قطار مغناطيسي مشهد- تهران؛ از سراب تا واقعيت

پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران با سرعت 500 کيلومتر در ساعت از جمله پروژه هاي مصوب دولت براي خراسان رضوي در سال 84 بود که قرار شد طي يک برنامه 5 ساله اجرايي و عملياتي شود.
اما با يک تأخير قابل توجه تفاهمنامه اين پروژه، خرداد سال 88 با حضور بهبهاني وزير راه و ترابري سابق، بين شرکت آلماني به عنوان طرف سرمايه گذار و محمدي زاده استاندار وقت خراسان رضوي امضا شد.
وزير راه در آن زمان وعده داد، عمليات اجرايي اين پروژه 6 ماه آينده يعني در آذرماه سال 88 آغاز شود.
اما خبرهاي ضد و نقيض اجرايي شدن اين پروژه را با ابهام مواجه کرد تا اينکه در شهريور ماه 89 صلاحي استاندار خراسان رضوي از لغو پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران خبرداد، به اين دليل که کارشناسان وزارت راه اجراي اين پروژه را فاقد توجيه اقتصادي مي دانند.طبق گفته استاندار، رئيس جمهور نيز با تکيه بر اين استدلال کارشناسان، دستور لغو اين مصوبه را صادر کرد.
به گفته صلاحي، در مقابل لغو اين پروژه، رئيس جمهور با پيشنهاد اجراي پروژه برقي کردن قطار مشهد- تهران با سرعت 300 کيلومتر در ساعت موافقت کرد که بزودي مطالعات اجراي آن آغاز مي شود.

اتمام فاز صفر

اين موضوع در زماني مطرح شد که مجري پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران از اتمام فاز صفر اين پروژه خبر مي دهد.
حسين علي بهروزي فر در گفتگو با خبرنگار ما، اقدامات انجام شده در فاز صفر را انجام مطالعات اوليه، بررسي امکان پذيري و اجراي پروژه، توجيه پذير بودن به لحاظ فني و ارايه اسناد به سرمايه گذار با هدف مثبت بودن زمينه حضور و مشارکت اعلام مي کند و مي گويد: اين اسناد تحويل وزارت راه و ترابري و مسکن به عنوان کارفرما شده است.
وي با بيان اينکه همچنين 70 درصد فاز يک پروژه نيز عملياتي شده است مي گويد: 5 ايستگاه در مسير و 2 ايستگاه در ابتدا و انتها براي اين پروژه در نظر گرفته شده است.
وي مي افزايد: اکنون کار در مرحله آزادسازي زمين جهت انطباق با نقشه ها قرار دارد.
بهروزي فر با بيان اينکه اکنون نقشه ها آماده است يادآور مي شود: زمين در مساحت 860 کيلومتر در مسير مشهد- تهران بايد توسط دولت آزادسازي شود تا سرمايه گذار خارجي براي مشارکت ورود يابد.

ناهمخواني زمين با پروژه!

وي مي افزايد: طبق نظر مساعد وزارت راه، زمين مدنظر در مسير اتوبان ولايت که توسط قرارگاه کربلا در حال احداث است، براي اين پروژه در نظر گرفته شده است و يا اينکه از زمين هاي آزاد شده قبلي استفاده شود.
وي معتقد است: زمين در نظر گرفته شده در مسير پروژه اتوبان ولايت با مشخصات فني پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران و انحناي لازم براي آن همخواني ندارد.

کم لطفي مسؤولان

بهروزي فر در بخش ديگري، به کم لطفي برخي مسؤولان دولتي و غيردولتي در اجراي اين پروژه اشاره مي کند و مي گويد: اين موضوع باعث شده به جاي اينکه در خط صعودي اجراي پروژه حرکت کنيم، در مسير افقي قرار گيريم.
اين مجري با تأکيد بر اينکه با هر سرعتي نمي توان از اين انحناي خاص عبور کرد مي گويد: براي مهيا شدن زمينه حرکت قطار با سرعت 500 کيلومتر در ساعت بايد دايره و انحناي زمين بيش از 5 هزار متر طولي باشد.
مجري پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران اضافه مي کند: امکان پذيري پروژه با مسير طي مطالعات فني مشخص شده است، به طوريکه زمين انتخابي بايد 93 درصد در مسير مسطح و مستقيم، 3 درصد در مسير تپه و ماهور و 4 درصد نيز در مسير صخره و سنگ باشد.
وي در ادامه با بيان اينکه وزارت راه مجوز پيگيري پروژه را صادر کرده است مي گويد: از امکانات کارگروه ملي زيارت در مشهد براي اجراي اين پروژه بايد استفاده شود. به طوري که از محل بودجه اين کارگروه رقمي براي تکميل مطالعات اختصاص يابد.
بهروزي فر درباره تأخير در اجراي اين پروژه اظهار مي دارد: پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران مصوب سال 84 است که بايد طي يک برنامه 5 ساله اجرايي شود. اما بنا به دلايلي، اجرا نشده است و از برنامه زمان بندي عقب است.

شروط سرمايه گذار خارجي

وي با بيان اينکه سرمايه گذار خارجي براي ورود به اين پروژه دو شرط تعيين کرده است مي افزايد: اولين شرط ارايه ضمانتهاي لازم براي سرمايه گذاري و ديگري تأمين پايه هاي ضمانتي از جمله آزاد سازي زمين توسط کارفرماست.
مجري پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران تصريح مي کند: اين زمين يا بايد از محل زمين هاي آزاد شده دولت تأمين شود و يا اينکه توسط دولت از مردم خريداري و به صورت اماني در اختيار پروژه قرار گيرد تا پس از اينکه سرمايه گذار به اصل سرمايه و سود رسيد، زمين در اختيار دولت قرار گيرد.

تغيير سرمايه گذار

بهروزي فر با اشاره به اينکه در برنامه اوليه سرمايه گذار اين پروژه آلماني بود يادآور مي شود: اکنون اين سرمايه گذار به عنوان مشاور پروژه خواهد بود و سرمايه گذار اصلي پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران يک شرکت اروپايي است.وي خاطرنشان مي کند: تفاهم نامه با سرمايه گذار امضاء و به دولت معرفي شده است و کار اکنون معطل دريافت ضمانت نامه قرار دارد.
وي با بيان اينکه ضمانت نامه مورد تأييد بانک اروپايي هنوز از سوي وزارت اقتصاد صادر نشده است مي گويد: اين موضوع يکي از اولويتهايي است که پس از آن سرمايه گذار 30 درصد سرمايه را وارد کشور مي کند.
وي معتقد است: با برگه اي که وزارت اقتصاد به عنوان ضمانت نامه ارايه کرده است، حتي نمي توان يک يورو هم وارد کشور کرد، زيرا فاقد تضمين هاي لازم براي بانک خارجي است.

دو پروژه جدا از هم

وي دراين خصوص که گفته مي شود پروژه قطار مغناطيسي فاقد توجيه اقتصادي است و به جاي آن پروژه برقي کردن قطار مشهد- تهران اجرا مي شود، مي گويد: پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران و پروژه برقي کردن قطار اين مسير دو پروژه مصوب جدا از هم و مربوط به سال 84 است که به تصويب مجلس رسيد.

ارايه اطلاعات نادرست به استاندار

وي ادامه مي دهد: اما به دليل ارايه اطلاعات نادرستبويژه به صلاحي استاندار خراسان رضويعنوانشد که پروژه قطار مغناطيسي لغو و به جاي آن برقيکردن قطار مشهد- تهران در دستور کار قرار دارد.
اين در حالي است که کارشناسان اروپايي و ژاپني بعد از 4 ماه بررسي توجيه فني و اقتصادي بودن آن را تأييد کرده اند.
وي مي گويد: اگر پروژه قطار مغناطيسي فاقد توجيه اقتصادي بود، هرگز سرمايه گذار خارجي اعلام آمادگي براي مشارکت در اين پروژه نمي کرد.
بهروزي فر يادآور مي شود: به محض ارايه تضمين هاي لازم براي بانک خارجي جهت ورود سرمايه به کشور و نيز مهيا شدن ديگر پايه هاي ضمانت شامل آزادسازي زمين سرمايه گذار خارجي وارد کار مي شود.

هزينه 10 ميليارد يورويي قطار مغناطيسي

وي با اشاره به هزينه 10 ميليارد يورويي مورد نياز براي اجراي اين پروژه اضافه مي کند: 70 درصد اين مبلغ توسط سرمايه گذار خارجي و 30 درصد توسط دولت تأمين مي شود.
بهروزي فر از استاندار خراسان رضوي درخواست کرد از محل اعتبار کارگروه ملي زيارت 15 ميليارد تومان جهت تکميل سهم 30 درصدي دولت براي اجراي اين پروژه اختصاص دهد.

تفاوت قطار برقي با قطار مغناطيسي

وي درباره تفاوت قطار برقي با قطار مغناطيسي نيز مي گويد: اجراي پروژه قطار برقي به لحاظ اقتصادي گران تر از قطار مغناطيسي است، زيرا نيازمند حفر تونل و نصب تجهيزات جديد بر روي قطار است.
وي ادامه مي دهد: ضمن اينکه با برقي شدن قطار، سرعت آن از 80 به 100 کيلومتر افزايش مي يابد، در حالي که همين قطارهاي فعلي نيز در صورت تجهيز و توسعه زيرساختها قادر به حرکت 120 کيلومتر در ساعت هستند.
وي يادآور مي شود: قطار مغناطيسي سرعت 500 کيلومتر بر ساعت دارد و مسير مشهد- تهران طي دو ساعت طي مي شود.
وي درخصوص خبر لغو پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران اظهار مي دارد: اين قرارداد و مصوبه منتفي نشده است، ضمن اينکه لغو پروژه از سوي هر يک از طرفين قرارداد جريمه دارد.