پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : روزنامه نیویورک تایمز نوشت: مصر به سبب کمبود نقدینگی ارزی خود را با بحران سوخت و مواد غذایی مواجه می بیند.
به گزارش انتخاب، این روزنامه نوشت: کمبود سوخت قیمت مواد غذایی را بالا برده است. برق حتی قبل از اینکه تابستان فرا برسد قطع می شود و درگیری های مسلحانه در صف های پمپ بنزین در دو هفته گذشته دست کم پنج کشته و دهها زخمی بر جا گذاشته است.
اقتصاددانان می گویند ریشه این بحران کمبود ارزی است که مصر برای وارد کردن سوخت به آن نیاز دارد. این کمبود پرسش هایی را درباره توانایی مصر برای ادامه دادن به واردات گندم و عرضه نان به قیمت یارانه ای مطرح کرده است و این نیز نگرانی از شکل گیری فاجعه ای اقتصادی را در زمانی افزایش داده است که دولت برای فرونشاندن تظاهرات خشونت آمیز رقبای سیاسی خود به شدت در تقلاست.
کشاورزان برای تلمبه کردن آب برای آبیاری مزارع خود سوخت ندارند و می گویند از این نگرانند که برای برداشت گندم در ماه آینده برای تراکتورهای خود نیز سوخت نداشته باشند و گندم های آنها در مزارع از بین برود.
مقامات آمریکایی هشدار داده اند اگر مصر به زودی بسته افزایش مالیات و کاهش یارانه ها را که شرط دریافت وام 4.8 میلیارد دلاری از صندوق بین المللی پول است به اجرا نگذارد با فاجعه روبرو خواهد شد. اجرای این بسته وام دهندگان دیگر را نیز متقاعد خواهد کرد که مصر اعتبار کافی را برای دریافت میلیاردها دلار وام دیگر برای رفع کسری بودجه فزاینده خود دارد. اما در حالی که خیابان ها در جوش و خروش است دولت محمد مرسی رئیس جمهور مصر نگران واکنش مردم به اجرای این تدابیر است و تاکنون در برابر پذیرش این شرط صندوق بین المللی پول مقاومت و اعلام کرده است مصر می تواند منتظر بماند.
ناصر الفراش سخنگوی وزارت عرضه و تجارت داخلی و از اعضای شاخه سیاسی اخوان المسلمین گفت آنهایی که می گویند مصر نمی تواند پول کافی برای خرید سوخت را تامین کند «می کوشند برای مرسی و حزب وی مشکل درست کنند.»
فراش علت کمبود سوخت را فساد باقیمانده از دولت حسنی مبارک دیکتاتور معزول مصر و نیز احتکار ناشی از اخبار و گزارش های نگران کننده رسانه های خصوصی دانست و گفت :«آنها ضد انقلاب هستند.»
تحلیلگران مستقل می گویند کمبود فزاینده سوخت و نگرانی درباره واردت گندم حالا بزرگترین تهدید برای ثبات شکننده مصر است. یاسر الشیمی تحلیلگر گروه بین المللی بحران گفت :«این تهدید ممکن است اوضاع را بسیار بسیار ناگوار سازد.»
مصر مدت دو سال با صندوق بین المللی پول در مذاکره بوده که نتیجه ای نداشته است و دولت کنونی هنوز زیر بار اصلاحات گسترده ای که از لحاظ سیاسی بسیار دردناک خواهد بود نرفته است -- و با توجه به افزایش قیمت ها و بیکاری فزاینده هر روز که می گذرد اجرای این اصلاحات دشوارتر می شود.
شیمی گفت :«تصور آنها این است که مصر آنقدر بزرگ است که اجازه نمی دهند سقوط کند و آمریکا و غرب برای جلوگیری از سقوط آن مداخله خواهند کرد. آنها فکر می کنند مصر حق دارد که این وام را بگیرد و من فکر می کنم آنها احتمالا در همین مسیر پیش خواهند رفت.»
مقامات دولت مصر گفته اند ترجیح می دهند تا زمان برگزاری انتخابات پارلمانی جدید منتظر بمانند. این انتخابات ممکن است توافق عمومی گسترده تر با لزوم اصلاحات را نشان دهد. اما با توجه به صدور رای دادگاه که برگزاری انتخابات را دست کم تا پاییز به تعویق انداخته است بسیاری از اقتصاددانان می گویند مصر تاب تحمل این مدت تاخیر را ندارد.
یک دیپلمات غربی که بر اساس پروتکل های دیپلماتیک خواست ناشناس بماند گفت :«اوضاع بسیار اضطراری است زیرا وخامت اوضاع سرعت بیشتری به خود گرفته است. کمبودها هم اکنون به اخراج گسترده کارگران انجامیده است.»
راجی اسعد از مجمع تحقیقات اقتصادی در قاهره گفت یارانه های انرژی 30 درصد از هزینه های دولت مصر را تشکیل می دهد. مصر بیشتر سوخت مورد نیاز خود را از خارج وارد می کند و سال گذشته برای نخستین بار مجبور شد مقداری از گاز طبیعی مورد نیاز برای تولید برق را نیز وارد کند -- که علت خاموشی های اخیر نیز همین است. مصر همچنین حدود 75 درصد از گندم مورد نیاز خود را وارد می کند و گندم خارجی مرغوب را با گندم نامرغوب داخلی مخلوط می کند تا کیفیت نان یارانه ای را بهتر کند.
اما دو سال ناآرامی و هرج و مرج در خیابان ها از زمان سرنگونی حسنی مبارک به صنعت گردشگری و سرمایه گذاری خارجی در مصر نیز لطمه زده و اقتصاد را فلج کرده است. ذخایر ارزی دولت نیز از 36 میلیارد دلار در دو سال قبل به 13 میلیارد دلار کاهش یافته است.
اقتصاددانان می گویند حدود نیمی از ذخایر ارزی مصر به صورت غیرنقدی مانند طلاست و میلیاردها دلار نیز طلب شرکت های خارجی است که روی میادین نفتی و گازی مصر کار می کنند. و در نتیجه خروج ارز از کشور ارزش پوند مصر نیز تنزل یافته است.
اوج بحران سوخت به سوخت دیزل مربوط می شود که علت اصلی آن این است که ظرفیت پالایش آن در مصر بسیار محدود است. دیزل همچنین نقش اساسی در بیشتر فعالیت های اقتصادی مصر دارد. نه فقط کشاورزان از آن برای تامین انرژی ماشین آلات آبیاری و برداشت محصول استفاده می کنند ، بلکه سوخت کامیون های دیزلی در قیمت تقریبا هر چیزی که جابجا می شود تاثیر دارد.
ناصر الفراش سخنگوی وزارت عرضه و تجارت داخلی تاکید کرد که مصر هنوز به همان اندازه سه سال قبل ، یعنی قبل از انقلاب ، سوخت وارد می کند و نظام توزیع معیوب در شکل گیری تلقی بحران موثر بوده است. وی افزود کامیون های نفتکش دیزل را در بازار سیاه و قبل از رسیدن به جایگاههای عرضه سوخت می فروشند و دزدان جایگاههای خیالی را که فقط در نقشه های دولتی وجود دارند اداره می کنند.
فراش در خصوص گندم نیز که از آن بنا بر اعلام مقامات دولتی برای تهیه نان یارانه ای 16 میلیون خانواده استفاده می شود گفت مصر آنقدر گندم دارد که بتواند تا پایان سال مالی در ژوئن نیازی به واردات نداشته باشد. وی افزود بر خلاف برخی اخبار و گزارش ها ، دولت نیازی به سهمیه بندی نمی بیند اما با فساد در نانوایی ها مبارزه می کند.
قیمت دیزل در بازار پررونق سیاه اینک بیش از دو برابر قیمت یارانه ای است -- هرچند قیمت این سوخت در بازار سیاه نیز هنوز کمتر از دو دلار در هر گالن است که کمتر از نصف قیمت آن در آمریکاست و این نشان دهنده یارانه های هنگفتی است دولت مصر می پردازد.
