آسمان تبریز در هشدار ابدی

در حالی که آسمان دیگر شهرهای کشور هر از گاهی کارت زرد می گیرند، وضعیتشان اضطراری می شود و یا بعضی اوقات کارت هشدار دریافت می کنند؛ دیگر این روزها در تبریز خبری از هوای پاک نیست و نفسش سخت به شماره افتاده است.

به گزارش مهر، هواپیماها دیگر این روزها نمی توانند وارد هوای تبریز شوند و نیامده تغییر مسیر داده و در شهر دیگری فرود می آیند، از ماه گذشته به طور متناوب مدارس تعطیل و اداره ها پاره وقت می شوند، آمار بستری بیماران تنفسی هم افزایش یافته؛ اتفاقاتی که شاید در تبریز 15 یا 20 سال پیش غیر قابل تصور و درک بود.

روزگاری هوای پاک؛ خنکای تابستانی، سوز سرما و برف های چند متری زمستانی، بادهای موسمی تبریز و ... همه زبانزد خاص و عام بود تا هر مسافری برای آمدن به این شهر در زمستانش کمی درنگ کند و هوس دیدن هوای مطبوع تابستانی اش را در سر بپروراند.

اما آن روزها گویی تبدیل به خاطرات دور این شهر و مردمانش و آلودگی تنها واقعیت قابل درک کودکان و نوجوانان نسل حاضر از آسمان شهرشان شده که آن هم نه تابستان می شناسد و نه زمستان و هر کدام طعم خاص خود را دارند؛ در تابستان با طعم ریز گردهای عربی دغدغه مردمانش بوده و در پاییز و زمستان هم بادهای نمکی و وارونگی هوا می شود دلنگرانی مضاعف.

 آلودگی هوا که در این روزهای سرد زمستانی باز هم سراغ مردمان این شهر آمده حدود یک ماه است که سر خط خبرها را به خود اختصاص داده و تمامی این آلودگی ها به گفته کارشناسان و مسئولان امر ناشی از گرد و غبار محلی با منشاء فعالیت صنایع، تردد خودروها و برداشت معادن شن و ماسه در حریم کلان‌شهر تبریز است.

در این مدت مسئولان استانی هم بی کار ننشسته اند و کارگروه محیط زیست دوباره فعال شده و جلسات فوری گذاشته اند و روند کاهش آلودگی هوا بررسی شده، مدارس هر از گاهی تعطیل می شوند، صدور اطلاعیه برای شهروندان، صاحبان صنایع و بیماران از جمله تمهیداتی بوده که در این مدت انجام شده است.

در اوج آلودگی هوا در  تبریز اداره کل محیط زیست جزو اولین ارگانهایی بوده که نسبت به این معضل واکنش نشان داده و در این راستا علي عبدلي سيلابي معاون محيط زيست انساني آذربایجان شرقی هفته گذشته برای کاهش آلودگی هوای این شهر، افزایش فضای سبز را در اولویت قرار داده و اعلام کرده که با توجه به تصويب نامه هيئت وزيران، شهرداري ها وظيفه دارند تا پايان برنامه پنجم توسعه ساليانه يك متر مربع بر سرانه فضاي سبز شهري اضافه کنند كه وزارت نيرو ، آب خام مورد نياز براي آبياري فضاي سبز را تامين خواهد كرد .

عبدلی در راستای این برنامه شهرداري ها را موظف کرد تا در ارائه پروانه ساختماني ايجاد فضاي سبز را در ساخت و سازهاي شهري در نظر بگيرند و از سوی دیگر استفاده از فن آوري مناسب مانند بارورسازي ابرها در شرايط هشدار را از دیگر اقدامات ضروری در این فصل دانست.

اما در آن سوی ماجرا هنوز مهر مصوبه محیط زیست مبنی بر افزایش فضای سبز خشک نشده؛ از حدود یک هفته قبل به ناگهان شاهد نابودی یکباره درختان رفیوژ میانی دروازه تهران حد فاصل ورودی ائل گولی تا 100 متر بالاتر از پل کابلی شدیم که نابودی حدود 100 درخت، بهانه ای جز بهسازی مسیر بی آر تی نداشت.

در همان بهبوهه آلودگی هوای تبریز که تعداد بستری بیماران تنفسی و قلبی طبق اعلام مسئولان علوم پزشکی تبریز در بخش اورژانس تا 20 درصد افزایش یافت بار دیگر همچون گذشته طرح های فراموش شده و خاک خورده به روی میز آمدند.

 طرح های اجرا نشده ترافیک در بافت مرکزی تبریز، طرح نا تمام جمع آوری خودروهای دودزا و یا حتی طرحی همچون طرح زوج و فردی که در دیگر کلانشهرها همچون تهران اجرا می شود در ذهن ها بار دیگر یادشان پر رنگ تر شد تا شهردار تبریز به بحث آلودگی هوا از حوزه حمل و نقل عمومی تاکید  کند  و آنرا مشکل اساسی آلودگی هوای این شهر بداند.

اختصاص سوخت و بنزین استاندارد به شهرهای آلوده کشورهمچون تهران و تبریز از دیگر وعده هایی بود که در این مدت از سوی مسئولان کشوری مطرح شد.

از سوی دیگر در این میان مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی هم از اجرای طرح برخورد با خودروهای دودزا و صنایع آلاینده در یک هفته اخیر خبرداد و شهردار تبریز هم شاه کلید آلودگی هوا را حمل و نقل عمومی دانست و به گفته صادق نجفی دوران راهکارهای مقطعی برای کاهش آلودگی هوا به سرآمده و باید از راهکارهای موقت و مسکن گونه برای کاهش آلودگی هوا پرهیز کرد.

معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی هم بر اجرای طرح زوج و فرد در تبریز در کنار اجرایی شدن طرح ترافیک در محدوده مرکزی شهر تاکید کرده و البته تمامی این طرح ها را به خرداد ماه سال آینده موکول کرده است و تا آن زمان مقرر شده تا گروه و هیئت کارشناسان آنها را بررسی و زیرساخت ها را فراهم کنند.

همچنین، اعضای شورای ترافیک استان آذربایجان شرقی در چهارمین جلسه این شورا که به ریاست معاون عمرانی استاندار برگزار شد، ضمن تاکید بر اجرایی شدن طرح ترافیک محدوده مرکزی تبریز، مقرر کردند مرحله آزمایشی این طرح جهت رفع نواقص احتمالی و با آماده کردن برخی الزامات، در اسفند سال جاری اجرا شود.

با این همه کریم باقری مدیر گروه حمل و نقل و ترافیک استانداری آذربایجان ‌شرقی هفته گذشته در خصوص اجرای طرح زوج و فرد در تبریز به عنوان راهکاری برای کاهش بار ترافیک از یک سو و کاهش آلودگی از سوی دیگر گفت: اصلا موضوع اجرای طرح زوج و فرد در تبریز کارشناسی نشده که حالا بشود از اجرای آن حرف زد و این طرح نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که به هیچ عنوان چنین زیرساختی در تبریز وجود ندارد.

این در حالی است که از میان خیل طرح ها و راهکارهایی که برای کاهش آلودگی هوای کلانشهر تبریز از سوی مسولان مختلف شهری عنوان شد و بر روی خروجی خبرگزاری ها و صفحات روزنامه ها و روی آنتن ها رفت، یک طرح با عنوان برخورد با خودروهای دودزا و صنایع آلاینده تبریز اجرا شد که به گفته حمید قاسمی مدیر کل محیط زیست آذربایجان شرقی قرار بود بر اساس این طرح اکیپ های بازرسی این اداره با همکاری نیروهای پلیس راهنمایی و رانندگی ضمن متوقف کردن و ارجاع خودروهای دودزا به مراکز معاینه فنی برای رفع ایرادات، در مناطق صنعتی نیز با صنایع و کارخانه های الاینده برخورد کنند.

اما بر اساس آخرین اعلام صورت گرفته از سوی مسولان اداره کل محیط زیست طرح برخورد با خودروهای دوزا و فرسوده و نیز صنایع آلاینده تبریز نیز ناتمام مانده و معلوم نیست در چند روز اجرای این طرح با چه تعداد خودرو و صنایع و مراکز آلاینده برخورد صورت گرفته و این طرح نیز مانند بسیاری دیگر از طرح های ضربتی به بایگانی فراموشی فرستاده شده تا شاید روزی و در تنگی نفس تبریز از آلاینده ها دوباره گرد فراموشی از آن گرفته شود و نمادی شود از تلاش بیهوده و ناموثر مسولان شهر تبریز برای کاستن از آلودگی هوای این شهر.

تولید این حجم خبر و بحث های مختلف بر سر آلودگی هوا و تشکیل جلسات فوری، شهروندان تبریزی را به خاطرات بحث های تکراری و ناتمام اجرای طرح ترافیک از سال 85 تا 89 می برد که به بهانه نبود زیرساختها، کمبود پارکینگ، سهمیه بندی بنزین، هدفمندی یارانه ها و امید به راه اندازی مترو و هزار طرح دیگر بارها خبر از اجرایی شدن آنها داده شد ولی راکد ماند و اجرای آن به سال آینده و سال های بعد از آن موکول شد.

با تمامی این اوصاف آن طور که به نظر می رسد جز تعطیلی مدارس راهکار کوتاه و بلند مدت دیگری برای کاهش آلودگی های تبریز وجود ندارد و با توجه به سابقه نچندان خوب مسئولان در اجرایی کردن طرح هایی همچون طرح ترافیک و مابقی طرح ها باید به آسمان تیره و تار این شهر نگریست و منتظر باران و برفی ماند تا این فصل هم تمام و موضوع آلودگی با طعم وارونگی هم تا مدتی فراموش شود.