«بازی تاج و تخت واقعی»

هفته نامه معتبر «اکونومیست» در شماره اخیر خود گزارشی تحت عنوان «بازی تاج و تخت واقعی» منتشر کرده و در آن به بررسی تنش و اختلاف میان اعضای خاندان حاکم در عربستان سعودی بر سر جانشین پادشاه کنونی این کشور پرداخته است.

به گزارش شفقنا به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «عربی ۲۱»، مجله اکونومیست در گزارش خود در این باره آورده است: در صورت جست و جوی اخبار یک دهه پیش در رابطه با عربستان، تنها یک شاهزاده جوان دارای گرایش اصلاحی پیدا خواهد شد که مشغول تامین آینده کشور می باشد، جایی که شاهزاده محمد بن نایف در آن هنگام پیشتاز بود و با مهم ترین مسئله پیش روی کشورش یعنی تروریسم برخورد می کرد، وی باهوش، محبوب رسانه ها و بلندپرواز بود و هیچ کسی در تمایلش برای تبدیل شدن به پادشاه نیز شک و تردید نداشت.

در ادامه گزارش این هفته نامه آمده است: در ماه آوریل گذشته یعنی چهار ماه پس از به قدرت رسیدن عمویش ملک سلمان، آن چنان که می بایست ولیعهد شد و این یک تغییر ریشه ای در آداب و رسوم مملکت بود، چرا که شش پادشاه اخیر عربستان همگی پسران بنیانگذار پادشاهی بودند و این در حالی است که شماری از پسران وی همچنان در قید حیات هستند و در صف برادرانه نیز منتظر بودند، با این حال در نهایت تصمیم بر آن شد که جانشینی یک نسل جهش پیدا کند و شاهزاده محمد بن نایف ۵۷ ساله رسما به نفر دوم مملکت پس از پادشاه تبدیل شد.

اکونومیست در گزارش خود این چنین ادامه داده است: در حال حاضر این مسئله آن چنان قطعی به نظر نمی رسد چرا که سال گذشته پسر جوان تر و ۳۱ ساله ملک سلمان که وی نیز محمد نام دارد، به عنوان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد پا به عرصه گذاشت و مسئولیت پایان تکیه عربستان به نفت را بر عهده گرفت، بن سلمان پسرعموی بزرگ تر خود یعنی بن نایف را تحت الشعاع قرار داد به گونه ای که مورد توجه عمومی قرار گرفت و وعده رشته ای از اصلاحات ریشه ای را داد و آن چنان که پیدا است به نظر می رسد که ملک سلمان در حال آماده سازی وی برای تبدیل شدن به پادشاه بعدی می باشد.

با این حال، این هفته نامه پیش بینی نمی کند که ولیعهد کنونی، وضعیتی را بپذیرد که در آن شاهد تنزل جایگاه خود باشد، جایی که پیش از این با موقعیت های دشواری روبرو شده و چندین بار نیز از سوء قصد جان سالم به در برده است؛ این در حالی است که وی در سال ۲۰۰۳ میلادی هنگامی که شخصا پذیرای یک سرکرده القاعده بود که تسلیم شد، جایگاه و شهرت خود را تحکیم بخشید و در سال ۲۰۰۹ نیز نزدیک بود در همین راه کشته شود، جایی که در جلسه مشابهی، یک تروریست مدعی پشیمانی و خواهان تسلیم شدن، با انجام انفجار انتحاری تلاش کرد این شاهزاده را به قتل برساند.

در این گزارش با اشاره به این که محمد بن نایف طی هفته جاری به نمایندگی از کشورش در نشست های مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک شرکت کرده که سران جهان در آن گرد هم می آیند و با این کار نیز شایعه های حاکی از احتمال به حاشیه رانده شدن وی به نفع پسرعمویش را فرو نشاند، آمده است: این در حالی است که این چنین گمانه زنی هایی در مورد احتمال توطئه در کاخ پادشاهی در عربستان، در این کشور ممنوع می باشد و هر یک از دو شاهزاده مذکور نیز در محافل عمومی به شاهزاده دیگر احترام می گذارد با این حال نشانه هایی از تنش همچنان وجود دارد.

اکونومیست ضمن تاکید بر این که نگاهی به جنگ تحت رهبری عربستان در یمن که شاهزاده محمد بن سلمان سال گذشته و تنها چند هفته پس از انتصاب به عنوان وزیر دفاع، فرماندهی آن را بر عهده گرفت، نشان می دهد که وی در ابتدا فرماندهی خود را به رخ همگان کشیده و در حضور رسانه ها نیز با ژنرال ها دیدار کرده و از پایتخت های کشورهای خارجی بازدید می کرد، با این حال هنگامی که دخالت نظامی در یمن به طول انجامید، در چرخشی کامل از جنگ به عنوان یک تصمیم دسته جمعی نام برده شد و به عبارت دیگر، مسئولیت آن میان همگان به اشتراک گذاشته شد، در ادامه از «بروس ریدل» از اتاق فکر انستیتوی «بروکینگز» نقل کرده است: آن چه شایان توجه بود این که شاهزاده محمد بن نایف با عجله نیامد که بگوید بله این درست است.

این مجله در گزارش خود با اشاره به این که به نظر می رسد شاهزاده محمد بن نایف در ماه دسامبر سل گذشته میلادی قهر کرده جایی که به الجزایر رفته و در کمال تعجب شش هفته در آنجا باقی ماند و وظایف خود در کشورش را نادیده گرفت، آورده است: برخی تلاش ها برای نشان دادن گونه ای از هماهنگی و انسجام درون خاندان حاکم در جریان است با این حال اگر ولیعهد، پادشاه شود ممکن است پسرعموی جوان تر خود را از سمتش برکنار کند و به همین دلیل نیز ملک سلمان ۸۰ ساله اگر می خواهد پسرش در نشستن بر کرسی پادشاهی به عنوان جانشین وی موفق باشد، باید سریع تر دست به کار شود.

در این گزارش همچنین آمده است: این کار ممکن است چندان هم آسان نباشد چرا که این پادشاهی به صورت سنتی از روی اجماع حکمرانی شده است و بسیاری از شاهزاده ها نیز از پرش شاهزاده محمد بن سلمان در فهرست انتظار ناراحت و بیزار هستند، چرا که جنگ یمن به بار سنگینی تبدیل شده و اصلاحات اقتصادی وی نیز درد و رنج واقعی به دنبال دارند.

اکونومیست با اشاره به این که ولیعهد سعودی از محبوبیت خوبی برخوردار است و خانواده سلطنتی این کشور و دیپلمات های غربی نیز از وی به عنوان یک فرد جدی و سخت کوش تمجید می کنند، مدعی شده که شهروندان عربستان به بن نایف به عنوان پشتیبان و محافظ خود نگاه می کنند و وی نیز طی ماه جاری میلادی با نظارت بر موسم حج آرام مسلمانان که سال گذشته در نتیجه حادثه مرگبار منا خدشه دار شده بود، جایگاه خود را تحکیم بخشید با این حال سازمان های مدافع حقوق بشر کمتر تحت تاثیر بن نایف قرار می گیرند و از وی نیز به دلیل مسائل زیادی از جمله اعدام آیت الله «نمر باقر نمر» در ماه ژانویه گذشته سرزنش می کنند.

اینن هفته نامه گزارش خود را این چنین به پایان می رساند: به نظر می رسد ولیعهد سعودی باثبات تر و متعادل تر از پسرعموی جوان تر خود باشد با این حال در این مملکت که دستخوش یک خانه تکانی اقتصادی است، هیچ کسی مطمئن نیست رهبر آینده آن چه کسی خواهد بود و تنها چیزی که می توان از آن اطمینان داشت نیز این است که نام پادشاه بعدی «محمد» خواهد بود.