اگه می تونی منو بگیر!

تحریم های بین المللی تاریخ پر وصله پینه ای دارد و نخبگی نفتی ایران نیز برای دهه ها با آنها دست و پنجه نرم کرده است.

در حالی که واشینگتن و متحدانش فشار تحریم ها بر ایران به بهانه ادامه فعالیت های هسته ای این کشور را افزایش داده اند، جمهوری در راه های جدیدی برای فروش نفت گام می گذارد که از جمله آنها می توان به پیشنهاد قراردادهای ویژه به متحدانی مانند چین و هند و فروش نفت در قبال دریافت طلا و غلات اشاره کرد.

همچنین تهران در صدد اندیشیدن تدابیری است تا قابلیت فروش نفت ایران در بازارهای بین المللی، انتقال آن بین تانکر ها و پنهان کردن اصلیت نفت را افزایش دهد.

خبرگزاری رویترز در این زمینه می نویسد، واشینگتن، لندن و بروکسل بیشترین تلاش خود را در راه ایجاد موانع برای ایران به کار برده اند اما جمهوری اسلامی به بازار آشناست و همچنان می تواند تحریم ها را دور بزند.

به گفته تاجران نفتی و مقاماتی در شرکت های کشتیرانی، فروش نفت با قیمت تخفیف داده شده که درآمد نفتی ایران را کاهش داده و در عین حال به نفع مشتریان و واسطه هاست، یکی از راه هایی است که جمهوری اسلامی برای ادامه حضور در بازار فروش نفت از آن استفاده می کند.

این در حالی است که مقامات اجرایی صنعت نفت ایران کتاب های نفتی که تاریخ آنها به سال 1995 باز می گردد را دوباره نویسی کرده اند. در آن زمان واشینگتن ممنوعیت واردات 600 هزار بشکه نفت از ایران را اعمال کرد. یک مقام نفتی ایران که حاضر به ذکر نام خود نیست با یادآوری آن دوران می گوید که حدود 3 ماه طول کشید تا ایران بتواند مسیر نفت تحریم شده از سوی اروپا را از ایالات متحده به کشور های دیگر تغییر دهد اما در نهایت مشتری های تازه ای پیدا شد. در آن زمان قیمت هر بشکه نفت حدود 18 دلار بود و اکنون این قیمت به حدود 120 دلار رسیده است.

از آن زمان 17 سال گذشته و صنعت نفت ایران اکنون تحت فشار فزاینده تری برای فروش تولیدات 2 میلیون و 300 هزار بشکه ای خود قرار دارد. از سوی دیگر تهران باید راهی را نیز برای فروش 500 هزار بشکه نفتی بیابد که اتحادیه اروپا از تاریخ اول جولای خرید روزانه آن را متوقف می کند.

تخفیف 20 دلاری! 

یکی از مقامات شرکت روسی لوک اویل که 10 سال پیش به توجه به فشار تحریم های آمریکا علیه ایران، از ادامه فعالیت در جمهوری اسلامی خودداری کرد؛ بر این باور است که ایجاد موانعی برای جلوگیری از دسترسی نفت ایران به بازار ها دشوار است.

به گفته وی در صورتی که مشتریان نفتی متعددی وجود داشته باشند، محقق کردن اهداف تحریم ها دشوار است. برای مثال اگر چین به تحریم ها ملحق نشود، این تحریم ها کارایی خود را تا حدودی از دست می دهند. از سوی دیگر حذف منابع نفتی ایران از بازار نیز مشکلاتی را در راه تامین منابع پدید می آورد که با توجه به پیامد آن برای افزایش قیمت ها در سال انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، به نفع دولت نخواهد بود.

این در حالی است که واشینگتن اخیرا با تحت فشار قرار دادن بانک نور دوبی به منظور خودداری از ارائه خدمات به ایران، به شبکه مالی ایران که بخش قابل توجهی از انتقالات نفتی از طریق آن صورت می گیرد، ضربه بزرگی وارد کرد. البته هنوز هم مبادله هایی از طریق بانک های کوچکی در اروپا و روسیه انجام می شود.

البته ایران نیز به سهم خود روند استفاده از ارزهای دیگر مانند ین و روپیه و همچنین قراردادهای بیع متقابل و فروش نفت در مقابل دریافت طلا و مواد غذایی را آغاز کرده است تا اندکی از فشار آمریکا برای کاهش مبادله یورو و دلار در ایران در امان بماند.

این قرارداد های غیر معمول هم اکنون در تجارت غلات ایران به کشور هایی مانند روسیه و هند نمود پیدا کرده است. تحریم ها کمبود منابع غذایی در ایران را به دنبال داشته و موجب شده که واردات غلات ایران از کشور های دیگر به طور قابل ملاحظه ای افزایش یابد.  به گفته یک تاجر ،برخی از بانک های روسیه برای تامین مالی این قراردادها آمادگی دارند و برخی پرداخت ها نیز با روبل و حتی پول رایج اندونزی انجام می شود و ایران نیز گاهی پیشنهاد پرداخت با فولاد یا نفت خام را مطرح می کند.

از سوی دیگر خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام نفتی در یک شرکت بزرگ نفتی ادعا می کند که تهران پیشنهاد تخفیف 20 دلاری برای هر بشکه نفت را به چین ارائه کرده و در این صورت چگونه پکن می تواند از خرید نفت ایران صرفنظر کند. واضح است که تهران قصد دارد بخش قابل توجهی از نفت تحریم شده از سوی اروپا را در بازار پین به فروش برساند اما این بازار نیز محدود است و مقامات تهران نیز بر این نکته اشراف دارند. این در حالی است که چین به فروش بنزین به ایران نیز کمک می کند.

بازار هند 

اما علاوه بر چین، جمهوری اسلامی بازار هند را نیز مد نظر داشته و قصد دارد نفت بیشتر را در این بازار بر مبنای قرارداد های ویژه و انعطاف پذیر به فروش برساند. یک مقام آگاه در این زمینه اظهار داشت که ایران به هند پیشنهاد داده نفت را با تانکر های خود و بر مبنای اعتبار طولانی به فروش برساند که ریسک بسیار کمتری دارد. این در حالی است که 3 تانکر ایرانی هم اکنون در غرب هند برای تخلیه بار پهلوگیری کرده اند.

با این حال هند همچنان با توجه به تحریم ها برای پرداخت پول نفت ایران دچار مشکل است و پرداخت با روپیه پول رایج هند یکی از گزینه هایی است که به منظور حل این مشکل پیشنهاد می شود و تا حدودی نیز اجرایی شده است.

معامله پایاپای

ایران در رویکرد جدید خود برای فروش نفت حتی بازار های کشور هایی مانند پاکستان را نیز مورد توجه قرار داده که به لحاظ میزان خرید نفت در سطح بالایی قرار ندارد. ایران به پاکستان پیشنهاد داده که روزانه 80 هزار بشکه نفت را برای مبنای قراردادی برای پرداخت 3 ماهه خریداری کند. این در حالی است که مقامات پاکستان اعلام کرده اند که تهران درخواست واردات یک میلیون تن گندم بر اساس معامله پایاپای را مطرح کرده است.

همچنین گفته می شود که تهران مذاکرات نفتی با آفریقای جنوبی را نیز دنبال می کند.