توفان شن اصفهان از زاينده رود برنخاست

هفته گذشته گرد و غبار عجيبي در اصفهان وزيدن گرفت. گرد و غباري كه در چند دقيقه شمايل خانه ها را به متروكه هاي قديمي تبديل كرد. عابران و رانندگان را با مشكل ديد مواجه كرد و خانم هاي خانه دار را به شروع يك گرد گيري اساسي فراخواند. شهر در عرض 10دقيقه روكش اخرايي نازكي تن كرد كه قديمي ترها به آن گرد غريبي مي گفتند.

به گزارش انتخاب به نقل از شرق، برخي خشكي زاينده رود را علت توفان شني مي دانند كه در مقياسي غيرمعمول و براي ده ها دقيقه در اصفهان رخ داد. تصور عامه مردم بر اين است كه زاينده رود اين روزها به بستري تبديل شده كه با كوچك ترين وزش، توفان به راه خواهد انداخت و گرد و غباري عظيم را بر سر شهر خواهد كوفت.

اما يك پژوهشگر هواشناسي در اين باره به خبرنگار ما گفت: خشك بودن زاينده رود اين موضوع را تشديد كرده و چنانچه آب در رودخانه جريان داشت، از شدت آن كاسته مي شد اما علت اصلي اين اتفاق را نمي توان به خشك بودن اين رودخانه نسبت داد.

احسان مرادي افزود: كساني كه در زمان وقوع اين حادثه هواشناسي در محل رودخانه زاينده رود بودند، متوجه اين موضوع شدند كه از محل بستر خشك زاينده رود، گردوخاكي به هوا بر نمي خيزد اما از آنجا كه از اين رودخانه، نهرها، مادي ها و انشعابات فراواني گرفته شده و با خشك شدن زاينده رود علاوه بر اين انشعابات، زمين هاي كشاورزي فراواني با كمبود آب روبه رو شده اند، مي توان خشكي زاينده رود را عامل تشديد كننده موضوع دانست، چراكه با وزش باد، گرد و غبار فراواني از اين اراضي برمي خيزد.

وي با اشاره به اينكه وزش شديد اين گرد و غبار، سريع و كوتاه مدت بود، اظهار داشت: عامل اين اتفاق، وزش بادهاي شديد محلي بود و از آنجا كه ذرات موجود در آن، درشت بودند به سرعت ته نشين شدند و در عرض چند دقيقه تمام سطوح را پوشاندند؛ اين در حالي است كه ذرات موجود در بادهايي كه از كشورهاي عربي به سمت ايران مي آيند، ريز بوده و به همين دليل كيلومترها جابه جا مي شوند، سريع ته نشين نمي شوند، از ماسك ها عبور مي كنند، به سرعت در سيستم تنفسي نفوذ كرده و به مراتب خطرناك تر هستند.

 وي موضع برخي مبني بر اينكه خشكي زاينده رود عامل اصلي وزش گرد و غبار در مركز ايران است را رد كرد و توضيح داد: چنانچه تصاوير ماهواره اي را نگاه كنيم، متوجه مي شويم كه اين ذرات از غرب و جنوب و به ويژه جنوب غرب كشور وارد مي شوند و در حال حاضر 21 استان كشور درگير اين ريزگردها هستند.

 از سوي ديگر علت اصلي ايجاد توده هاي گردوخاك، وزش بادهاي قوي در محوطه هاي باز و گسترده است كه تالاب هاي خشك شده كشور عراق از آن جمله هستند، اين در حالي است كه تالاب گاوخوني هنوز خشك نشده است. ضمن آنكه بايد چندين سال از خشك شدن آن بگذرد تا فرسايش بادي بتواند كار خود را انجام داده و چنين توفاني را موجب شود. به گفته مرادي در وضعيت فعلي تالاب گاوخوني، فرسايش بادي فرصت نمي كند اتفاقي اينچنين را منجر شود.

اين كارشناس حوزه آب و هوا دليل ديگري نيز دارد و آن، اينكه باتلاق گاوخوني در شرق اصفهان واقع شده اما بادهاي غالب اصفهان و وزش ناگهاني هفته گذشته از غرب و جنوب غرب بود و اين يعني درست در خلاف جهت وزش باد. به همين دليل نمي توان مسير وزش باد را با محل تالاب گاوخوني يكي دانست؛ اگرچه وي به اين نكته نيز اشاره مي كند كه در روستاهاي اطراف تالاب گاوخوني اين اتفاق شدت بيشتري داشته و اين موضوع به نيمه خشك بودن تالاب برمي گردد.

احسان مرادي مساله فصل را عامل مهمي در بروز اين حادثه زيست محيطي دانست و بيان داشت: چند ماه است كه باران نيامده، فرسايش بادي طي اين مدت ذرات را ريز كرده است، به طوري كه با وزش باد سريع به هوا بر مي خيزند، همان طور كه در سال 78 و 79 هم كه زاينده رود خشك شد، ميزان اين گرد و غبارها افزايش يافت، چراكه آن زمان نيز زمين ها خشك بود.

وي همچنين به بوي نم باراني كه همزمان با وزش اين باد شديد به مشام مي رسيد، اشاره كرد و گفت: هفته گذشته جريانات ناپايداري از سمت نيمه شمالي كشور در حال عبور بودند كه دامنه آن به شمال استان اصفهان هم رسيد و بارندگي هايي در آنجا رخ داد. وزش باد در اين مسير نيز موجب شد تا بوي باران در شهر اصفهان استشمام شود.