افزايش تعداد پسران در سن ازدواج

مدت ها بود كه كارشناسان جمعيت شناسي و جامعه شناسي از دهه 90 به عنوان دهه اي با افزايش تعداد پسران آماده به ازدواج نسبت به دختران نام مي بردند تا اين كه ديروز براي اولين بار يك مقام مسوول در ثبت احوال به طور رسمي از برهم خوردن تعادل جمعيتي جوانان در سن ازدواج با افزايش تعداد پسران خبر داد.
    
    به گفته مديركل دفتر آمار و اطلاعات جمعيتي و مهاجرت سازمان ثبت احوال كشور، بررسي ها نشان مي دهد طي يكي دو سال آينده تعداد پسران در سن ازدواج بيشتر از دختران مي شود.
    
    علي اكبر محزون در گفت وگو با مهر افزود: در سال هاي قبل طي دوره اي تعداد دختران در سن ازدواج بيشتر از پسران شد كه اين امر مشكلاتي را ايجاد كرده بود، اما بررسي ها نشان مي دهد كه اين تعادل در حال برهم ريختن تدريجي است كه تا سال 1396 يا 1397 ادامه خواهد داشت.
    
    آنچه از سوي مديركل دفتر آمار و اطلاعات جمعيتي و مهاجرت سازمان ثبت احوال كشور در سال گذشته اشاره مي شود، خوراك نشريات زرد و تيترهايي نظير تعداد دختران از پسران بيشتر شد يا به ازاي هر پسر چند دختر براي ازدواج وجود دارد، بود.
    
    مساله اي كه حتي در باور توده مردم به اشتباه به اين موضوع رسيد كه تعداد مواليد دختران افزايش يافته است و مادران ايراني دخترزا شده اند، در حالي كه در همه جاي دنيا از بين هر 205 نوزاد متولد شده در دنيا 100 نوزاد دختر و 105 نوزاد پسر متولد مي شود كه كشور ما نيز از اين آمار مستثنا نيست.
    
    چه شد كه پسران در سن ازدواج افزايش يافتند؟
    داستان افزايش تعداد دختران در سن ازدواج در دهه قبل و عكس شدن اين موضوع در دهه پيش رو از وقتي شروع شد كه سياست هاي كنترل جمعيت در كشور ما نه تنها ثابت نبوده، بلكه در هر دهه با توجه به تصميمات دولتمردان متناقض بوده است.
    
    بر همين اساس در دهه 50 قرار بر اين شد كه جمعيت در ايران كنترل شود و ناگهان همه چيز بر اساس كاهش جمعيت تعريف شد، در حالي تنها يك دهه بعد از آن يعني شروع سال هاي دهه 60 داشتن فرزند بيشتر ملاك قرار گرفت.
    
    البته سياست هاي متناقض كنترل جمعيت در ايران همچنان ادامه دارد و از اواخر دهه 80 برعكس دهه 70 باز عنوان مي شود كه ايران ظرفيت افزايش جمعيت را دارد و بايد شعارهاي كنترل جمعيت بر اساس فرزند بيشتر باشد.
    
    اما ربط اين موضوع با افزايش تعداد دختران و پسران به قانون نانوشته اي بر مي گردد كه بر اساس آن پسران با دختراني كه به طور متوسط 5 سال از آنها كوچك تر هستند، ازدواج مي كنند، بر همين اساس جمعيت شناسان و جامعه شناسان ايراني بررسي سن ازدواج را در رده هاي سني با 5 سال اختلاف بررسي مي كنند.
    
    با توجه به همين موضوع، پسران آماده براي ازدواج(از لحاظ سني) كه در دهه آغازين كنترل جمعيت در كشور ما متولد شده اند، قاعدتا با دختراني در دهه بعدي ازدواج مي كردند كه مواليد در آن دهه با توقف كنترل جمعيت همراه بوده است پس طبق آمارهاي جمعيتي تعداد پسراني كه با متوسط سن 25 سال (متولدان اواسط دهه 50) با دختران 20 ساله (متولدان اوايل دهه 60) ازدواج مي كردند، تعدادشان بيشتر از دختران بود.
    
    دليل اين ماجرا هم به سياست كنترل جمعيت برمي گشت كه در دهه 50 سفت و سخت اجرا شده بود و در شروع دهه 60 اثري از آن نبود در نتيجه تعداد دختران سال 60 بيشتر از پسراني بود كه بر اساس فرهنگ ما براي ازدواج مناسب آنها بودند و در سال هاي افزايش زاد و ولد به دنيا آمده بودند.
    
    بر اين اساس با كاهش تعداد مواليد قاعده هرم سني در ايران در حال كوچك شدن است، با جمع شدن اين قاعده هرم سني، تعداد جمعيت 15 تا 19 ساله از 20 تا 24 ساله كمتر شده و تعداد دخترهاي مجرد 15 تا 35 ساله از پسرهاي 20 تا 40 ساله كمتر مي شود و در يك دهه آينده پسرهاي در معرض ازدواج از دخترهاي در معرض ازدواج بيشتر مي شوند.
    
    افزايش تجرد قطعي دختران
    مركز مطالعات و پژوهش هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه معاون پژوهشي سال گذشته با اعلام اين كه اختلاف ميانگين سني دختران و پسران در ازدواج همچنان 5 سال باقي مانده است، اعلام كرد: تا 10 سال آينده يك ميليون دختر به جمعيت تجرد قطعي كشور افزوده مي شود.
    
    شهلاكاظمي پور، جامعه شناس و معاون پژوهشي مركز مطالعات جمعيتي آسيا و اقيانوسيه، با تاييد اين موضوع مي گويد: در تمامي رده هاي سني تعداد دختران مجرد همان رنج سني از ميزان پسران مجرد كمتر است.
    
    وي تاكيد مي كند: ولي به دليل اين كه بين سن ازدواج دختر و پسرها به طور متوسط 5 سال فاصله وجود دارد در مقايسه تعداد دخترهاي مجرد 15 تا 35 ساله با پسرهاي مجرد 20 تا 40 ساله، تعداد دختران حدود يك ميليون نفر بيشتر است.
    
    كاظمي پور با بيان اين كه هم اكنون تعداد دختران مجرد 15 تا 19 ساله از ميزان پسرهاي مجرد 15 تا 19 ساله كمتر است، ادامه مي دهد: اين مساله منجر به مجرد ماندن يك ميليون دختر تا 10 سال آينده مي شود.
    
    همسن گزيني، راه حل مشكل
    مشكل فعلي جامعه ما اين است كه مردان ما با دختراني در سنين پايين تر ازدواج مي كنند و تنها راه حل مشكل تجرد قطعي دختران اين است كه همسن گزيني همسري در كشور رخ دهد چرا كه اگر تعداد پسران در سن ازدواج را با دختران در آستانه ازدواج با فاصله سني 2 يا 3 سال نيز در نظر بگيريم تعداد دخترهايي كه مجرد مي مانند كمتر مي شود.
    
    كارشناسان بر اين اساس معتقدند كه اطلاع رساني و آگاهي دادن در مورد همسن گزيني در ميان جوانان و ترويج اين الگو مي تواند راهكاري براي حفظ تعادل جمعيت جوانان در سن ازدواج باشد.در كنار مطرح شدن مسائلي نظير افزايش تعداد پسران و دختران ازدواج نكرده با سياست هاي متغير كنترل جمعيت در كشور، كارشناسان بر ثابت ماندن برنامه هاي كنترل جمعيت در ايران تاكيد دارند.
    
    عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس مي گويد: در حال حاضر، حتي اگر مساله تنظيم خانواده اصلاح شود كاهش جمعيت در كشور اتفاق نخواهد افتاد چرا كه مردم نسبت به قول هايي كه براي آينده داده مي شود قدري با شك و ترديد نگاه مي كنند.وي ادامه مي دهد: ازدواج نكردن و دير ازدواج كردن جوانان باعث نداشتن فرزند و تك فرزندي در بسياري از خانواده ها شده است و در صورت كمك دولت و مجلس براي تسهيل در ازدواج جوانان اين مساله خود به خود به افزايش جمعيت كمك مي كند.
    
    به اعتقاد كارشناسان اين گونه تشويق ها فقط 10 تا 15 درصد جامعه را ممكن است، متاثر كند. با افزايش سطح تحصيلات و آگاهي در زنان به طور يقين نقش آنها در تصميم براي تعداد فرزندان تعيين كننده شده است، بنابراين با ثبات در برنامه هاي تنظيم خانواده مشكلات اجتماعي مانند افزايش يا كاهش تعداد جوانان آماده ازدواج در هر جنس نيز كمرنگ تر خواهد شد.