به گزارش خبرنگار مهر در بندرعباس، کتابخانه شهدا با قدمتی 37 ساله، دارا بودن بیش از شش هزار عضو از زمان تأسیس و هزاران عضو فعال در حال حاضر و امانت دادن روزانه صد عنوان کتاب و دارا بودن مقام برتر کشوری در رده کتابخوان ترین کتابخانه های کشور، از مهم ترین کتابخانه های شهر بندرعباس محسوب می شود که در اسفندماه سال 89 مسئولان شهری تصمیم بر تخریب این بنا و انتقال آن به محلی دیگر گرفتند.
سلطان زاده، شهردار بندرعباس 12 اسفند ماه 1389 ضمن ابراز نارحتی از این تصمیم، گفته بود: این کتابخانه علاوه بر اینکه در مسیر توسعه بلوار ساحلی قرار دارد، از سوی دیگر باعث جلوگیری از دید گردشگران برای مشاهده دریا می شد به همین دلیل ترجیح دادیم با تخریب این کتابخانه، فضای به جای مانده را به یک پارک تبدیل کنیم تا چشم اندازی دلپذیر از نماد شهر بندرعباس (دریا) برای مردم به ویژه گردشگران جلوه نماید!
علی علامه زاده، جانشین استاندار وقت هم با بیان اینکه با وضعیت کنونی شهر بندرعباس، خیابان های آن جوابگوی حجم بالای خودروها نیست، گفته بود: باید توسعه شهر نیز در نظر گرفته شود و ناچار به انجام اقداماتی هستیم که شاید با برخی از آن ها مانند تخریب کتابخانه شهدا موافق نباشیم.
وی همچنین بیان کرد: از لحاظ امنیتی و حفاظتی با راهکارهایی مانند احداث پل یا روگذر رفت و آمد به کتابخانه را می توان سهل و ایمن کرد. به نظر بنده تخریب آن امری قابل قبول نیست اما با وجود محدودیت های موجود، شهرداری بندرعباس شاید قادر به انجام این اقدامات نباشد و تخریب کتابخانه و انتقال آن به محل دیگر، امری آسان تر و مناسبتر تلقی شود.
سال 89 به پایان رسید و 90 هم سالی نسبتا آرام برای کتابخانه پیر بندرعباس بود تا اینکه در آستانه نوروز گذشته به بهانه تعمیر و بازسازی کتابخانه، کتاب ها و تجهیزات را به مکان دیگری منتقل کرده و کارمندان را هم به کتابخانه های دیگر فرستادند.
طی یک دهه گذشته بناهای معماری شاخص زیادی در بندرعباس از جمله ساختمان کارخانه خنجی، بنای فرهنگسرای آوینی سابق، خانه فرهنگ بندرعباس در حوالی میدان شهربانی و ... به سرپنجه بی تدبیری مسوولان گرفتار شدند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی هرمزگان، پیشتر گفته بود: هرگونه تغییر کاربری
یا تخریب کتابخانه شهدا باید به تأیید هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور
برسد، در غیر اینصورت تخریب کتابخانه شهدای بندرعباس تخلف محض است.
محسن زینعلی تختی با اشاره به اینکه در تلاش هستیم موضوع تخریب کتابخانه
شهدای بندرعباس انجام نشود، اعتقاد دارد: کتابخانه شهدا، کتابخانه مرکزی
شهر است و تخریب و تغییر کاربری آن فقط با مجوز هیئت امنای کتابخانه‌های
عمومی کشور قانونی امکان‌پذیر است.
وی در مورد قدمت و ویژگی‌های کتابخانه شهدا، اظهار کرد: کتابخانه شهدای
بندرعباس با قدمت 37 ساله، با زیربنای 1000 هزار مترمربع و تعداد 30 هزار
جلد کتاب و تا پایان سال 90 با حدود 6000 عضو فعال دایر بوده و همچنین
اهمیت این کتابخانه اینجاست که به عنوان کتابخانه مرکزی شهر مطرح بوده و
منابع کتبی که در این کتابخانه موجود بوده در دیگر کتابخانه‌های استان وجود
ندارد.
مدیر کل کتابخانه‌های عمومی هرمزگان درباره علت تعطیلی کتابخانه شهدا،
اظهارداشت: در ابتدای سال 91 کتابخانه شهدا به دستور مدیریت وقت اداره کل
کتابخانه های استان برای تعمیرات اساسی و زیباسازی کتابخانه تعطیل شد که با
وجود هزینه کردن 160 میلیون تومان، به علت کمبود اعتبار و همچنین ممانعت
شهرداری پروژه راکد ماند و بیش از 16 ماه است که این کتابخانه تعطیل است.
دبیر انجمن کتابخانه‌های استان در ادامه عملیات و کارهای صورت گرفته در
بنای کتابخانه شهدا تشریح و خاطرنشان کرد: عملیات انجام شده در این
کتابخانه، توسعه فضای سالن مطالعه، تعمیرات اساسی و تعویض همه تأسیسات
مکانیکی و برق ساختمان، اجرای کف و دیوار ساختمان با سنگ گرانیت و همچنین
اجرای سقف کاذب، رنگ‌آمیزی کامل ساختمان و خرید تجهیزات سرد کننده است.
زینعلی تختی با اشاره به رأی کمیسیون ماده 100 شهرداری، گفت: در تاریخ سوم
خردادماه سال 91 جلسه کمیسیون ماده صد شهرداری تشکیل می‌شود و در آن جلسه
رأی بدوی به تخریب کتابخانه شهدای بندرعباس صادر می‌شود و به امضای
نمایندگان وزیر دادگستری، وزیر کشور و شورای شهر می‌رسد. بر اساس رأی این
کمیسیون فضای کتابخانه مازاد بر مجوز ساخته شده است و کلا در حریم 60 متری
دریا قرار دارد.
محسن زینلی تختی در ادامه، اضافه کرد: کمیسیون ماده 100 شهرداری در تاریخ
بیست و چهارم تیرماه سال 92 طی نامه‌ای رأی کمیسیون را به اداره کل
کتابخانه‌های عمومی استان ابلاغ کرده است و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
نیز در تاریخ سی و یکم تیرماه لایحه اعتراضی را به دبیرخانه کمیسیون ماده
100 ارسال کرد.
وی گفت: شهرداری بندرعباس توافق نامه‌ای را برای تغییر کاربری کتابخانه
شهدا به اداره کل کتابخانه‌های عمومی هرمزگان پیشنهاد داده است، ولی با
توجه به قانون کتابخانه‌های عمومی، هرگونه تغییر کاربری یا تخریب کتابخانه
باید به تأیید هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور برسد.
اما آنچه موجب نگرانی هنرمندان و فرهنگ دوستان هرمزگانی می شود نزدیک شدن به پایان زمان اعلام رای نهایی از سوی دادگاه تجدیدنظر برای اجرای حکم تخریب کتابخانه شهدا است، که با انتشار بیانه ای خواستار جلوگیری از تخریب کتابخانه مرکزی بندرعباس توسط مسئولان ارشد استان شده اند.
در متن كامل اين بيانيه چنين آمده است: وضعیت فرهنگ در هرمزگان ره به کجا
دارد؟ البته که می توان با استفاده از ابزار رسانه و تبلیغات کاذب، وضعیتی
متعالی برای این فرهنگ قایل شد. اما با مشاهداتی که از واقعیتی تلخ حکایت
دارد، چه می کنید؟ هنرمندان بارها نگرانی خود را از وضعیت نا به سامان
فرهنگ و هنر در هرمزگان بیان داشته اند. آن ها این زنگ خطر را سالها پیش
به صدا در آوردند. اما گویا این صدا به گوش همه می رسد الا کسانی که باید؛
پس این بار بر حسب وظیفه و دغدغه ای که نسبت به جامعه و مردم، داشته و
دارند، پنبه ها را از گوش ها بیرون می کشند.
کدام ملت است در دنیا، که چون ما به داشته های فرهنگی خود بی توجه باشد؟
همانگونه که چیزی جز آسیب های جدی سهم فرهنگ در این سالها نبوده، مکان های
فرهنگی، چون خانه فرهنگ و فرهنگسرای آوینی نیز از آماج تیغ ها در امان
نبوده اند. و این تخریب ها به موازات همان آسیب ها ادامه دارد. هم اکنون
کتابخانه ی شهدا به بهانه حریم 60 متری دریا در آستانه نابودي است و در
آینده لابد خانه شهریاران جوان به بهانه توسعه شهری. این بی توجهی تا کجا
ادامه دارد؟ حال که در پیشبرد فرهنگ نقشی نداریم دیگر تیشه به ریشه اش
نزنیم .
آقای شهردار
کتابخانه شهدای بندرعباس به چشم انداز گردشگری این شهر آسیب می رساند یا
قلیان فروشان حاشیه ساحل؟ یک مکان فرهنگی که می تواند از همان جاذبه ها
باشد را مُضر می دانید اما ریختن فاضلاب به دریا، بوی تعفن جوب ها، رژه
ارتش موش ها و هزار مورد ریز و درشت دیگر را نادیده گرفته اید؟
جناب استاندار
شما که از این تخریب حمایت کرده اید، چه چیز را میراث فرهنگی می نامید.
آیا کتابخانه شهدا به عنوان نخستین کتابخانه بندرعباس که شروع بسیاری از
حرکت های فرهنگی را به خود دیده و صاحب پیشینه درخشان فرهنگی است را نمی
توان به عنوان میراثی از فرهنگ برشمرد؟ شما با تخریب میراث فرهنگی یک شهر
موافقید؟
حریم 60 متری دریا و توسعه شهری نمی تواند بهانه مناسبی برای تخریب این
ساختمان باشد. اگر حریم 60 متری دریا و ممنوعیت ساخت و ساز در آن مطرح است،
که بحث تخریب ساحل تاریخی سورو و ساخت همین بلوار ساحلی که حالا کتابخانه
شهدا را مانعی بر آن می دانید، مگر چیزی غیر از تجاوز به حریم 60 متری
ساحل و دریاست؟ به عنوان مجریان قانون بد نیست به " بند « ج» ماده 6
اساسنامه سازمان زمين شهري مصوب 30/3/61 و ماده 10 قانون اراضي شهري مصوب
1360 و همچین ماده 11 قانون اراضي مستحدث و ساحلي مصوب 1354 " نگاهی
بیندازید.
سه سال تمام گذشت و حالا کتابخانه 37 ساله شهدا نگران تایید نهایی حکم شهادتش است. از سال 89 کمر به نابودی این کتابخانه بسته شد، یک مکان فرهنگی دیگر در لیست نابودی اما اعتراض های مقطعی این موضوع را سه سال به تعویق انداخت و امروز دوباره اما جدی تر از پیش، شمارش معکوس برای تخریبش آغاز شده؛ وقتی کتابخانه به عنوان یکی از مهمترین عوامل ارتقای فرهنگ در جامعه تعطیل و 45 هزار عنوان کتابش در انبار نمور دیگر کتابخانه بندرعباس با جوندگان در حال جدال است، یعنی یا درک درستی از فرهنگ نداریم یا اینکه فرهنگ را به عنوان تاثیرگذارترین عامل در جامعه نادیده می گیریم.
با توجه به نمونه های عینی که روزانه شاهد آن هستیم ـ نه کتمان واقعیت با
تبلیغاتی که در ابتدا به آن اشاره شدـ وقتی یک کتابخانه تعطیل و درلیست
تخریب قرار می گیرد طبیعی است و باید، چاقو کشی، دزدی های خیابانی و ناامنی
بیش از پیش نمود پیدا کند. بسیاری از مشکلات امروز بندرعباس ریشه در نبود
همین تفكر فرهنگي یا سطح پایین آن دارد.
شهردار در تخریب پافشاری و استانداری نیز حمایت می کند. این تنها یکی از
مواردی است که می توان در مورد بی توجهی یا عدم شناخت صحیح از فرهنگ نام
برد. اما این عدم توجه تا کجا ادامه دارد؟ تا کجا باید ادامه داشته باشد؟
هنرمندان هرمزگان بارها این عدم توجه و خطری که جامعه را تهدید می کند را
گوشزد نموده اند. اما انگار گوشی برای شنیدن نبوده . هر بار ما خود را
ناگزیر ازگفتن دیدیم و پنداشتیم که این بار نگرانی و هشدار جامعه هنری در
عملکردها تاثیر خواهد داشت. اما دریغ از ذره ای، و این بار نیز چون گذشته
ناگزیریم از گفتن، اما بیان نگرانی خود را این بار با یک پیشنهاد و هشدار
مطرح می کنیم.
می شود گام مثبت را از همین کتابخانه و لغو تخریب آن آغاز کرد. اما اگرگوش
شنوایی نیست. امضا کنندگان این بیانیه به عنوان هنرمندانی که خود را در
برابر مردم و جامعه مسئول می دانند، این بار و در برابر تخریب این مکان
فرهنگی سکوت را جایز نمی دانند.
جهانگیر سایانی ( شاعر و نویسنده )/ رضا دبیری نژاد ( نویسنده و کارشناس
میراث فرهنگی)/مهدی عطایی دریایی ( نویسنده و کارگردان تئاتر)/ سعید آرمات
(شاعر)/ احمد کارگران ( نقاش و مجسمه ساز)/ محمد ذاکری ( نویسنده و منتقد)/
مرتضا نیک نهاد( فیلم ساز)/ عبدالحسین رضوانی ( عکاس)/ ناصر منتظری (
خواننده و آهنگساز)/ طیبه شنبه زاده (شاعر)/ حسن بردال (عکاس)/ بلقیس
بهزادی (شاعر)/ بهروز عباس دشتی ( بازیگر و وبلاگ نویس ) /احسان رضایی
(فیلمساز)/ رضا غریب زاده دریایی ( کارگردان و بازیگرتئاتر)/ مجید جمشیدی (
عکاس و کارگردان تئاتر) / عدنان انصاری ( شاعر )/ شهاب آبروشن (فیلمساز)/
رخشنده پاسلار ( شاعر )/ جواد قاسمی (شاعر)/ مهرداد امیرزاده (فیلم ساز)
/خیام مویدی ( گرافیست و طراح)/ علی قاسمی (بازیگر)
