بندرعباس در اشغال موش هاي سياه نروژي

استان هرمزگان جزو پنج استان برتر ايران در زمينه گردشگري است. سال گذشته تنها در ايام نوروز بيش از شش ميليون گردشگر به اين استان و به ويژه شهر بندرعباس و جزيره قشم سفر كرده اند، حدود يك سال است سواحل بندرعباس را موش هاي سياه و بزرگ نروژي اشغال كرده اند و هر روز هم بر تعدادشان افزوده مي شود. با اين حال تاكنون هيچ اقدام خاصي براي حل اين معضل انجام نشده و موش هاي نروژي با آرامش در حال زاد و ولدند.

به گزارش انتخاب به نقل از شرق، مريم دانشجوي دانشگاه بندرعباس است و به همراه تعدادي از دوستان هم دانشگاهي اش براي گذراندن عصر سه شنبه خود كنار ساحل آمده اند. اهل شيراز است و به تعبير خودش علاقه اش به دريا آنقدر است كه هر روز ساعتي از وقتش را به قدم زدن در كنار ساحل اختصاص مي دهد، با اين حال محلي كه آنها نشسته اند از ساحل فاصله زيادي دارد.

از او مي پرسم چرا نزديك تر نمي رويد و پاسخ مي دهد: «از وقتي سر و كله اين موش هاي سياه و بزرگ در كنار ساحل پيدا شده من و دوستانم جرات نمي كنيم به دريا نزديك شويم، آنها آنقدر بزرگ و پررو هستند كه از آدم ها هم نمي ترسند. اين موش ها واقعا ترسناكند. هر روز هم تعدادشان بيشتر مي شود. مي توانم بگويم ساحل بندرعباس ساحل اختصاصي آنها شده.»البته تنها اين دانشجو و دوستانش نيستند كه از دست موش ها فراري شده و از ساحل دور شده اند. اين موقع از سال دماي هوا در شهر بندرعباس كه در تابستان ها تا 50 درجه بالاي صفر هم مي رود بهترين و مطبوع ترين شرايط خود را مي گذراند. هوا و نسيم مرطوب و خنكي كه از سوي دريا به شهر مي وزد پوست آدم را زنده مي كند. در اين هوا هر كسي به شوق ديدن دريا دلش مي خواهد لحظه اي در كنار ساحل آرام بگيرد. با اين حال ديدن جولان موش ها در ساحل رونق ساحل نشيني و نشستن در كنار دريا را از مردم و گردشگران بندرعباس گرفته است. عبدالصمد شهروند بندرعباس است، 30ساله و متولد همين شهر. او هم موش هاي نروژي را ساكنان جديد ساحل مي داند كه مدتي است اينجا ساكن شده اند.

عبدالصمد مي گويد: «نمي دانم اين موش ها از كجا آمده اند اما هر چه هست فضاي زشتي به ساحل داده اند، خانواده ها و حتي جوان ها هم از ترس آنها جرات نمي كنند لحظه اي كنار ساحل و روي سنگ هاي ساحلي بنشينند. هر لحظه از زير سنگ ها موشي خارج مي شود و به اين طرف و آن طرف حركت مي كند.» رضا ساداتي فعال محيط زيست در بندرعباس نيز در رابطه با معضل موش ها در ساحل بندرعباس معتقد است: «به نظر مي رسد افزايش آلودگي آب و ماهي هاي مرده اي كه موج ها به ساحل مي آورند اصلي ترين دلايل افزايش تعداد اين موش ها باشد، از آن سو شهرداري بندرعباس نيز تاكنون هيچ اقدام خاصي براي حل اين معضل نكرده است و موش ها هم در بي تفاوتي مسوولان زاد و ولد مي كنند و هر لحظه بر تعدادشان افزوده مي شود.»
    
    موش هاي باهوش و يك كيلويي
    موش هاي نروژي گونه اي از پستانداران جونده هستند كه به وسيله كشتي ها به چهار سوي جهان و از جمله سواحل بندرعباس رفته و ساكن شده اند. بر اساس گفته برخي كارشناسان وزن اين موش ها از يك كيلوگرم شروع مي شود و بالاتر مي رود. بر اساس بررسي هاي انجام شده، موش هاي نروژي اجتماعي تر برخورد مي كنند و ميزان خطر و نقطه خطر را به اطلاع هم مي رسانند. همچنين بررسي هاي دانشگاهي نشان مي دهد كه اين موش ها يك مسوول و سركرده دارند كه همديگر را از كانون خطر مطلع مي كنند. بدن آنها نيز نسبت به سم مقاوم است و به همين دليل ريشه كن كردن آنها بسيار سخت است.

 مـوش نـروژي به همراه موش هاي صحرايي و موش هاي سياه از جمله مهم ترين گونه هاي جوندگان موجود در اماكن شهري است. دوره آبســتني موش ها 23-21 روز بوده و در هر زايمان 12-6 بچه موش به دنيا مي آورند. هر موش ماده نيز به طور متوسط چهار تا شش زايمان در سال انجام داده و مي تواند در سال 20 بچه موش را شير دهد. مهرداد حلوايي متخصص فيزيولوژي جانوري و فلوشيپ كنترل آفات شهري و صنعتي در تحقيقاتي كه درباره اين جوندگان موذي انجام داده است، مي گويد: «موش هاي نروژي از نظر تغذيه دانه غلات، خشكبار، گوشت و ماهي را بيش از ساير موادغذايي ترجيح مي دهند. اين جانوران اغلب در هنگام غروب خورشيد براي يافتن غذا و آب به بيرون از لانه مي روند. اما در صورت افزايش بيش از حد جمعيت موش ها يا كم شدن مواد غذايي در محيط مي توان موش ها را به راحتي در روز نيز مشاهده كرد.

 موش ها بيشتر به مكان هايي نظير انبارها يا محل جمع آوري زباله، كانال فاضلاب، خانه ها و بازار راه مي يابند. موش ها مي توانند همچنين سبب بروز صدماتي به تاسيسات صنعتي (كابل ها، لوله ها و...) و كانال هاي مخصوص آبياري شوند. يكي ديگر از مهم ترين خطرات ناشي از موش ها انتقال برخي بيماري هاي مشترك بين انسان و حيوان است. موش ها ميزبان بسياري از حشرات نظير كك، كنه و... بوده و مي توانند به عنوان حامل بيماري، سبب انتقال بيماري هاي خطرناكي همچون طاعون، تيفوس، جذام، تب راجعه و... بشوند. گسترش و همه گيري اين بيماري ها معمولابا افزايش ناگهاني جمعيت موش ها همراه است. انتقال بيماري ها مي تواند از طريق آب دهان، ادرار موش و انگل هاي خارجي موش ها اتفاق بيفتد.» حلوايي همچنين مي گويد: «چنانچه موش زنده هنگام روز ديده شود درخصوص فراواني موش بايد تعداد موش مشاهده شده در عدد 20ضرب شود.» حالابا اين شيوه محاسبه شهروندان بندرعباسي مي دانند چه تعداد پرشماري از موش هاي نروژي سواحل شهرشان را اشغال كرده است. افزايش تعداد موش ها چندي پيش صداي ابراهيم عزيزي استاندار هرمزگان را نيز درآورد. او در نشست ستاد تسهيلات سفرهاي نوروزي در اين باره گفت: «مشكل موش ها در شهر به مساله اي نازيبا به ويژه در بخش ساحل تبديل شده به نحوي كه اين امر سبب مي شود كه بسياري از خانواده ها ساحل را براي تفريح انتخاب نكنند.»

 علاوه بر اين گفته مي شود مصوبه اي مربوط به سال گذشته در كارگروه سلامت و امنيت غذايي استان مقرر شد، فرمانداري بندرعباس نسبت به اجراي طرحي براي رفع اين معضل اقدام كند، با اين حال اما مصوبه همچنان بدون متولي و اجرا مانده است و موش ها در حال جويدن ساحل هستند.
    
    سواحل گردشگرپذير و سواحل موش پذير
داشتن خط ساحلي يعني بالاترين قابليت براي جذب گردشگر است، توريستي ترين شهرهاي جهان هم شهرهاي ساحلي اند. حتما به همين دليل است كه بيشتر كشورهاي دنيا تلاش مي كنند سواحل خود را براي جذب گردشگر به جذا ب ترين امكانات براي گردشگران مجهز كنند.

در ايران شمار گردشگران خارجي چندان نيست كه بتوان بر اساس آن سياست گذاري كرد، از آن سو بيشتر اين گردشگران وقتي به كشور مي آيند نه براي بودن در كنار سواحل كه براي ديدن جذابيت هاي تاريخي فرهنگي به ايران سفر مي كنند. با اين حال خطوط ساحلي هم در شمال و حاشيه درياي خزر و هم در جنوب و در كنار آب هاي گرم خليج فارس و درياي عمان جزو محبوب ترين نقاط براي گردشگران داخلي است. با اين حال اما نقاط كمي از خطوط ساحلي ايران آن طور كه منطبق بر استانداردهاي جهاني گردشگري باشد آزاد و داراي امكانات قابل توجه براي گردشگران نيست. بيشترين بخش از خطوط ساحلي درياي خزر در شمال كشور يا در تصرف ادارات، نهادها و سازمان هاي دولتي و حاكميتي است يا به بندرگاه ها اختصاص دارد، بخش هاي ديگر هم يا براي استفاده عمومي مناسب سازي نشده است يا به لحاظ بهداشتي آنقدر ناسالم است كه ارزش استفاده عمومي را ندارد.

در سواحل جنوبي در خط ساحلي خليج فارس نيز كمابيش داستان همين است، با اين تفاوت كه در كل طول 1400 كيلومتري مرز هاي آبي و بي مانند كشور ايران با خليج فارس، كمتر ساحلي هست كه به لحاظ امكانات گردشگري بتوان به عنوان موردي خاص و ويژه از آن ياد كرد.
    در اين ميان شهر بندرعباس مهم ترين بندرگاه ساحلي ايران با خليج فارس در شمال تنگه هرمز با 16 كيلومتر مرز آبي با دريا، مي توانست از زمره بهترين و پرمشتري ترين سواحل كشور براي جذب گردشگر داخلي و خارجي باشد. علاوه بر اين بندرعباس تا جزيره و منطقه آزاد قشم كه جنگل هاي بي مانند حرا و ده ها جاذبه گردشگري ديگر را در خود دارد و همچنين جزاير بكر و دست نخورده هنگام و هرمز تنها 28 كيلومتر فاصله دارد.

 روزانه چندين هزار نفر گردشگران داخلي براي بازديد از اين جزيره ها توسط قايق هاي تندرو و لنج هاي مسافربري از طريق بندرگاه شهيد رجايي به اين جزاير سفر مي كنند. همچنين سواحل خود شهر بندرعباس با خليج فارس به ويژه در فصول پاييز و زمستان و اوايل بهار كه از گرماي طاقت فرساي هوا كاسته مي شود به عنوان بهترين قابليت جذب گردشگر در اين شهر مي تواند عمل كند، حال آنكه هم اكنون اين خطوط ساحلي باوجود تلاش شهرداري بندرعباس براي ساماندهي آن نتيجه بخش نبوده است. تردد پرشمار شناورهاي نفت كش و باربر و پسماندهاي ناشي از آن ميزان آلودگي آب دريا در اين خطوط ساحلي را به ميزان چشمگيري افزايش داده است، اما اين سواحل با وجود اين هنوز هم براي شهروندان اين شهر و گردشگراني كه از ديگر نقاط كشور سر مي رسند جذابيت دارد.