درمان زخم های یک جانباز با لارو مگس

دو تن از جانبازان جنگ تحميلي يكي با زخم 27 ساله و کانديداي قطع پا از زير زانو و ديگري با زخمي 22 ساله و کانديداي قطع پا از مچ با استفاده از لارو درماني ابداعی دانشمندان ایرانی طي 17 روز به طور قطعي درمان شدند.

به گزارش انتخاب به نقل از ایسنا، استفاده از لارو مگس، زمينه درماني مشتركي بين پزشكي و حشره شناسي است كه تاكنون جان هزاران زخمي را در كشورهاي مختلف نجات داده است، بدون اين كه اين افراد نياز به بستري شدن در بيمارستان يا اعمال جراحي داشته باشند.

«لارو درماني» (Maggot Therapy) كه با استفاده از لارو نوعي حشره به نام «Lucilia Sericata» انجام مي‌شود، براي درمان زخم‌هاي ديابتي، زخم‌هاي بستر، سوختگي، ‌عفونت استخوان (استئوميليت)، عفونت‌هاي بعد از عمل جراحي و Carbuncle كاربرد كاملا موثري دارد.

لاروهاي L.sericata كه گويي براي درمان زخم‌ها خلق شده‌اند، تنها از قسمت‌هاي نكروزه و عفوني زخم تغذيه مي‌كنند و هر گز به قسمت‌هاي زنده حمله نمي‌كنند .

تيمي از محققان کشورمان شامل يک پزشک ارتوپد، دو نفر حشره شناس و يک زيست شناس پس از سه سال مطالعه و تحقيق و بررسي اين تکنيک در حيوانات، مرحله باليني اين روش را از دي ماه 1383 در بيمارستان بقيه‌الله الاعظم (عج) تهران آغاز کردند و تا کنون 29 مورد «لارو درماني» با موفقيت کامل انجام داده اند.

دکتر عباس ميراب‌زاده، عضو هيات علمي سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران و متخصص حشره‌شناس اين تيم در گفت‌وگو با خبرنگار پژوهشي ايسنا، منطقه علوم پزشکي تهران در تشريح اين روش درماني و مزيت هاي آن نسبت به ساير روش هاي درمان زخم هاي عفوني اظهار كرد: لارو درماني (Maggot Therapy) که با استفاده از لارو گونه‌اي مگس به نام «Lucilia Sericata» انجام مي شود در درمان زخم پاي ديابتي، زخم بستر، سوختگي، عفونت استخوان (استئوميليت) و عفونت‌هاي بعد از عمل جراحي، زخم Meningomyelocell، زخم Venous Stasis Ulcers، قانقاريا، زخم Buerger،آبسه‌هاي عفوني پوستي، عفونت ناشي از زخم هاي سرطاني وساير زخم ها کاربرد دارد.

وي افزود: نکته ظريفي که در اين روش وجود دارد اين است که اين لاروها گويا تنها براي درمان چنين زخم هايي خلق شده اند؛ چرا که فقط از قسمت هاي نکروزه و عفوني زخم تغذيه مي‌کنند و هرگز به قسمت‌هاي زنده حمله نمي کنند.


هزينه کمتر و درمان سريع تر زخم هاي عفوني از مزاياي لارو درماني است

دکتر ميراب زاده در خصوص مزاياي اين روش گفت: در اين روش نيازي به استفاده از آنتي بيوتيک، جراحي، بستري شدن در بيمارستان، بيهوشي و صرف هزينه هاي گزاف نبوده و تمام مراحل تحت نظر پزشک به راحتي در منزل قابل انجام است.

وي تصريح کرد: در اين روش، ابتدا تخم مگس‌ها به وسيله مواد ضدعفوني کننده، ضدعفوني شده و پس از ارزيابي کيفي جهت اطمينان از استريل بودن به روي زخم عفوني بيمار قرار زده مي‌شود.

عضو هيات علمي سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران ادامه داد: افرادي که به زخم پاي ديابتي مبتلا مي شوند در بيمارستان بستريشده و تحت اعمال جراحي مختلف جهت پاک‌سازي زخم‌ها از عفونت و آلودگي، قرار مي‌گيرند و لذا هزينه‌ زيادي را چه از لحاظ بستري شدن و چه اتاق عمل، متحمل مي شوند و در بعضي موارد جراح به علت عدم بهبودي زخم مجبور به قطع پا از زير زانو مي شود؛ در حالي که با استفاده از اين روش درمان، بيماران ديابتي طي يک ماه تا حداکثر چهار ماه و در بيماران غيرديابتي از سه روز تا حداکثر 20 روز، زخم مزمن بطور قطعي درمان مي‌شود.

ميرآب زاده درباره خصوصيات اين لاروها که باعث درمان سريع زخم‌هاي مزمن مي‌شوند گفت: در بزاق لاروها آنتي بيوتيک Allantoin وجود دارد که روي طيف وسيعي از باکتري‌ها مؤثر است. لاروها همچنين آمونياک و بيکربنات کلسيم ترشح ميکنند که خاصيت ميکروب کشي بالايي دارند و ضمناً pH زخم را به حدود 8 تا 8/5 مي رسانند که در اين pH کلونيزه شدن باکتري‌ها به حداقل مي‌رسد.

پژوهشگر اين طرح افزود: در قسمت سر لاروها نيز موهاي نوک تيز و فراواني وجود دارد که برخورد فيزيکي آنها با ميکروب‌ها سبب نابودي قسمت قابل توجهي از آنها مي‌شود، لاروها موادي شبيه به اينترلوکين 6 و10 ترشح مي‌کنند که سبب تسريع در بهبودي زخم و بوجود آوردن فيبروبلاست‌ها مي‌شوند.

وي در تشريح عمکلرد اين مگس هاي درمانگر گفت: فعاليت لاروها سبب بالا رفتن حرارت در زخم و موجب تسريع خون‌رساني به زخم مي‌شود، همچنين لاروها جنب و جوش و حرکات فراواني در محل زخم دارند كه سبب ماساژ زخم و خون رساني بيشتر به زخم مي‌شوند.

ميراب زاده تصريح کرد: لاروها با قلاب‌هاي دهاني، قسمت‌هاي نکروزه زخم را خراش داده و با ترشح آنزيم Proteolytic بافت‌هاي مرده را به حالت نيمه مايع درآورده و سپس آن را مي‌مکند و به اين ترتيب سبب پاکسازي و از بين رفتن قسمت‌هاي مرده زخم مي‌شوند.

عضو هيات علمي سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران ادامه داد: ترشح مداوم و زياد بزاق لاروها از يک سو سبب شست‌وشوي زخم شده و از سوي ديگر قسمت اعظم باکتري‌هايي که مورد تغذيه لارو قرار گرفته، در قسمت اسيدي دستگاه گوارش لارو (3=pH) از بين مي‌رود.

ميراب زاده با بيان اين که بسياري از پزشکان و کادر درماني کشور از وجود اين روش درماني بي‌اطلاع هستند، گفت: در صورت حمايت مؤسسات مسؤول به راحتي مي توان با هزينه اي بسيار کم، لاروي مورد نياز براي درمان بيماران در سراسر کشور را توليد کرد.

وي با ا شاره به برخي از افرادي که اين روش بر روي آنها اجرا شده است گفت: دو تن از جانبازان جنگ تحميلي يكي با زخم 27 ساله و کانديداي قطع پا از زير زانو و ديگري با زخمي 22 ساله و کانديداي قطع پا از مچ با استفاده از لارو درماني طي 17 روز به طور قطعي درمان شدند.

ميراب زاده با اشاره به قدمت استفاده از لارو درماني در بهبود زخم‌هاي عفوني رواج اين روش از قر‌ن‌ها قبل در برخي قبايل استراليا، برمه و قوم مايا در آمريکاي مرکزي خاطرنشان كرد: از قرن 16 ميلادي به بعد تاثير لارومگس‌ها در درمان زخم‌هاي مجروحان در جبهه هاي جنگ گزارش شده و اولين بار در سال 1556، Pare Ambroiso پزشک مخصوص هنري سوم در فرانسه اهميت و اعجاز لارو مگس ها در درمان زخم را در جريان جنگ Saint Quentin گزارش کرد.

وي به ايسنا گفت: در سال 1920 در جريان جنگ جهاني اول، زخم‌هاي دو سرباز که به صورت بيهوش به مدت يک هفته در پشت جبهه بودند، نظر دکتر بائر، افسر پزشک ارتش آمريکا که براي مداواي زخمي‌هاي جنگ به جبهه‌هاي فرانسه اعزام شده بود را جلب كرد. وي در زخم‌هاي اين سربازان تعداد زيادي لاروي مگس مشاهده کرد و ديد که در بدن آنها اثري از تب و زخم‌هاي عفوني نيست.

نتايج مطالعات اين پزشک آمريکايي پس از مرگش منتشر و بيش از 900 پزشک و جراح در 300 بيمارستان و مرکز درماني از اين روش براي معالجه 7500 زخم استفاده کردند.

تاييديه FDA، پشتوانه جهاني لارودرماني

دکتر ميراب‌زاده ادامه داد: در سال 1989، دکتر شرمن، کارشناس حشره‌شناسي و پزشک با دو تخصص طب گرمسيري و بيماري‌هاي عفوني، اين روش درماني را در آمريکا مجدداً احيا و در سال 2004 ميلادي سازمان غذا و داروي آمريکا (FDA) اين روش را تائيد کرد. نظر به اين که استفاده از اين روش، يقينا از قطع عضو و مرگ بيماراني که دچار زخم‌هاي مزمن هستند، جلوگيري مي‌کند اميد است که در آينده نزديک، شاهد ترويج و تفهيم اين موضوع در مجامع پزشکي کشور باشيم.

گفتني است، در طرح لارو درماني، دکتر مرتضي جان نثاري لاداني، به عنوان پزشک ارتوپد، دکتر عباس ميراب زاده به عنوان حشره‌شناس، مهندس شهرام شريفي بروجردي به عنوان زيست شناس و مهندس مجيد مشايخي به عنوان کارشناس ارشد حشره شناسي همکاري داشتند.

طرح لارو درماني از طرح‌هاي مصوب صندوق حمايت از پژوهشگران کشور است.

از سال 1383 پرورش و استريل کردن لاروها در سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران انجام و از همان سال درمان بيماران با اين روش درماني در بيمارستان بقيه الله الاعظم «عج» تهران انجام شده است.