پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : * مجيد ميرعلي
«مهريه» مال معين يا چيزي است كه جانشين مال است كه در عقد نكاح بر ذمه مرد قرار مي گيرد و در صورت مطالبه زن، مرد مكلف است مهريه اش را بپردازد و اين حق، ارتباطي به طلاق و نفقه ندارد.
بنابراين زن مي تواند مهريه خودش را مطالبه كند بدون اينكه طلاق بگيرد.
زماني كه عقد نكاح واقع مي شود، زن مالك مهريه مي شود و مي تواند آن را مطالبه كند ولي در اين خصوص اگر مهريه زن، مال غيرمنقول مانند زمين يا خانه باشد، زماني زن مالك مهريه مي شود كه ملك به نام زن در دفتر املاك ثبت شده باشد.
مطالبه مهريه از دو مرجع امكان پذير است: اول، دادگاه و دوم، اجراي ثبت.
مطالبه مهريه از سوي دادگاه نيازمند تهيه دادخواست است كه پس از تنظيم دادخواست مطالبه مهريه و مراجعه به دادگاه، به موضوع رسيدگي مي شود.
مطالبه مهريه با اجراي ثبت اسناد رسمي مستلزم اين است كه مرد، مال، از غيرمنقول مانند خانه و زمين يا منقول مانند ماشين و موبايل يا وجه نقد داشته باشد كه در اين صورت زن سند نكاحيه (قباله) خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه و تقاضاي صدور اجراييه مي كند. سپس با اجراييه به اداره ثبت مراجعه و مهريه خود را مطالبه مي كند كه البته به ميزان نيم عشر دولتي، هزينه اجرايي پرداخت مي كند كه سپس اين هزينه از شوهر گرفته مي شود و با اين روش، اموال مرد توقيف مي شود، به شرط اينكه مستثنيات دين نباشد.
اگر آنچه در سند نكاحيه به عنوان مهريه بيان شده است، سفر حج باشد مقصود از آن هنگام مطالبه مهريه، زيارت حج است، نه پرداخت هزينه آن. بنابر چنين تعهدي زوج بايد وسيله سفر حج عمره يا تمتع را چه به قيمت دولتي چه آزاد براي زوجه فراهم و زن نمي تواند قيمت نوع خاصي از حج را مطالبه كند.
ممكن است مهريه تعيين شده در سند نكاحيه (قباله) پول باشد، مانند پانصد هزار تومان يا ده هزار تومان كه در اين صورت دادگاه بنا به درخواست هر يك از زوجين ميزان آن را با توجه به تغيير شاخص قيمت سال زمان تأديه نسبت به سالي كه عقد ازدواج در آن سال واقع شده محاسبه و تعيين مي كند.
احتساب مهريه «به نرخ روز» در جايي است كه مهريه وجه رايج باشد، نه سكه بهار آزادي و امثال آن.
با توجه به ماده 1082 قانون مدني «به مجرد عقد، زن مالك مهريه مي شود و مي تواند هر نوع تصرفي را كه بخواهد در آن بكند».
فوت مرد پس از اينكه عقد واقع شد، تأثيري در مالكيت زن بر مهريه ندارد و زن مي تواند همه مهريه را از ماترك مرد استيفا كند و اگر زن فوت كند، اين حق به ورثه زن منتقل مي شود.
در خصوص عقد منقطع (موقت) اگر هنگام عقد نكاح، مهريه بيان نشود اين امر موجب بطلان عقد است. اما در عقد دايم، زن و مرد مي توانند مهريه اي تعيين نكنند و اين امر به عقد نكاح خللي وارد نمي كند يا اينكه مي توانند پس از عقد، مهريه را با رضايت طرفين تعيين كنند.
