فرضيه هاي زلزله احتمالي تهران

حضور زلزله شناس ژاپني در تهران طي دو روز اخير و گزارشي كه او درباره زلزله اخير ژاپن ارائه كرد باعث شد توانمندي هاي شهر تهران براي رويارويي با «زلزله بزرگ» كه از اوايل سال گذشته احتمال وقوع آن سر زبان ها افتاده، زير ذره بين قرار بگيرد.

به گزارش انتخاب به نقل از دنیای اقتصاد، عضو اتاق فكر سازمان مديريت بحران كشور و استاديار سابق دانشگاه كوبه ژاپن اعلام كرد: مقايسه وضعيت تهران با ژاپن در حالت وقوع زلزله نشان مي دهد شهر تهران با دو چالش اساسي روبه رو است، اول اينكه امكان پيش بيني مفيد درباره زمان زلزله وجود ندارد و دوم بار جمعيتي اين كلان شهر است كه امداد را دشوار مي كند.

دكتر نعمت حسني در حاشيه همايش «تحليل و بررسي زلزله و سونامي ژاپن» گفت: دستگاه هاي هشدار دهنده زلزله در تهران از گسل ها فاصله زيادي دارند و حداكثر 4 الي 5 ثانيه قبل از وقوع مي توانند علامت آمدن زلزله را اعلام كنند. استاديار سابق دانشگاه كوبه ژاپن افزود: بزرگاي زلزله هاي رخ داده در تهران بين 9/6 تا 1/7 ريشتر بوده است و پيش بيني مي شود زلزله اي كه بيش از 20 سال در وقوع آن تاخير شده و هر آن احتمال آمدنش مي رود در حد 7 ريشتر باشد.

    حسني با اشاره به تحقيق اخير ژاپني ها در پايتخت درباره رفتار احتمالي ساختمان هاي تهران در برابر زلزله احتمالي گفت: در صورت وقوع زلزله بيش از نيمي از ساختمان هاي تهران تخريب مي شوند. عضو هيات علمي دانشگاه صنعتي شهيد عباسپور گفت: ده سال پيش يک شرکت ژاپني به نام P.C.I که وابسته به آژانس همكاري هاي بين المللي ژاپن (جايکا) است با انجام تحقيقات جامعي در تهران به اين نتيجه رسيده که در صورت وقوع زلزله در تهران تقريبا نيمي از ساختمان هاي پايتخت تخريب خواهند شد که براساس اين تحقيق پيش بيني شده است تقريبا 385 هزار تلفات به دنبال خواهد داشت. رييس مركز مطالعات بحران هاي طبيعي درباره بزرگ ترين زلزله اي که تاکنون در تهران اتفاق افتاده است، گفت: بزرگاي زلزله هاي رخ داده در پايتخت بين 9/6 دهم تا 1/7 دهم ريشتر بوده است که پيش بيني مي شود که بزرگاي زلزله اي که پايتخت را تهديد مي کند در حدود 7ريشتر باشد.
    
    احتمال وقوع زلزله بزرگ 60درصد
    حسني درباره دوره بازگشت تاريخي زلزله در تهران گفت: با توجه به اينکه تهران در فواصل زماني 150 ساله حدود 4 الي 5 زلزله بزرگ را تجربه کرده است، با درنظرگرفتن اينکه آخرين زلزله رخ داده در تهران سال 1830 ميلادي بوده است و با توجه به اينکه درحال حاضر در سال 2011 ميلادي قرار داريم بنابراين 20 الي 30 سال در زمان وقوع زلزله بزرگ تهران تاخير شده است. وي گفت: با توجه به اين امر، مي توان گفت احتمال وقوع زلزله بزرگ تهران حدود 60 درصد است که با اين اوصاف لازم است که حتما تدابير لازم براي کاهش خطرات جاني و مالي ناشي از اين زلزله درنظر گرفته شود.
    
    ضعف مديريت عامل تاخير در هشدار زلزله
    وي با اشاره به زلزله اخير ژاپن گفت: وجود سيستم هاي پيشرفته شبکه لرزه نگاري در کشور ژاپن باعث شد تا مسوولان موفق شوند که 30 ثانيه قبل از زلزله به مردم وقوع زلزله را هشدار دهند. حسني گفت: اين درحالي است که با توجه به اينکه اين دستگاه ها در کشور ما از گسل هاي زلزله فاصله دارند در نتيجه در صورت وقوع زلزله نهايتا تا 3 الي 4 ثانيه قبل به مردم اطلاع رساني خواهد شد. حسني درباره ميزان مقاومت انشعابات تهران در برابر زلزله احتمالي در تهران گفت : در صورت وقوع زلزله قطعا انشعابات آب، برق و گاز آسيب خواهند ديد و عمده اين انشعابات در واقع آسيب پذير هستند که اين امر مي تواند به تلفات جاني و مالي زلزله بيفزايد.
    
    تهران آماده زلزله بزرگ باشد
    در همين حال محمد رضا اسلامي دانشجوي دکتراي زلزله دانشگاه کوبه ژاپن که از سخنرانان همايش زلزله ژاپن بود درباره پيشگويي هاي عنوان شده درخصوص احتمال وقوع زلزله بزرگ در تهران به «دنياي اقتصاد» گفت: معمولادوره هاي بازگشت زلزله يک موضوع علمي است که براساس آن با مطالعه سابقه بازگشت زلزله در يک منطقه ونيز حدود بازه زماني فعاليت يک گسل ،احتمال وقوع زلزله دريک منطقه پيش بيني مي شود. وي افزود: اين نوع مطالعات در شهر تهران صورت گرفته است که براساس آن تهران بايد آماده وقوع يک زلزله بزرگ باشد، اما زمان دقيق وقوع آن را نمي توان پيش بيني کرد.
    اسلامي خاطرنشان كرد: با توجه به وقوع زلزله اخير در کشور ژاپن، بررسي ها حاکي از آن است که ساختمان هاي ژاپني رفتار بسيار خوبي در مقابل زلزله از خود نشان داده اند که با توجه به اين مساله، مي توان رفتار احتمالي ساختمان هاي تهران در برابر زلزله را مورد بررسي قرار داد. وي گفت: علاوه براين، نحوه امداد و نجات مردم، آواربرداري، اسکان بازمانده ها، چگونگي رساندن غذا و پوشاک به مردم، مسائل فرهنگي و .. در زلزله اخير ژاپن از جمله مواردي است که مي تواند در کشور ما مورد استفاده قرار گيرد. اسلامي تاکيد کرد: البته نحوه بازسازي ساختمان هاي آسيب ديده در زلزله ژاپن نيز ازجمله مولفه هايي است که بايد مورد توجه کارشناسان ما قرار گيرد که براين اساس، لازم است دولت با اعزام کارشناسان زبده به کشور ژاپن اين مساله را عملياتي کند.
    
    ساخت وساز روي گسل ممنوع شد
    به گفته اين محقق زلزله، ساخت وساز برروي خط گسل زلزله به هيچ وجه نبايد صورت بگيرد، اما در مناطق نزديک به گسل زلزله با انجام تمهيدات لازم و با رعايت يک فواصل و اجراي طراحي هاي مناسب مي توان اقدام به ساخت وساز کرد.
    
    جوش ساختمان ها پاشنه آشيل زلزله تهران
    دانشجوي دكتراي زلزله دانشگاه كوبه همچنين گفت: بررسي ها حاکي از آن است که در زلزله کوبه ژاپن به دليل اينکه کيفيت جوش ساختمان ها مطلوب نبود ،با وقوع زلزله بسياري از ساختمان ها آسيب ديدند، اين در حالي است که همزمان با اصلاح اين ضعف مهندسي، ساختمان ها در برابر زلزله مارس 2011 رفتار بسيار مناسبي از خود نشان دادند. وي گفت: براين اساس کيفيت پايين جوشکاري در ساختمان هاي مسکوني کشور ما از جمله عواملي است که در هنگام وقوع زلزله احتمالي مي تواند آسيب هاي جاني ومالي بي شماري را به دنبال داشته باشد. اين محقق زلزله تاکيد کرد: اين درحالي است که چنانچه در جوشکاري ساختمان هاي فولادي بازنگري و استانداردها و ضوابط سختگيرانه عملياتي شود در اين صورت مقاومت ساختمان هاي کشور ما نيز در برابر زلزله به شدت افزايش خواهد يافت. اسلامي اظهار کرد: چنانچه مقرر شود که بازنگري هاي لازم در اين زمينه صورت بگيرد بايد به نحوه جوشکاري تير به ستون نگاه ويژه شود.