پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : روانشناس مدرسه، بايد با فرهنگ و آداب و رسوم اولياي دانشآموزان آشنايي
داشته باشد و به ميزان ارزش آموزشوپرورش در نزد آنها آگاه باشد. همچنين
آگاهي به عوامل رشد، بلوغ، يادگيري و اصول آن، انگيزش، رشد شخصيت، روشهاي
تدريس و ارزشيابي و بسياري مسايل ديگر از وظايف و مسووليتهاي روانشناس
مدرسه است. روانشناس مدرسه براي اينكه قادر به درك و شناسايي ديگران باشد
بايد:
الف. به احساسات، عواطف، نيازها و بهطور كلي شخصيت فردي خود (كه با هر
فرد ديگر متفاوت است) آشنايي و آگاهي كامل داشته باشد تا بتواند بهموقع
رفتار خود را توجيه كند.
ب. قادر به شناسايي ديگران باشد تا بتواند بهموقع احساسات، عواطف و رفتار
آنها را درك و توجيه كرده و روابط لازم را با آنها ايجاد كند.
ج. با تفاوتهاي فردي آشنا باشد و دلايل موفقيت يا عدم موفقيت دانشآموزان
را بشناسد تا در صورت لزوم به كمك و راهنمايي آنها اقدام كند.
د. با مشكلات زندگي گروهي آشنا باشد و به ناسازگاريها و ناراحتيهاي
دانشآموزان در شرايط مختلف آگاهي داشته باشد و بدون انتقاد و سرزنش درصدد
كمك براي رفع آنها برآيد.
روانشناسمدرسه، در داخل سيستم آموزشوپرورش كار و به دانشآموزان در
زمينههاي هيجاني، اجتماعي و تحصيلي كمك ميكند. كار روانشناس مدرسه شبيه
به كار روانشناس باليني است كه در محيط مدرسه انجام ميپذيرد. هدف
روانشناس مدرسه، كاربرد قوانين روانشناسي در مدرسه و همكاري با اوليا و
معلمان و دانشآموزان در جهت ايجاد يك محيط آموزشي سالم با تمركز بر
نيازهاي دانشآموزان است. روانشناس مدرسه با دانشآموزان هم به صورت فردي و
هم به صورت گروهي كار ميكند و به آنها در برخورد با مشكلات رفتاري، مسايل
آموزشي، ناتوانيها و ساير جنبهها كمك ميكند. همچنين با اوليا و معلمان
براي ايجاد روشهايي جهت تغيير رفتارهاي نابهنجار و بهنجار دانشآموزان در
خانه و سر كلاس كار ميكند.
مسووليتهاي روانشناس مدرسه
بهطور كلي، ميتوان وظايف و مسووليتهاي يك روانشناس مدرسه را چنين خلاصه كرد:
1- نظارت بر رفتار دانشآموزان و راهنمايي آنها در بدو ورود به مدرسه
2-اغلب ديده ميشود كه محيط آموزشگاهي براي بعضي از دانشآموزان مانوس
نيست، بهطوري كه دانشآموز به سختي ميتواند جدايي از خانه و خانواده را
تحمل كند. در اينجا وظيفه روانشناس مدرسه است كه در ايجاد سازگاري با
محيط، معلمان را مورد راهنمايي قرار دهد و به دانشآموزان كمكهاي لازم را
كند.
3- كاربرد آزمونهاي رواني: دانشآموزان، از نظر هوش و استعداد و ساير
خصوصيات با هم متفاوت هستند. بنابراين جهت آموزش آنها بايد ميزاني از
توانايي هوش هر يك به دست آيد تا پس از طبقهبنديشان به گروههاي مختلف
هوشي، آنها را در كلاسهاي مختلف قرار داده و براي هر گروه از آنها آموزش
مناسب در نظر گرفته شود. پس روانشناس مدرسه بايد با آزمونهاي رواني و
كاربرد آنها آشنايي كامل داشته باشد و بتواند در طبقهبندي دانشآموزان،
اولياي مدرسه را كمك كند. آشنايي با كاربرد آزمونها جهت شناسايي كودكاني
كه در يك زمينه خاص مانند خواندن، درك رياضيات و غيره مشكلاتي دارند و
ايجاد تسهيلات لازم جهت كمك به آنها در فراگيريشان از ديگر وظايف
روانشناس مدرسه است.
4- نظارت بر تهيه پرسشهاي امتحاني و ارزشيابيها: بعضي از آزمونهاي
معلمساخته و ارزشيابيهايي كه بهعمل ميآيد، ميزان صحيحي از پيشرفت
دانشآموزان به دست نميدهد. در نتيجه عكسالعملهايي كه ناشي از آزمونهاي
نادرست است، موجب سرخوردگي و ناراحتي دانشآموزان ميشود. بنابراين،
روانشناس مدرسه بايد با راههاي مختلف ارزشيابي آشنا بوده و بر انجام
آزمونها نظارت دقيق كند.
5- مصاحبه و تشكيل جلسات مشاوره: انجام مصاحبه انفرادي با دانشآموزان يا
پدر و مادر يا تشكيل جلساتي با حضور افراد خانواده براي رسيدگي به مشكلات و
نارساييهاي ارتباطي كه در اغلب خانوادهها به چشم ميخورد، از وظايف
روانشناس مدرسه است.
6-شناخت و راهنمايي كودكان استثنايي: شناسايي كودكان استثنايي و طبقهبندي
آنها بر حسب هوشبهرشان و آموزش لازم و مناسب در رفع بسياري از سرخوردگيها
و ناراحتيهاي چنين كودكاني موثر است. وظيفه روانشناس مدرسه است كه
دانشآموزان را براساس هوشبهر و تواناييشان در طبقه خاص خود قرار دهد.
همچنين كمك و راهنمايي دانشآموزاني كه ناهنجاريها و نارساييهاي عصبي،
عضوي، ذهني و عاطفي دارند از وظايف روانشناس مدرسه است.
7- كمك و راهنمايي به معلمان، مشاوران و مددكاران: گاهي اوقات ديده ميشود
معلمان در رابطه با يكديگر يا در رابطه با دانشآموزان دچار مشكلاتي
ميشوند. وظيفه روانشناس مدرسه است كه در تمام موارد به اين مشكلات رسيدگي
كند و با مددكاران و مشاور مدرسه در تماس باشد.
8- پژوهش: يكي از وظايفي كه اغلب براي روانشناس مدرسه قايلند، پژوهش است.
با توجه به اينكه مدرسه ميتواند بهترين آزمايشگاه براي پژوهش و بررسي
باشد، روانشناس مدرسه با آشنايي كلي كه با اصول تحقيق دارد، ميتواند
مطالعات انجامشده در دانشگاهها و مراكز تحقيق را در مدرسه مورد بررسي و
پژوهش قرار دهد.