به گزارش انتخاب به نقل از مهر، منوچهر متکی شامگاه سه شنبه در جمع
دانشجویان دانشگاه زنجان افزود: بنابراین آنچه در سطح ملی و خواست داخلی
مردم سوریه بیان می‌شود، دولت سوریه اولا باید به آن توجه کرده و ثانیا
برخورد مسالمت‌آمیز با این مطالبات باید مدنظر قرار بگیرد.
وی با تاکید بر اینکه معتقدم دولت سوریه باید به مطالبات مردم پاسخ دهد،
ادامه داد: در جریان تحولات اخیر در کشور سوریه، نقش عوامل بیرونی و حرکت
منافقانه نیروهای خارجی هم نباید از نظر دور نگه داشته شود.
وزیر سابق امور خارجه با تأکید بر اینکه ایران در قبال تحولات اخیر منطقه
باید موضع جدی‌تری داشته باشد، گفت: بر همین اساس، نامه‌ای مبنی بر تشکیل
کمیته همبستگی با ملتهای عرب در دست تنظیم است تا یک حرکت جدی‌تر در کشور
بر اساس مواضعی که اعلام شده است، شکل بگیرد.
منوچهر متکی با بیان اینکه بنا داریم با کمک دانشگاهیان اقدام به پیگیری
برنامه‌های این کمیته کنیم، افزود: این کمیته همچنین می‌تواند اقدام به
جمع‌آوری کمکهای مردمی کند، تا نسبت به کمک‌رسانی به مردم لیبی و بحرین که
این روزها در شرایط بسیار سختی به‌سر می‌برند، گامهای خوبی برداشته شود.
وی با اشاره به اینکه امروز مردم کشورهای منطقه بر اساس اعتقادهای خود دست
به قیام زده و غلبه جمعیتی این کشورها مسلمانان هستند، افزود: بدون شک
باید از این قیام‌های مردمی به‌عنوان بیداری اسلامی یاد کنیم البته بیداری
انسانی نیز در مورد تحولات اخیر منطقه صادق است زیرا اولین اعتراض در این
قیامها به رفتار ظالمانه حاکمان و تاکید بر ضرورت تغییر در مناسبات بین
حکمرانان و مردم منطقه است.
متکی با بیان اینکه حکمرانی منهای مراقبه، برابر با خودکامگی است، گفت:
اگر این قیامها همین امروز متوقف شود، چند دستاورد بسیار مهم اتفاق خواهد
افتاد که پی بردن ملتهای منطقه به قدرت خود، یکی از این دستاوردها به‌شمار
می‌رود، دومین دستاورد نیز این است که دولتها اگر به مردم گره نخورند، هویت
پوشالی خواهند داشت.
وی با تأکید بر اینکه برخورد منافقانه عربستان با این تحولات باید افشا
شود، یادآور شد: عربستان وقتی اولین زبانه‌های آتش خشم مردم مصر خود را
نشان داد، سعی کرد در تماس با "حسنی مبارک" و سردمداران آمریکایی، آنها را
برای عدم تحقق اراده ملت مصر برای سقوط مبارک، ترغیب و تحریک کند همچنین در
بحرین نیز نیروی نظامی برای سرکوب مردم اعزام کرد و حتی دست به یک حرکت
منافقانه در سوریه زد.
وزیر سابق امور خارجه در ادامه به تحولات جهان در اواخر قرن بیستم اشاره
کرد و گفت: آمریکا در سال 2000 میلادی تقریباً احساس می‌کرد که در شرایط
کامل برتر برای حکمرانی در جهان قرار دارد در چنین شرایطی آمریکایی‌ها برای
اینکه حضوری مستقیم‌تر در برخی مناطق داشته باشند، اقدام به طراحی و
برنامه‌ریزی می‌کنند که این اقدامات با حادثه 11 سپتامبر مواجه شد تا در
این شرایط شاهد صدور قطعنامه سازمان ملل برای ورود به افغانستان باشیم.
متکی ادامه داد: در روزهای نخست لشکرکشی آمریکا به افغانستان، تصور
نمی‌‌شد که آمریکا باید این‌همه سال برای افغانستان وقت بگذارد، در حالیکه
در این مدت به‌قدری مغرور شده بود که گمان می‌کرد برای ورود به عراق، نیازی
به قطعنامه سازمان ملل هم ندارد و با وجود اینکه فرانسه، چین و روسیه
به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت، مخالف این قضیه بودند، قطعنامه‌ای هم در
این زمینه صادر نشد اما با این وجود آمریکا به‌همراه هم‌پیمان خود یعنی
انگلیس به عراق لشگرکشی کرد و نیروهای خود را در این کشور تا 160 هزار نفر
افزایش داد.
وی گفت: وقتی این دوره 10 ساله را مرور می‌کنیم، این سئوال به ذهن‌مان
خطور می‌کند که آیا آمریکا در این دوره نسبتا طولانی که سعی کرد ادعای
تک‌قطبی بودن خود را به دنیا اثبات کند، قوی‌تر شده است یا ضعیف‌تر؟ آیا در
اهدافی که تعیین کرده بود موفق بوده است یا ناموفق؟ آیا سیاست‌های آمریکا
در این 10 سال به پیروزی رسید یا با شکست همراه بود که ما در بعضی مقوله‌ها
خیلی راحت به پاسخ این سئوالات می‌رسیم.
وزیر امور خارجه سابق ایران با بیان اینکه پیش از 10 سال گذشته دولت
مستکبر آمریکا تنها قدرت پوشالی جهان محسوب می شد، گفت: با سیاستی که این
دولت طی این مدت در پیش گرفت و با پیشرفت و ترقی رسانه های جمعی در جهان،
آمریکا اقتدار و قدرت خود را از دست داد.
متکی با بیان اینکه با متلاشی شدن قدرت بلوک شرقی دولت مستکبر آمریکا به
تنها قدرت برتر جهان تبدیل شد، افزود: این دولت با چنین تصوری، تصمیم به
حکمرانی در جهان گرفته و برای حضور مستمر مصمم شد.
متکی با اشاره به اینکه آمریکا برای افغانستان سه هدف تعیین کرده بود،
افزود: ریشه‌کنی تروریسم، بازگشت ثبات و امنیت به افغانستان و منطقه همچنین
از بین بردن تولید و قاچاق موادمخدر جزو شاخصهایی است که امروز به ما نشان
می‌دهد که وضعیت افغانستان به مراتب بدتر از 10 سال گذشته شده است،
سیاست‌های خارجی آمریکا به‌طور عام و در افغانستان به‌طور خاص، شکستی را
توسط خود مردم آمریکا بر جمهوری‌خواهان تحمیل کرد.
وی با تأکید بر اینکه با اهتمام به محبوبیت‌سنجی صورت گرفته در آمریکا در
رابطه با رئیس‌جمهور این کشور، ابراز کرد که وقتی به این محبوبیت‌سنجی،
آن‌هم تنها بعد از گذشت دو سال از روی کار آمدن "اوباما" نگاه می‌کنیم،
می‌بینیم که در پایین‌ترین و نازل‌ترین رتبه محبوبیت در بین رؤسای جمهور
قبلی آمریکا در دو سال اول حکمرانی قرار دارد.
متکی ادامه داد: اوباما در نخستین نطق خود بعد از ریاست‌جمهوری می‌گوید
"ما وظیفه داریم که اعتماد را به ملت آمریکا در سیاست داخلی و به جامعه
بین‌المللی در سیاست خارجی برگردانیم"، حال این سئوال مطرح است که آیا این
اعتماد برگشته است؟ و آمارها نشان می‌دهد که این اعتماد افت کرده است.
وزیر سابق امور خارجه به دلایل عدم موفق آمریکا در سیاست‌های خود، پرداخت و
تأکید کرد: رشد آگاهی‌های ملل جهان در پرتو ارتباطات گسترده و فناوری این
ارتباطات و همچنین اطلاع‌رسانی در دنیا باعث شده است که آمریکا امروز
نتواند منطق خود را به جهانیان تحمیل کند.
متکی گفت: آمریکا منطق خود را در قدرت خلاصه می‌کند و در مقابل این منطق،
ملتهای جهان، به‌ویژه ملت ایران منطق دیگری ارائه می‌کند و آن اینکه منشأ
قدرت باید منطق باشد و به همین خاطر در 20 سال گذشته به‌طور واضح قدرت منطق
در یک‌سو و منطق قدرت در سوی دیگر قرار گرفته‌اند.
متکی افزود: ما در عصری زندگی می‌کنیم که دیگر نمی‌توان ملت‌ها را متقاعد
کرد که هر نوع تئوری که خودمان می‌خواهیم را پیاده کنیم، بنیانگذار کبیر
انقلاب اسلامی ایران در نهایت شجاعت یک تئوری جدید و چارچوب عدالت‌خواهانه
را مطرح کردند که غرب در موضوعات مختلف با این منطق دچار مشکل شده است، به
همین خاطر بعد از گذشت سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، امروز حرف ایران در
جوامع بین‌المللی به حرف حق تعبیر شده و بیان می‌شود که این نظام منطق
درستی دارد.
متکی در پاسخ به این سئوال که بالاخره ایران قصد دارد با آمریکا وارد
مذاکره شود، یا نه؟ اظهار داشت: مسائل ایران و آمریکا تا زمانی که در یک
بستر منطقی قرار نگیرد، قابل بررسی نیست چرا که آمریکا از این زاویه نگاه
می‌کند که بگوید ایران تسلیم شده است و این با ماهیت آرمان انقلاب اسلامی
متعارض است و ملت ایران زیر بار این موضوع نمی‌رود، بنابراین آمریکا باید
در این ماهیت و نگاه، تغییر ایجاد کند زیرا انقلاب اسلامی اساسا برای تغییر
همان نگاه آمده و ما تا به امروز در این زمینه کارنامه موفقی داشته‌ایم
بنابراین آمریکا اگر خواهان روابط با ایران است، باید در قالب آن منطق وارد
شود که اگر این مهم صورت گیرد، دیگر آمریکای امروز را شاهد نخواهیم بود.
موازی کاری در سیاست خارجی
وی در مورد وجود موازی کاری در سیاست خارجی ایران نیز عنوان کرد: دستگاه
سیاست خارجی حتما باید بتواند نقش‌آفرینی جامع و کامل خود را بر اساس
راهبردها و سیاست‌هایی که در نظام تنظیم می‌شود، داشته باشد.
متکی گفت: به همین خاطر موازی‌کاری در بیانات صریح مقام معظم رهبری، نقد و
نفی شده است و رهنمودهای ایشان چارچوبی است برای اینکه ما به دستگاه
دیپلماسی کشور این امکان را بدهیم که بتواند نقش‌آفرینی خود را داشته باشد.
تعیین‌تکلیف حریم دریای خزر
متکی به مسائل مربوط به حریم تعیین شده در دریای خزر پرداخت و گفت: خزر
برای ایران یک دریای استراتژیک و مهم است، به همین خاطر کشورهایی که در
حاشیه آن قرار دارند باید بر اساس انصاف و قانون و حقوق دریاها حق خود را
داشته باشند که در این راستا حریم 20 درصدی برای کشورها تعریف شده است و ما
امروز عملا 20 درصد را استحصال کردیم، اما قطعی و نهایی شدن این تقسیم در
زیر بستر، در گرو مذاکراتی است که با ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در
جریان است.
