ایران و پاکستان نمی‌گذارند پیمان استراتژیک امضا شود!

دیپلماسی ایرانی: دولت افغانستان و شخص حامد کرزی از یک سال پیش تا امروز سخت به دنبال امضای قرارداد استراتژیک و بلندمدت با امریکاست تا از این طریق بتواند امنیت پایدار را در کشورش برقرار کند و پس از رسیدن به موعد خروج نیروهای بین المللی از کشورش، با خلاء یکباره و خطرات ناشی از گروه های افراطی روبرو نشود.

مفاد این تفاهم نامه تهیه شده و بارها طی جلساتی مشترک میان مقام های دو کشور به بررسی گذاشته شده است اما هنوز توافق نهایی درباره آن صورت نگرفته و حتی گفته می شود احتمال ملغی شدن آن نیز وجود دارد. عمده اختلاف نظرها بر سر تصدی گری برخی امور همچون در دست داشتن بازداشتگاه ها و زندان ها و نیز مصونیت قضایی امریکایی هایی است که قرار است در درازمدت در افغانستان حضور داشته باشند.

در فراز و فرود بحث ها و اختلاف نظرها درباره تفاهم استراتژیک، یکباره حادثه ای تازه (قرآن سوزی نظامیان امریکایی) سر بر آورده و احساسات ملی و مذهبی افغان ها را دچار غلیان کرده و اکنون کار این تفاهم نامه به جاهای تنگ و باریک کشیده شده است.

وجود مشکلات و اختلاف نظرهای متفاوت در افغانستان، اصلی ترین دلیل بر زمین ماندن این تفاهم نامه است اما گویا جریان هایی در افغانستان تلاش دارند با ساختن یک دشمن فرضی و پیش کشیدن توطئه ای خیالی، ناکامی در انعقاد تفاهم نامه استراتژیک را به ایران و پاکستان نسبت دهند و این دو همسایه را بزرگ ترین عاملان تاخیر و تضعیف روند قرارداد عنوان کنند.

افغان ها همواره دست پاکستان را در حوادث و توطئه های داخلی، بالاترین دست می دانند و در هر تنش و آتشی انگشت اتهام به سمت اسلام آباد می گیرند. این بار عده ای قصد دارند ایران را هم در کنار پاکستان قرار دهند و هر دو این کشورها را باعث و بانی عدم انعقاد تفاهم نامه مزبور معرفی کنند و به این شکل، بار مشکلات و اختلاف های کابل – واشنگتن را بر دوش عامل بیرونی بیندازند.

طی روزهای گذشته برخی مقام های ریاست جمهوری افغانستان گفته اند که حامد کرزی زیر پاره ای فشارها قرار گرفته است تا قبل از برگزاری کنفرانس شیکاگو در ماه می، سند استراتژیک را به امضا برساند.

در حالی که دولت افغانستان تاکید می کند که امریکا باید پیش شرط های افغانستان را در این باره بپذیرد، اما به ادعای برخی کارشناسان افغان، تلاش های ایران و پاکستان با هدف جلوگیری از امضای این سند همچنان ادامه دارد.

احمد سعیدی یکی از این کارشناسان می گوید، ایران و پاکستان با استفاده از تمام امکانات و توان شان می کوشند تا موانعی را در برابر روند ایجاد مشارکت استراتژیک بین افغانستان و امریکا ایجاد کنند. او مدعی است که فشارهای تهران و اسلام آباد بر کابل، تا دفتر ریاست جمهوری افغانستان کشیده شده و آنها سخت پافشاری می کنند تا قرارداد دوجانبه امضا نشود.

درحالی که تهران همواره اعلام کرده است خواهان افغانستان آباد و آزاد و قدرتمند با مشارکت همسایگان و بدون دخالت کشورهای فرامنطقه ای است، این کارشناس افغان معتقد است که هر چقدر روند امضای قرارداد استراتژیک به تعویق بیفتد، به همان اندازه مداخله همسایه ها و مخالفان دولت افغانستان در امور این کشور بیشتر می شود!

به تازگی روزنامه گاردین در گزارشی نوشته است که حامد کرزی تحت فشارها و تهدیدهایی قرار گرفته است تا قبل از برگزاری کنفرانس شیکاگو سند همکاری درازمدت استراتژیک با امریکا را امضا کند. مقام های ریاست جمهوری نیز در گفتگو با برخی رسانه ها این گزارش را بطور تلویحی تایید کرده اما گفته اند که کرزی به این فشارها تن نخواهد داد.

به گفته شماری از کارشناسان، روابط بلندمدت کابل - واشنگتن ممکن است بر اثر فشار و نه در نتیجه رضایت دو طرف به نتیجه برسد. حکومت افغانستان با وجود اعتقادی که به امضای این سند همکاری دارد، یکسری شروط را مطرح کرده و گفته است تا زمانی که امریکا این شروط را نپذیرد، تفاهم نامه امضا نمی شود. از همین رو نشست ها و مذاکرات میان دو دولت حدود یک سال است که جریان دارد و هنوز به توافقی دوجانبه منتهی نشده است.