نظر دو اقتصاددان درباره هدفمندي يارانه ها‬

میزگرد بررسی وضعیت اقتصادی کشور دیروز با حضور دو تن از اقتصاددانان کشور به همت مجمع دانشجویان حزب الله در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد.

در این برنامه ابراهیم رزاقی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا(س) به بیان نظرات خود پرداختند.

رزاقی: پرداخت نقدی یارانه ها به نفع واردکنندگان شد

در ابتدای دکتر رزاقی هدفمندي یارانه ها را جزئي از سياست‌هاي تعديل دانست و گفت: این برنامه ها به دنبال يك مجموعه سياست‌هاي كلي جهاني سازي اقتصاد است.

وی گفت: براي اجراي جهاني سازي بايد يك سري اصلاح ساختاري در كشورها رخ بدهد يعني دولت كوچك شود و بخش خصوصي فعال شود، البته اين اصلاح ساختاري در بيش از ۱۰۰ كشور اجرا شد ولي در هيچ كدام توسعه يافتگي به وجود نيامد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ارتباط با نحوه هدفمندي يارانه‌ها در ايران گفت: ما به افراد براي بهتر زندگي كردن يارانه مي‌داديم و مهمترين دليل براي دولت براي پرداخت يارانه، كم بودن دستمزد و حقوق اقشار پایین دست جامعه است و اين كار که براي جلوگيري از شورش‌هاي اجتماعي اجرایی شده، در بيشتر كشورهاي جهان حتي آمريكا و اروپا رايج است.

رزاقی افزود: براي اجراي صحیح هدفمندي يارانه‌ها بايد تورم كم باشد و در اين صورت براي كمك به افزايش توليد و افزايش اشتغال يارانه را از مصرف كننده مي‌گيريم و به توليد كننده مي‌دهم تا به افزايش اشتغال و كاهش بيكاري و كاهش هزينه‌هاي توليد كمك شود.

وی گفت: حذف در يارانه‌ها بايد به توليد توجه خاص مي‌شد ولي اين اتفاق در اجراي مرحله اول هدفمند سازی یارانه ها نيفتاد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره پرداخت نقدي يارانه‌ها گفت: در ابتدا قرار بود يارانه به افراد كم درآمد پرداخت شود اما به همه افراد جامعه پرداخت شد و سبب شد افزايش تقاضا صورت بگيرد، و از طرفی چون توليدكنندگان داخلي با مشكل توليد مواجه بودند واردات افزايش يافت و اين در نهایت به نفع وارد كنندگان شد.

رزاقی افزود: ما از نظر سياسي الگوي بسياري از مردم كشورهاي اسلامي و جهان هستيم اما از جنبه اقتصادي اين اتفاق نيفتاده است، زیرا ما از ظرفيت‌هاي اقتصادي قانون اساسي هيچ بهره‌اي نبرده‌ايم در حالي كه اقتصاد در قانون اساسي به نحوه مناسبي به سه بخش تعاوني، خصوصي و دولتي تقسيم شده است.

راغفر: كدام توسعه و امنيت قرار است شكل بگيرد كه چنين بودجه‌اي نوشته شده است

در ادامه دکتر راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا گفت: هدفمندي در اصل به معناي پرداخت كمك به گروه‌هاي كه محرومند و آسيب پذيرند، است ولي آنچه در عمل مشاهده مي‌شود ارتباطي با هدفمندي ندارد و در حقيقت آزادسازي قيمت‌ها بوده است.

وي ادامه داد: بسياري از سرمايه‌داران ايراني حاصل رنج و زحمت خود را به دست نمي‌آورند بلكه حاصل زد و بندهاي سياسي و اقتصادي بوده است و برندگان واقعي كساني بوده‌اند كه ارتباطات قوي‌تر داشته‌اند.

استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا به يكي از اخبار اقتصادي دولت در چند روز گذشته اشاره كرد و گفت: دولت چندي پيش از اختصاص ۲۴ ميليارد دلار به واردات كالاهاي اساسي خبر داده است، اين اتفاق فاتحه توليد را مي‌خواند اما اگر اين مبلغ با بهره كم به توليد كنندگان پرداخت شود توليد جان دوباره‌اي مي‌گيرد.

راغفر تورم سال گذشته را بيش از ۵۰ درصد اعلام كرد و گفت: سياست‌هاي دولت تنها دليل اين تورم بوده است، زيرا بودجه‌هاي كشور كه در چند سال گذشته نوشته شده است تورم را به همين سمت كشانده است.

وی بودجه را برشي يك ساله از يك برنامه نام نهاد و گفت: متاسفانه دولت در ابتداي روي كارآمدنش برنامه چهارم را قبول نداشت و برنامه پنجم توسعه را هم براساس تعدادي شعار نوشت.

راغفر در ارتباط با بودجه ۹۱ گفت: كدام توسعه و كدام امنيت قرار است شكل بگيرد كه چنين بودجه‌اي نوشته شده است، چرا که این بودجه گرانی های فراوانی و تورم لجام گسیخته را به دنبال خواهد داشت.

استاد دانشگاه الزهرا با بیان اینکه دولت پیش بینی کرده است از محل فروش اوراق مشارکت ۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشته باشد، این میزان، از یک سو به عنوان ارث برای دولت های بعدی به یادگار می ماند و دولت های بعدی باید آنرا پرداخت کنند و از سویی دیگر خرج کردن مبالغ دریافتی از فروش این اوراق سبب تورم بالا در کشور خواهد شد.

وي تورم را به مرض قند تشبيه كرد و گفت: تورم در تمام ساختارها تاثيرگذار است و هنگامي كه بالا باشد و بانك‌ها نيز به همان ميزان سود ندهند مردم ناچارند براي حفظ ارزش پول خود، دارایی های خود را از بانك خارج كرده و به سمت بازار ببرند كه يكي از اين بازارها خريد ارز است.

راغفر گفت: اين يكي از دلايل اصلي گران شدن ارز و مخصوصاً دلار در سال گذشته بود.

وي به بازار آتي كالا اشاره كرد و گفت: هنگامي كه مردم در روزنامه مي‌خوانند كه سكه در ارديبهشت ماه گران مي‌شود تشويق مي‌شوند كه به سمت خريد سكه بروندبه همین دلیل سکه در سال گذشته روند صعودی شدیدی را طی کرد.

وی همچنین افزایش درآمدهای نفتی را مسبب اصلی مشکلات اقتصادی کشور دانست و عنوان کرد: درآمدهای نفتی می توانست سبب توسعه یافتگی کشور شود اما سبب تخریب اقتصادی شده است.

رزاقی نیز در انتها در همین رابطه گفت: درآمدهای نفتی به خودی خود مضر نیست بلکه اگر در مسیر درست مصرف شود می تواند یک کشور را به سمت توسعه و پیشرفت هدایت کند.