محسن هاشمی: عقلای کشور باید کاری کنند تا از فضای رادیکال به سمت عقلانیت برویم

گفت‌وگو با محسن هاشمی در هر موردی باشد وی نمی تواند درباره مترو و اقتصاد شهری سخن نگوید و ما هم نمی توانیم بحث را به آن سو نبریم اما گفت و گوی 90 دقیقه ای ما با محسن هاشمی که قرار بود فقط درباره انتخابات باشد به مباحث دیگری هم کشیده شد که بسیار جذاب و شنیدنی هم بود اما فعلا تصمیم گرفتیم بخش مربوط به انتخابات مجلس نهم را منتشر کنیم و بخش دوم را مدتی دیگر منتشر خواهیم نمود.

محسن هاشمی در این گفت وگو با دی پرس سعی کرد همچون پدر فراجناحی سخن بگوید چرا که معتقد بود خانواده هاشمی تنها خانواده سیاسی در کشور است که از سوی هر دوجناح تخریب شده است اما معتقد است که باید نیروهای عاقل هر دو جریان به صحنه بیایند تا فضای کار برای افراطیون تنگ شود.

آقای هاشمی، در ابتدای گفت‌وگو می خواهم به مساله تکراری اما مهم حذف نیروهای معتدل جریان انقلاب بپردازم و از زبان شما بشنویم که به اعتقاد شما چرا چندسالی است که عده ای تلاش فراوانی  می کنند که جریان های سیاسی معتدل هر دو گروه اصولگرا و اصلاح طلب حذف شوند.

اصولا فضای سیاسی وقتی در اختیار نیروهای افراطی قرار (راست یا چپ فرقی ندارد) می‌گیرد معمولا در این فضا نیروهای عاقل و معتدل و کسانی که براساس یک برنامه منسجم و با دوراندیشی فعالیت می کنند، خود به خود سکوت می کنند. درواقع فضای حضور افراطیون به دلیل آنکه بسیار پرتنش است و اجازه داده می‌شود به هر کسی توهین کنند و حد و مرزی هم برای آن قائل نیستند به همین دلیل معمولا معتدلین کمتر سخن می گویند، وقتی رهبرانقلاب هم از عدم شکل گیری کرسی های آزاداندیشی سخن می گویند و گله می کنند اتفاقا یکی از دلایلش این است که فضای فعالیت های اجتماعی و سیاسی در دست نیروهای افراطی است.

جریان سیاسی موسوم به راست به خاطر اینکه رادیکال‌ها بیشتر فضای فعالیت ها را در اختیار دارند سعی می کنند با مثلا 8+7 تعدیل کنند فضای سیاسی را و فضای عاقلمندتری حاکم شود، از آنطرف هم فضای رادیکال نزدیک به اصلاح طلب ها هم موجب شده است که معتدلین اصلاح طلب هم نمی توانند سخن از حضور در انتخابات بگویند.

به اعتقاد من عقلای کشور باید کاری کنند تا کشور از فضای رادیکالی به سمت و سوی فضای عقلانیت برود و از افراد باتجربه کشور و کسانی که حقیقتا دل‌شان برای کشور و انقلاب می‌سوزد و مقبول جامعه هم هستند بتوانند سخن بگویند و کم کم فضا از بعد افراطی چپ و راست خارج می شود و فضای معقولی در ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بر کشور حاکم شود و طوری بشود که از این پس اگر کسی خواست افراط کند مورد هجمه قرار بگیرد نه کسی که معقول حرف می زند مورد هجوم واقع شود و اگر چنین موقعیتی فراهم شود و به سمت و سوی عقلانیت برویم در کشور، کشور باز هم به سمت توسعه و آبادانی حرکت می کند.

 البته منظور من از افراطیون فقط افراطیون راست نیست هر دو جریان را می گویم چون معتقدم اصولا هر دو جریان افراطی راست و چپ در کشور از پشت به هم می رسند هرچند در ابتدا شعارهای مختلفی می دهند اما در نهایت عقب عقب می روند و آخرش چه چپ باشند و چه راست باشند  دست به دست هم می دهند  و یک حرف را می زنند.

امیدواری به حرکت به سوی عقلانیت در این چندسال از سوی دلسوزان نظام زیاد مطرح شده من می خواهم بدانم که شما اساسا این عقلانیت را در سه قوه اداره کننده کشور می بینید یا خیر؟خیلی نمی خواهم درباره امیدواری ها و انشاءالله ها و دوراندیشی های کاذب گیر کنیم. الان چگونه است اوضاع؟

ببینید وقتی با ابزارهای مختلف تمرکز قدرت در دست یک جریان یا گروه باشد معمولا افراطیون می آیند و حرف‌های تند می زنند و اتفاقا حرفهایشان را در جامعه جا می اندازند. مثلا با بزرگ کردن برخی مسائل جا می اندازند که باید یک گروه بروند و یک گروه بیایند، طبیعی است وقتی این اتفاق افتاد و به نقطه اوج افراطی گری رسیدیم باید برویم به سمت عقلانیت.

متاسفانه در این انتقال قدرت اتفاقی که افتاد این بود که اجازه حرف زدن به افراطیون داده شد تا تخریب کنند و از همه ابزارهای قدرت برای جابه جایی قدرت استفاده نمایند منتها این مسائل یه نقطه اوج دارد و ما باید بلافاصله بعد از این نقطه اوج برویم به سمت آرامش و اجازه بدهیم که چندصدایی اتفاق بیافتد و اگر این کار انجام نشود این تمرکز قدرت می تواند غیرمفید باشد و سیاست و اقتصاد قدرت را تخریب کند و خودبه خود به یک نقطه اوج دیگر می رسیم اما واقعا جامعه دیگر تحمل این همه رفتن و برگشتن به نقطه اوج را ندارد.

به هرحال سی سال از انقلاب گذشته و ما دائم دچار این نقاط اوج افراطی بودیم و این در سیاست، فرهنگ، اخلاق و اقتصادمون تاثیر گذاشته تا نتوانیم به سمت ایده‌آل هامون برویم، درحال حاضر برنامه ریزان و مدیران کشور هم دل‌شان می خواهد که به سمت و سوی توسعه و آبادانی برویم که با آرامش در کشور این امر محقق می شود و حالا که خودشان هم علاقمند هستند این امر محقق شود باید فضا را به گونه‌ای فراهم کنند تا به سمت الگوی توسعه‌ای ایرانی – اسلامی که مطرح است برویم.

در حال حاضر و در نزدیکی انتخابات مجلس شاهد نوعی از تحریم انتخابات هستیم که تقریبا فراگیرهم شده است و اتفاقا در تحلیل‌هایشان هم رگه‌هایی از عقلانیت وجود دارد ضمن آنکه حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات فعلا باید با همین شرایط باشد یعنی شرایطی که ما هنوز به سمت عقلانیت نرفته ایم و نگرانی های زیادی حتی از سوی اصولگرایان منتقد دولت درباره سلامتی انتخابات وجود دارد. با این شرایط به نظر شما حضور یک جریان سیاسی مانند اصلاح طلبان در انتخابات چگونه امکان پذیر است؟

ببینید الان فضا صفر و یک شده است، از این طرف برخی می آیند و می گویند کسانی که به فتنه – اسم اش هم خودشون گذاشتن فتنه -  سلام کردند یا لبخند زدند هم حق ندارند در انتخابات شرکت کنند از سوی دیگر افراطیونی هم آن سوی میدان نشسته اند و می گویند شرکت کردن در چنین انتخاباتی درست نیست و بحث تحریم را مطرح می کنند.

 به هرحال این فضای صفر و یک باید از یک جا شکسته بشود اما برای کسانی که قدرت را در اختیار ندارند سخت است که این کار را بکنند درصورتی که صاحبان قدرت راحت تر می توانند این فضای صفر و یکی را بشکنند و توقع الان این است که کسانی که قدرت سیاسی و اجتماعی را دارند بیایند این فضا را بشکنند و اجازه بدهند حداقل کم کم به نیم برسد که ایده‌آل است و هر دو طرف بر روی یک موضوعاتی به توافق برسند ولی اینکه ما روی صفر و یک نگه داشتیم به نظرم معقول نیست و در یک دایره بسته ای قرار گرفتیم، الان که زمان زیادی تا انتخابات نداریم به همین خاطر توقع این است که باید از یک جای قدرتمندی این فضای صفر و یکی شکسته بشود مخصوصا که تهدیدات دشمنان خارجی روز به روز جدی تر می شود.

  اصلا فرض کنیم همین الان که ما با هم گفت و گو می کنیم این فضای صفر و یکی که مد نظر شماست شکسته شود و به سمت عقلانیت برویم، فکر می کنیند نیروهای معتدل عاقل البته با گرایش اصلاح طلبی چقدر توان بازسازی اعتماد مردم را برای بازگشت پای صندوق های رای دارند؟

ببینید من نمی خواهم از طرف اصلاح طلب ها حرف بزنم، شما سعی تون بر این است که من رو ببید به این سمت درحالی که اصلا فضا فضایی است که اگر ما بخواهیم بحث اصلاح طلب و غیر اصلاح طلب بکنیم نیست...

اصلا اصلاح طلب نه، نیروهای عاقل سیاسی در کشور؛ اینطوری بهتره فکر کنم.

ببینید الان کلا بخش قدرت در ایران نیاز دارد که فضا را باز کند حالا اینکه در این باز کردن قدرت چه اتفاقی می افتد مشخص نیست، شاید یک گروه جدیدی شکل بگیرد.مثل دولت آقای احمدی نژاد که گروه جدیدی در درون اصولگرایان بودند و اتفاقا الان هم با هم مشکل دارند.

وقتی فضا باز میشود و همه با هم حرف بزنند و حرف معقول هم بزنند در اینصورت خود به خود افراطیون کنار گذاشته می شوند اما وقتی فضای سیاسی بسته شود فقط افراطیون می توانند حرف بزنند، چه آنها که خارج از کشور هستند و از هیچ چیزی نمی ترسند چه آنهایی که داخل کشور هستند. در میان اصولگرایان هم چون صدای افراطیون شنیده می شود در نتیجه اصولگرایان هم نیروهای معقولشان حرف نمی زنند.

قصد من از این سوال این بود که می خواه بدانم این بازسازی اعتماد مردم چگونه صورت خواهد گرفت توسط اصلاح طلبان، اصولگرایان یا هر طیف و گروهی که شما می گویید.

اگر اجازه بدهند معقولین حرف بزنند خود به خود اعتمادملی بازسازی می شود. وقتی مردم ببینند گروهی از هر دو جریان سیاسی که مورد قبول جامعه هم هستند وارد کارزار شده اند و توصیه هایی می کنند این موضوع خودش فضا را درست می کند، بالاخره در جامعه ما نیروهای با تجربه خوبی داریم که بیش از پنجاه سال سابقه مبارزه دارند و تجربه های خوبی قبل و بعد از انقلاب کسب کرده اند همه این ها در شرایطی هستند که می توانند اعتماد ملی را بازسازی کنند اتفاقا در شرایطی که دشمن خارجی اینطور متحد شده تنها روش تکیه به مردم در داخل کشور است، مخصوصا در شرایطی که آنها از چند اهرم حقوق بشر و انرژی هسته ای و مسئله ترور و... استفاده می کنند.

برداشت من از سخنان شما این است که در یک فضای سیاسی - امنیتی کار انتخاباتی ....

اصلا بحث امنیتی نیست، در یک فضایی که تخریب سازماندهی شده عقلا از طریق افراطیون صورت می گیرد منظورم است چه افراطی چپ و چه افراطی راست.

ما یک خانواده ای هستیم که در سیاست ایران هم از چپ های افراطی صدمه دیدیدم و تخریب شدیم هم از راست های افراطی در نتیجه نکته ای که من اشاره می کنم یک حسی است که شاید خیلی از سیاسیون امروزی تجربه نکرده اند.آقای هاشمی در یک دوره ای وقتی دیدند که بخشی از افراطیون چپ دنبال تمرکز قدرت هستند تصمیم گرفت همان موقع در انتخابات مجلس شرکت کند و تخریب ها هم از همان موقع شروع شد در فضای بعدی ایشان احساس کرد که افراطیون راست می خواهند وارد عرصه تمرکز قدرت بشوند برای همین هم کاندید ریاست جمهوری شد و دوباره همان تخریب ها را منتها این بار از جریان راست دریافت کرد لذا من معتقدم که در شرایطی هستیم که صدای تخریب سازماندهی شده و با امکانات و ابزار قدرت وجود دارد.

اجازه بدهید سوال را اصلاح کنیم، منظور ما این است که گروهی می خواهند شرایط کشور در حالت فوق العاده باشد چه در عرصه سیاست خارجی و چه در عرصه سیاست داخلی، با این اوصاف گروهی که نمی خواهند اینطور کشور اداره بشود به نظر شما باید چه راهکاری بیاندیشند برای بهتر شدن اوضاع؟

دولت و بخش سیاسیون در دولت این اتفاق افتاده، همین اختلاف هایی که می بینید که دولت را به چند جبهه تقسیم کرده است، جبهه طرفداران احمدی نژاد، جبهه مخالفان احمدی نژاد، جبهه پایداری که سعی می کند احمدی نژاد را از جریان انحرافی جدا کنند و در ضمن راست ها را هم قبول ندارند و اخیرا هم شنیدم جبهه دیگری در دولت در حال شکل گیری است که در انتخابات می آید.

 ضمن آنکه در میان اصولگرایان هم همین گونه است و اصولگرایان تلاش می کنند برای سازماندهی بهتر از طریق 8+7 می خواهند وارد عرصه شوند و نگرانی های جدی دارند که گفتمان اصولگرایی به خاطر گفتمان افراطی موجود لطمه بخورد و به کشور هم لطمه بزند به همین خاطر این عقلانیت در بین جریان اصولگرایی در حال شکل گیری است و چون جزء قدرت هستند حرف های خودشان را راحت می زنند و می بینید که فضای متلاطمی آنطرف شکل گرفته که حتی اگر اصلاح طلب ها نیایند خود اینها نقش اپوزوسیون را ایفا می کنند و رقایت بین خودشان جدی می شود.

البته دلیل آنکه آنها در حال حاضر فضا را برای حضور گروه های دیگری غیر از اصولگرایان باز نمی کنند همین وجود اختلاف شدید در درون جریان اصولگرایی است چون این اختلاف وجود دارد آنها نگران هستند که حضور یک نیروی دیگری می تواند قدرت را برباید و برود به همین خاطر من فکر می کنم اینها تا نتوانند اختلافات درونی خودشان را حل کنند سعی می کنند که اجازه حضور جریان دیگری را ندهند.