اجرای کامل بانکداری اسلامی موجب شکوفایی اقتصاد کشور می شود

اجرای صحیح و درست قانون بانکداری بدون ربا در نظام بانکی و مبادلات تجاری، موجب پویائی و شکوفائی اقتصاد کشور می شود.

دکتر محبیان رئیس هیات مدیره و مدیر عامل پست بانک ایران با بیان این مطلب گفت: قانون بانکداری بدون ربا طرحی نو در نظام بانکداری کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است و اگر به درستی به اجرا در بیاید و زمینه های پیاده سازی آن به طور کامل فراهم گردد، تحولی بزرگ در شبکه بانکی کشور از یکسو و از سوی دیگر فواید فراوانی را عاید مشتریان بانک ها ایجاد می نماید و یکی از برکات بانکداری بدون حذف ربا از نظام بانکی کشور و فعالیت آنها در مسیر حرکت به سمت سالم سازی اقتصاد، توزیع مناسب ثروت و ایجاد زمینه های لازمه برای شکوفایی اقتصادی میهن مان و کمک به گسترش عدالت و رفع فقر و تبعیض خواهد بود.

وی افزود: در این وضعیت بانک ها از یک سو و شرکت ها و مردم به عنوان مشتریان نظام بانکی کشور از طرف دیگر در یک چارجوب تعریف شده که متضمن تامین منافع و حقوق دو طرف خواهد بود، نسبت به برقراری نظام مالی و پولی سالم، پویا و عدالت محور اقدام می نمایند. لذا جلوگیری از فعالیت های واسطه گری، دلالی، سودانگر و کاذب در حوزه اقتصاد و ایجاد اقتصاد مولد، پویا و اثر بخش در زندگی مردم و مشتریان و شفاف سازی مجموعه فعالیت های اقتصادی از آثار آن خواهد بود.

مدیرعامل پست بانک اظهار داشت: در بانکداری متعارف ربوی سپرده گذاران هیچ مسئولیتی در قبال فعالیت های بانک ندارند و نتایج عملیات بانکی سود باشد یا ضرر هیچ فرقی برای آنان ندارد و بانکدار متعهد است در هر وضعیتی اصل سپرده و بهره آن را در موعد مقرر به سپرده گذار بپردازد. در بخش اعطای وام هم وقتی بانک وام می دهد، رابطه مالکیتی خود را از آن وام قطع کرده و به مالکیت متقاضی در می آورد و او متعهد می شود در سر رسید های معین اصل وام و بهره آن را به بانک برگرداند.نظام بانکی ربوی سعی کرده صنعت بانکداری را از درگیر شدن با اقتصاد حقیقی دور کند. به طوری که در اکثر کشورها، بانک ها از سرمایه گذاری مستقیم در فعالیت های اقتصادی، خرید سهام شرکت ها و حتی خرید اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام منع شده اند.

این در حالی است که نظام بانکی بدون ربا دقیقا نقطه عکس نظام ربوی می باشد، بطوریکه با حذف نظام بهره و بانکداری مبتنی بر آن ماهیت بانکداری متحول می شود و بانک دیگر تنها به عنوان یک موسسه گردش وجوه نیست و سپرده گذاران، بانک ها و بنگاههای اقتصادی دیگر به صورت عناصری مجزا از هم نیستند. به دنبال آن سود و زیان سپرده گذاران، بستگی به عملکرد و موفقیت بنگاه ها دارد. پس در ساختار غیر ربوی علاوه بر آنکه بانک ها و مردم به یکدیگر متعهد بوده و مسئولیت دارند، بانک ها در چرخه اقتصادی نیز فعالیت دارند تا بتوانند پاسخگوی سپرده گذاران باشند.

رئیس هیات مدیره پست بانک ایران تصریح کرد: باید پذیرفت که عدم آموزش وافی و کافی فعالان نظام بانکی کشور و دور ماندن بسیاری از آنان از روح و ماهیت قانون بانکداری بدون ربا، نتوانست ذائقه و شیوه کار تلاشگران این عرصه را که پیش از پیروزی انقلاب با روش ها و شیوه هایی خارج از چارچوب قانون جدید انس داشتند، تغییر دهد ولاجرم کم و بیش تاثیر خود را بر کارکرد نظام بانکی کشور آشکار کرد. لذا تدوین نظام آموزشی جامع و کامل و اثر بخش مهمترین راهکار برای نهادینه کردن فرهنگ بانکداری اسلامی است. از سوی دیگر تغییر شگرف و بنیادینی که در عرصه نظام بانکی کشور به تبع قانون جدید شکل گرفته بود، مستلزم کار فرهنگی وسیعی بود تا بتوانند باور و نگرش مردم را که مشتریان بالقوه و بالفعل بانک ها بودند با چارچوب ها و کارکرد های جدید وفق دهد که این امر نیز به سبب مضایق موجود و فضای ویژه سال های ابتدایی انقلاب میسر نشد. بنابراین بدیهی است چنانچه سرمایه گذاران فعالیت فرهنگی لازم در راستای تغییر نگرش مردم و بانک ها صورت گیرد و جایگاه و وظایف آن در جامعه عدالت محور و مبتنی بر قوانین ملهم از شرع صورت گیرد بانک ها بسیار سهل تر و سریع تر از آنچه در طی سال های قبل شاهد بودیم، مسیر دستیابی به جایگاه مورد نظر را طی می کنند.

دکتر محبیان خاطر نشان کرد: طبیعی است در عصر حاضر که به عصر ارتباطات و اطلاعات معروف می باشد، روند تغییرات در حوزه نرم افزاری و سخت افزاری با سرعت بسیار بالا در محیط ما در حال رخ دادن است و یکی از بارزترین وجوه این تحولات و تغییرات در حوزه فناوری های اطلاعات و ارتباطی است که نظام بانکی را متحول کرده است، لذا متناسب با تغییر رویه ها و ابزارها در حوزه نظام بانکی، نیازمند قوانین جدید و به روزتری هستیم که بتواند پاسخگوی نیازهای دائم در حال تغییر نظام بانکی مدرن و الکترونیک و مشتریان آن باشد. نمود بارز این تغییر تبدیل پول فیزیکی به پول الکترونیک و مجازی است و در معاملات و دادوستد ها و پس انداز ها دیگر پول فیزیکی کار برد چندانی ندارد و متناسب با این تغییر ماهیت پول باید قوانین شرعی و غیر ربوی آن نیز باید تدوین و ابلاغ گردد.

وی نقش فناوری های نوین در اجرای قانون بانکداری اسلامی را بسیار مهم برشمرد و گفت: بی شک فناوری های نوین با ایجاد شبکه لحظه ای و یکپارچه و قابل دسترسی با کمترین هزینه نقش تسریع کننده و اثربخش برای ایجاد عدالت در اقشار ضعیف و کم درآمد ایفا می کند. بنابراین در فضای فناوری های نوین بانکداری مکان و فاصله جغرافیایی در دسترسی به خدمات بانکی از بین می رود و مهمترین نتیجه و اثر بانکداری اسلامی که به ایجاد عدالت و توزیع مناسب ثروت منجر می شود. این فناوری ها به عنوان ابزار پیش برنده مطرح می باشد. به طور مثال در تجربه موفق توزیع سهام عدالت و پرداخت یارانه ها در پست بانک ایران بهره گیری سامانه بانکداری الکترونیک و یکپارچه در سطح 400 شعبه و بیش از 13 هزار دفتر خدمات بانکی شهری و روستایی موجب جلوگیری از مهاجرت روستاییان و ساکنان مناطق محروم به شهرها و ایجاد زمینه دسترسی آسان به خدمات بانکی لحظه ای و یکپارچه گردید و از تحمل هزینه های مادی، جانی و ... بر آنها جلوگیری نمود. لذا هرچه وجوه و خصوصیات این فناوریها و نرم افزارهای متعلق به آن بتواند مبتنی بر بانکداری اسلامی و غیر ربوی بومی سازی شود، آثار آن بیش از پیش مشخص می شود و خود عامل ترغیب مردم، مشتریان، بانک ها و بنگاههای اقتصادی به بانکداری اسلامی خواهد بود.

دکتر محبیان در پایان درخصوص فعالیت ها و اقدامات پست بانک ایران در زمینه بانکداری بدون ربا اظهار داشت: این بانک نیز بر اساس قوانین و مقررات مصوب مجلس شورای اسلامی و دولت محترم و بانک مرکزی جمهوری اسلامی فعالیت های بانکی خود را بر اساس بانکداری اسلامی بنا کرده و در این راستا تلاش دارد با حضور موثر در مناطق محروم و روستایی و ایجاد نقاط دسترسی در قالب دفاتر خدمات بانکی که در حال حاضر در 10 هزار نقطه روستایی و محروم تعریف شده است و با بهره گیری از فناوری های نوین و نرم افزارهای یکپارچه و لحظه ای خدمات خود را با کمترین هزینه دسترسی به ساکنان این مناطق ارائه نماید و با جذب و بکارگیری منابع راکد این مناطق و اعطای تسهیلات در چارچوب مقررات مربوطه نسبت به شکوفایی و رونق و آبادانی مناطق محروم و روستایی کمک شایانی نماید.سامانه لحظه ای و یکپارچه سیمیای بانک که در این دفاتر نصب شده و تجهیزات الکترونیکی مربوطه از قبیل:دستگاه های خودپرداز) (ATM و پایانه فروشگاهی (pos) که به سرعت در حال نصب و راه اندازی است، نمونه بارز حرکت پست بانک ایران در مسیر تحقق عدالت و پیاده سازی و پیشخوان است.