تئاتر، هنر مهجور مدارس/وقتی توانایی ها سرکوب می شوند

محمد روحی نیاسر، کارشناس تئاتر و کارشناس ارشد مدیریت آموزشی با ارسال یادداشتی به "انتخاب" آورده است:

مدرسه همواره به عنوان یکی از بهترین مراکز برای شکوفایی استعدادها و کشف توانایی های بالقوه دانش آموزان از دیرباز مورد توجه بوده است.

در واقع به جرات می توان گفت مدرسه تنها مرکزی است که هر انسانی می تواند در آنجا خود را نشان دهد و با هدایت و راهنمایی معلمان، استعداد خاص خود را رشد و پیشرفت دهد، چراکه تقریباً تمامی کسانی که در هر رشته ای چه ورزشی چه هنری به افتخارات بالایی نائل شده اند، اولین جرقه آنان از مدرسه خورده است.

نگارنده به عنوان مدیر مدرسه و با سابقه ای 23 ساله در امر آموزش و پرورش و27 سال کار تئاتر، مدرسه را به عنوان اصلی ترین پایگاه استعدادیابی هنری هر دانش آموز می داند و مطلبی که آزاردهنده و باعث به تحریر درآمدن این مقاله شده این است که متاسفانه درسال های اخیر عدم توجه به تئاتر و برگزارنشدن برنامه های نمایشی در مدارس را به شدت احساس کرده و به عنوان یک کارشناس هنری احساس خطر می کنم.

متاسفانه توانایی های بالقوه بسیاری درمدارس نه تنها بالفعل نمی شوند بلکه سرکوب ونادیده هم گرفته می شوند.

هنر تئاتر به عنوان یک رشته جذاب مورد توجه دانش آموزان وهنری است که جای کار فراوان دارد و جذب بچه ها دراین رشته باعث به کارگرفته شدن انرژی سرشار آنان در راه مثبت وهدفمند کردن فعالیت ها می شود چرا که این رشته در ذات خود باعث جلب توجه دیگران می شود، یکی از نیازهای مهم انسان که همان نیاز به توجه است را برآورده می کند.

نکته ای که شاید باعث شود بعضی از همکاران محترم ما به آن اشاره کنند این است که شاید متخصص در این رشته و یا آشنا به این رشته در مدارس نباشد!

اینجانب با صراحت تمام اعلام می دارد که تشکیل یک گروه تئاتردرمدرسه هیچ نیازی به تخصص ندارد،بلکه صرفاً نیاز به علاقه دارد!فقط کافی است مربی تربیتی مدرسه علاقه مند به تئاتر باشد و اعلام کند کسانی که تئاتر دوست دارند برای ثبت نام به دفتر ترتیبی مراجعه کنند و آن وقت خواهند دید که چه استعدادهایی جذب آن شده و چه کسانی از دل این گروه به جامعه هنری کشور معرفی خواهند شد.

در تئاتر و سینمای حرفه ای ایران بازیگران بسیار بزرگی فعال هستند که اولین حضور خود درعرصه هنری را درمدرسه وبا کمک وهدایت مربی پرورشی خود می دانند که نمونه بارز آن بازیگران توانا وتقریباً تکرار نشدنی ایران "اکبر عبدی" یا "نیکی کریمی" هستند که اظهار می دارند اولین بار توسط مربی مدرسه با تئاتر آشنا شدند و بعدها با علاقه و پشتکار مسیر زندگیشان تغییر کرده است .

البته به عنوان یک راهکار در راه شناخت دانش آموزان علاقه مند به تئاتر می توان پیشنهاد کرد، دانش آموزانی که در مدرسه شور و اشتیاق زیادی دارند و همواره داوطلب شرکت در مراسم مختلف هستند را ابتدا مربی شناسایی کرده و بعد از تشکیل هسته مرکزی این گروه اقدام به جذب بقیه گروه و دانش آموزان مستعد بنماید.

در مرحله بعدی که به طور حتم دانش آموزان زیادی داوطلب خواهند بود با یک تست بسیار ساده که عبارت است از:داوطلبان را به بالای صحنه برده و از آنها درخواست می شود نام ونام خانوادگی خود را با صدای بلند بگویند ویا یک خاطره تعریف کنند و یا از او درخواست شود کارهای خود را از صبح تاکنون با صدای بلند بازگو کند این فقط به خاطراین است که میزان اعتماد به نفس وعلاقه شان را نسبت به کار بسنجیم و اگراین جلسات دو سه روز تکرار شود آن وقت علاقه مندان واقعی پیدا می شوند در قدم بعدی انتخاب یک متن مناسب است .

مسئله بسیار مهم عدم دقت اولیای مدرسه به همین نکته است که غالباً ایده ها وپیشنهادات دانش آموزان نادیده گرفته می شود که این اشتباه اغلب مربیان است!

بچه ها سرشار از افکار بکر و بدیع هستند، کافی است یک نفر این افکار و ایده ها را به یک مسیر مشخص سوق دهد که آن وقت اتفاقات بسیار جالب و دور از ذهن بزرگترها به وجود می آید!

خلاقیت دانش آموزان نکته نادیده دیگری است که متاسفانه در مدارس به وفور دیده می شود، مسئله ای که گریبان مدارس ما را در حال حاضر گرفته عدم علاقه مربیان ومعلمان وبه طور کلی اولیای مدارس به مسائل این چنینی است که باعث هدررفتن استعدادها و توانایی های بچه ها است .

به عنوان کسی که 20 سال سابقه داوری جشنواره های مختلف تئاتر دانش آموزی را دارد در سال های اخیر افت شدیدی را در نمایش های دانش آموزی شاهد بوده ام تا جایی که سال گذشته دریکی از مناطق آموزش وپرورش شهر تهران داوری جشنواره ای را برعهده داشتم که فقط یک گروه تئاتر از یک مدرسه ابتدایی شرکت کرده بود! از منطقه ای که یک میلیون نفر جمعیت دارد و فقط دانش آموزانش اندازه کل یک استان است فقط حضور یک گروه تئاتر از مقطع ابتدایی نشان دهنده این است که متاسفانه مقوله تئاتر در مدارس به طور کلی تعطیل است، مسئولین ومتولیان آموزش وپرورش واقعاً چه پاسخی برای این گونه سهل انگاری ها خواهند داشت؟!

به هر روی این مطلب می تواند هشداری باشد برای به هرز رفتن یک استعداد و توان بسیارعظیم که اگر از آن استفاده نشودشاید ضررهای بسیار سنگینی درآینده به جامعه جوان ودرحال توسعه ما وارد کند.!