آن شب قرار بود يك شب تابستاني آرام باشد؛ يك شب معمولي و شهري در امن و
امان. قرار بود همه شهروندانش پس از اتمام مراسم شب قدر؛ آسوده بخوابند.
آسوده و اميدوار به صبحي ديگر. آن روز اهالي ورزقان، اهر و هريس، به فكر
فعاليت‌هاي روزهاي بعد خود بودند غافل از آن كه بسياري‌شان طلوع فردا را
نخواهند ديد.آذربايجان تنها چند ثانيه گرفتار قهر طبيعت شد. تنها چند ثانيه
طول كشيد تا ۲۴۵ روستا را آوار فرا گيرد و اين گونه بود مردم اين روستاها
با مرثيه‌هاي سوزناك، خاموش مي‌گريند و هنوز با گذشت ۷روز از وقوع زلزله
مي‌توان داغ اين فاجعه رابروي پيشاني‌هايشانم ديد...
بارها و بارها شنيده‌ايم كه ایران كشوری لرزه خیز است و بر روی یكی
از دو كمربند بزرگ لرزه خیزی جهان موسوم به «آلپا» قرار دارد و هر از گاهی
زمین لرزه های بزرگی در آن بوقوع می پیوندد بگونه اي كه آنطور كه قدمي رئيس
سازمان مديريت بحران كشور اعلام كرد است در سال ۹۰، ۷ هزار و ۹۰۰ زلزله در
كشور رخ داد و اين زلزله خيز بودن ايران در طول دوران‌های مختلف تاریخی
زمین لرزه‌های مهیب با خسارات بالای متعددی را شاهد بوده است و سعي شده در
اين گرارش گوشه‌اي مهم‌ترين و مخرب‌ترين زمين لرزه‌ه‌هاي اخير كشور بيان
شود تا بارديگر به ياد آوريم كه زلزله خبر نمي‌كند.
لرستان و زمين لرزه ۷.۴ ريشتريدر
ساعت ۶:۱۸ بامداد سوم بهمن ماه سال ۱۲۸۷ زلزله‌ای با بزرگی ۷.۴ در مقیاس
امواج سطحی (Ms) استان لرستان را لرزاند این زمين لرزه که مرکز آن در منطقه
سیلاخور در ۹ کیلومتری شهرستان درود قرار داشت، موجب ویرانی و آسیب ۱۲۸
روستا و کشته شدن حدود ۶ تا ۸ هزار نفر از هموطنانمان شد.
يكي ديگر
از مخرب‌ترين زمين لرزه‌هاي ايران مربوط به زلزله ۷.۴ ريشتري سلماس است كه
یکی از مخربترین زلزله‌های آذربایجان و شاید منطقة خاورمیانه در آن زمان
بود بگونه‌اي كه در سال ۱۹۳۰ ميلادي در تاریخ زلزله شناسی بنام «زلزله ۱۹۳۰
(ميلادي) سلماس» ثبت شده است .
در اين منطقه پانزده ساعت پس از پیش
لرزه سلماس در (بامداد روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت) زلزله اصلی در آن واحد
موجب تخریب حدود شصت روستا در دشت سلماس و مناطق حاشیه ی و مرگ حدود ۲۵۰۰
نفر در سلماس شد.
مرگ ۲۰هزار نفر ر زلزله بوئين زهراخيلي
از بزرگان، زمین لرزه مهيب بوئین زهرا را به ياد دارند و اين زمين‌لرزه پس
از زلزله بم و رودبار و منجيل به يكي از مخرب‌ترين زمين‌لرزه‌هاي دوران
معاصر معروف است.
در حدود ساعت ۱۱ شامگاه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ بود كه
زمین‌لرزه‌ای به قدرت ۷.۲ ريشتر شهرستان بوئین‌زهرا را لرزاند. بزرگی این
زمین‌لرزه موجب مرگ حدود ۲۰ هزار نفر شد و در این زمین‌لرزه بسیاری از آثار
و مکان‌های قدیمی و تاریخی شهرستان بویین زهرا از جمله قلعهٔ باستانی رودک
از بین رفت.
دشت بياض دوبار لرزيدزمینلرزه
كه به زلزله «دشت بیاض و فردوس»، دو زمین‌لرزهٔ پیاپی بود که در دو روز
منطقهٔ دشت بیاض، کاخک و فردوس را ویران کرد بطوري كه درزمین‌لرزه نخست در
ساعت ۲:۱۷ بعد از ظهرنهم شهریور ۱۳۴۷كه شدتي برابر ۷.۳ ریشتر داشت؛ دشت
بیاض، خضری، کاخک و روستاها و شهرهای اطراف را لرزاند و فردای آن روز، صبح
۱۰ شهریور ۱۳۴۷، شهر فردوس با زلزله‌ای به بزرگی ۶.۴ ریشتر ویران شد.
کشته‌شدگان این دو زمین‌لرزه در آمارهای مختلف، بيش از ۷۰۰۰ نفر بیان شده‌اند و ۶۱ روستا نيز آسيب ديد.
اين بار فارس لرزيددر
حالي كه تنها ۲۱روز از شروع سال ۱۳۵۱ مي‌گذشت زمين لرزه‌اي به بزرگي ۶.۸
ريشتر شهر را لرزاند و براساس گزارشات موجود جان حدود ۴هزار نفر را گرفت.
شهر قير در ۱۸۵ کیلومتری شهر شیراز مرکز استان فارس واقع شده است آب و
هوایی گرم دارد.
تعداد كشته‌هاي زلزله طبس ۱۹هزار يا ۲۵هزار نفر!پنجشنبه
۲۷شهريورماه سال ۱۳۵۷ را هيچگاه مردم طبس و يزد از خاطر نمي‌برند، زمين
زير پاي خرماچينان طبسي لرزيد و موجب تخريب منازلشان شد؛ شدت اين زمين لرزه
۷.۷ ریشتري موجب تخريب كامل شهر طبس و صدها روستا شد و حدود ۱۹ هزار نفر
نيز جان خود را از دست دادند و هرچند روزنامه‌هاي آن زمان از قول منابع غير
رسمي تعداد تلفات را تا ۲۵ هزار نفر ذكر كردند.
و در سال ۱۳۵۸ هم قائن با شدت ۱/۷ ریشتر لرزید که در اثر آن حدود ۱۳۰ نفر جان باختند.
زلزله‌هاي گلباف و سيرچ سال ۱۳۶۰ كرمانساعت
۲:۵۴ دقيقه بامداد روز پنجشنبه ۲۱ خرداد ماه ۱۳۶۰ را مردم كرمان از ياد
نمي‌برند؛ زلزله‌اي به بزرگي ۶.۷ ريشتر در كرمان رخ داد كه در اثر آن شهر
گلباف ويران شد و ۱۱۰۰ نفر كشته و ۴۰۰۰ نفر زخمي بر جاي گذاشت.
دقيقا
۴۶ روز پس از آن، در ساعت ۲۰:۵۲ روز سه‌شنبه ۶ مرداد ۱۳۶۰ زلزلة ديگري با
بزرگي بيش از زلزله اول (۷.۱ ريشتر) موجب ويراني سيرچ، چهارفرسنگ و قرا
حوالي آن شد و ۱۳۰۰ نفر كشته و هزاران نفر زخمي شدند و ۸۵ درصد شهر هم
تخریب شد.
سايه مرگ بر رودبار و منجيلمسابقات جام جهاني ايتاليا و زلزله رودبارزمینلرزه
رودبار و منجیل از بزرگترین و مخربترین زمین لرزه های ایران در چند دهه
اخیر است. به گزارش پایگاه ملی داده‌های علوم زمینی کشور، روز پنجشنبه
ساعت ۳۰ دقيقه و ۱۳ ثانيه بامداد ۳۱خردادماه سال ۶۹ در حالي كه مردم سرگرم
تماشای مسابقات فوتبال جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا بودند زمین به یکباره لرزید و
در استان گيلان زلزله‌اي دهشتناک رخ داد.
کانون آن در عرض جغرافيايي ۳۶ درجه و ۴۹ دقيقه و در طول جغرافيايي ۴۹ درجه و ۲۴ دقيقه و ۵۱ ثانيه برآورد شده است.
برابر
ارقام اعلام شده اوليه، بزرگي آن بين ۷.۳ تا ۷.۷ در مقياس ريشتر بود. اين
رويداد در ۳۱ خردادماه سال ۱۳۶۹، برابر با بيستم ژوئن سال ۱۹۹۰ در ناحيه
رودبار، منجيل و لوشان دربخش باختري البرز سبب كشتار نزديك به ۳۵ هزار نفر،
مجروح شدن ۶۰ هزار نفر و بي خانماني بيش از نيم ميليون نفر شد.
در
اين واقعه حدود ۲۰۰هزار واحد مسکوني تخريب شد که تعداد ۶۰هزار واحد از آن
به کلي ويران شده بودند و خسارات اوليه ناشي از زلزله بيش از ۸۰۰ ميليارد
ريال تخمين زده شد. در اين حادثه ۴ روستا در منطقه «اشکور» رودسر بر اثر
ريزش کوه ارتفاعات کليشم عمارلو و شکاف عميق در دل خاک دفن شدند.
همچنين همراه اين جابه‌جايي تقريبا تعداد ۲۵هزار اصله درخت (عمدتا زيتون)جابه‌جا و به کوهي از خاک و درخت تبديل شد.
زلزله
رودبار به دليل نوع، حجم خسارات و زمان لرزش در لیست مرگبارترین ۱۰ زلزله
جهان در صدسال گذشته قرار گرفت چراكه این زمین‌لرزه كه به لحاظ وسعت و شدت
از زلزله‌های بی‌سابقه این منطقه در طی سدهء اخیر بود درز مناطق وسیعی از
استانهای تهران، گیلان، آذربایجان شرقی، مرکزی، زنجان، همدان، مازندران،
سمنان، كرج و...احساس شد.
پس سالها از وقوع زلزله رودبار، اين بار
زمين در ۲۰ ارديبهشت ماه سال ۷۶ كام مردم بیرجند را تلخ كرد و اين زلزله
۷.۳ ریشتري، جان حدود ۱۵۰۰ نفر را گرفت و خانه‌ها را ويران كرد.
حادثه بوئين زهرا يا زلزله آوج تكرار شدزلزله
آوج (يا چنگوره)در شهرستان بوئين زهرا قزوين كه به عنوان اولين زمين‌لرزه
مخرب دهه ۸۰ نام گرفت، بار ديگر و پس از گذشت چندين سال بار ديگر ترس را به
دل اهالي اين شهرستان مهمان كرد، اين زمين لرزه ۶.۶ ريشتري كه در ساعت
۷:۲۸ دقيقه صبح اول تيرماه سال ۸۱رخ داد صدها كشته و هزاران مجروح برجاي
گذاشت و موجب خسارت ۵هزار واحد مسكوني شد.
پس از آوج، نوبت بم رسيدبه
گزارش ايسنا، زمین لرزه اي با قدت ۶.۵ ريشتر، ۵ دي ماه ۱۳۸۲ بم در ساعت
۵:۲۶:۲۶ به وقت محلی، در شهر تاریخی بم در جنوب شرقی کشور و در جنوب شرقی
کرمان رخ داد.
این زلزله در ساعات آغازین بامداد که اکثر ساکنان بم
خواب بودند اتفاق افتاد، که این مساله را می توان به عنوان یکی از عوامل
تشدید تلفات جانی در نظر گرفت.
آمار تلفات رسمی بیش از ۲۵ هزار نفر و
مجروحان حدود ۵۰ هزار نفر اعلام شد كه بیش از يكصد هزار نفر نیز بی خانمان
شدند. کانون زمین لرزه – بر اساس اطلاعات کسب شده از لرزه اصلی و پس لرزه
ها توسط لرزه نگارها و شتاب نگارهای مستقر در بم - در محدوده شهر بم واقع
بوده است و بر اساس بررسی‌های انجام شده بخشی از گسل بم که از کنار شهر بم
عبور می‌کند در این زلزله فعال شده است.
بر اثر این حادثه ۹۰ درصد
از سازه‌های شهر بم به کلی تخریب شدند. ارگ بم که با ۲۵۰۰ سال قدمت
بزرگترین سازه گلی جهان بود، به کلی ویران شد. همچنین در این حادثه تلخ،
ایرج بسطامی خواننده اصیل ایرانی درگذشت.
زلزله بم به علت نوع، حجم و
گستردگي جز مخرب‌ترين زمين لرزه‌ها قرار گرفت و به اين دليل مجموعا ۴۴
کشور نیروهایی را برای کمک به عملیات امداد ارسال کرده و حدود ۶۰ کشور
پیشنهاد کمک دادند.
زلزله بعدی در سال ۱۳۸۳ در فیروزآباد با شدت ۶.۳ ریشتر رخ داد که منجر به ریزش کوه و خسارات شد.
زرند كرمان لرزيدبه
گزارش ايسنا، زرند كرمان نيز در آستانه نوروز ۱۳۸۴ با زلزله‌اي به بزرگي
۶.۴ ریشتر لرزید اين زمين لرزه كه در عصر۴ اسفندماه ۸۳ رخداد موجب مرگ ۶۱۲
نفر و تخريب روستاها شد هرچند منطقه زلزله خيز زرند کرمان متعلق به گسل
منطقه شرق ايران مرکزي يا غرب کوير لوت همواره شاهد زلزله‌هاي پرقدرت
سهمگين و ويرانگر بوده است اما وقوع اين زمين لرزه در آستانه نوروز تاثير
رواني زيادي بر هموطنان داشت.
درود لرستان باز هم لرزيد۱۱ فروردين ۸۵ بود كه چندين زمين‌لرزه كه بزرگترين آن ۶ ريشتر بود درود در حوالي استان لرستان را لرزاند.
اين
زمين‌لرزه ۶ ريشتري كه در ساعت ۴ و ۴۷ دقيقه و ۳ ثانيه رخ داد ۷۰ كشته و
۱۲۶۴ مجروح برججاي گذاشت و موجب تخريب ۳۰ تا ۱۰۰ درصدي حدود ۳۳۰ روستا از
شهرستانهاي دورود، بروجرد، خرم‌آباد و الشتر استان لرستان شد.
زمين‌لرزه‌اي ديگر باز هم درودشنبه
۱۵ آبان سال ۸۹، زمين لرزه‌اي با شدت ۴.۹ ريشتر در شهرستان دورود در ساعت
۷:۲۲ صبح رخ داد و موجب ترس مردم شهرستان دورود شد و بر اثر اين زلزله
نسبتا شديد تعدادي واحد مسکوني در دورود دچار خسارت شدند.
اين
زمين‌لرزه كه آخرين زلزله كشور قبل از زمين‌لرزه اخير اهر بود به دليل نوع
لرزش زمين و عمق كم وقوع آن بيش از يكصد زخمي برجاي گذاشت.
اهر، ورزقان و هريسعصر
روز شنبه ۲۱ مردادماه سال ۹۱ مصادف با شب ۲۳ ماه رمضان، دو زلزله به
بزرگي ۶ و ۶.۲ ريشتر در اعماق دروني زمين شهرستانهاي اهر، ورزقان و هريس
را با ۲۴۵روستا لرزاند؛ با آنكه هفت روز از وقوع اين زلزله مي‌گذرد هنوز
آمار دقيقي از تعداد كشته و مجروحان اعلام نشده است و هر سازمان متولي به
ارائه آمارهاي متفاوت مي‌پردازد و با آنكه مهندس قدمي به عنوان رئيس سازمان
مديريت بحران كه مديريت سازمان‌هاي ديگر را در زمان بروز حادثه برعهده
دارد از اعلام تعداد كشته‌ها در آينده‌اي نزديك خبرداده است با اين حال
آمار تاكنون ۲۵۳ كشته و يك هزار و ۳۸۰ مجروح اعلام شده است.
آذربایجان
شرقی در این هفته بیشتر از ۹۰۰ بار لرزیده است و اين روزها شاهد
پس‌لرز‌هاي قوي شدید حتي تا ۵ ریشتر است و مردم آسيب ديده مردم منطقه را به
هراس انداخته است؛ انطور كه مسئولان گفته اند اين پس لرزه‌ها خسارات و
قربانی نداشته است اما موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران تاكنون ۹۰۰ پس‌لرزه را
به ثبت رسانده است و وجود تيم‌هاي اورژانس اجتماعي و بهداشت روان در منطقه
احساس مي‌شود.
احتمال قحطي در سومالي مهمتر از زلزله در ایرانسانسور "زلزله" در رسانه ملی!پس
از وقوع زلزله و در حالي كه مردم ایران عزادار زلزله مرگبار شمال غرب کشور
بودند و در اکثر شهرها، مردم يا در تکاپوی کمک به هموطنان زلزله زده بوده و
يا در در صف‌های طولانی سازمان انتقال خون ایستاده و ذكر «الغوث الغوث»
خود را به ياد مردم مدفون شده آذربايجان به لب مي‌آوردند «رسانه ملی» از
قافله عقب ماند و تا ۲۴ ساعت پس از وقوع زمين‌لرزه اقدامي موثر در
اطلاع‌رسانی انجام نداد.
چهارشنبه شب نيز صدا وسيما در گزارش‌هاي
خبري كه در مورد تاريخچه زمين‌لرزه‌هاي بزرگ در ايران پخش شد به وضوح نام
چندين زلزله بزرگ از جمله « زرند، آوج، سيرچ، دورود و... » را كه موجب مرگ
چند صد هموطن شد را حذف كرد كه اين اقدام قابل تامل است.
منبع: خبرگزاری ایسنا
