساسانيان باز مي گردد و در آستانه نابودي است، به طوري که عوامل طبيعي باعث شده تا در حال حاضر نقش برجسته به سختي ديده شود.