برخی از عوامل بیماری‌زا به‌کمک هوا منتشر می‌شوند و می‌توانند به بروز بیماری‌های تنفسی مرگ‌باری منجر شوند. بنابراین، جای تعجبی ندارد که شیوع بیماری‌های عفونی با منشأ هوا یک نگرانی سلامتی عمومی است و پژوهشگران درحال‌کار روی این موضوع هستند تا تکنولوژی‌هایی ارائه دهند که هوای پاک فراهم کند. هرچند تاکنون چنین تکنولوژی‌هایی موفقیت ناچیزی حاصل کرده‌اند.
مطالعه‌ی جدیدی نشان می‌دهد پلاسمای غیرحرارتی، می‌تواند موجب غیرفعال‌شدن ویروس‌ها شود و هوایی استریل تولید کند. پلاسمای غیرحرارتی گاز سردی است که از ذرات باردار تشکیل شده؛ ولی درمجموع باردار نیست. این تکنولوژی سابقه‌ی طولانی و کاربردهای زیادی در پزشکی و صنایع غذایی دارد؛ ولی این مورد یکی از کاربردهای کاملا جدید است.
برخی از ویروس‌هایی که می‌توانند ازطریق هوا متتشر شوند، عبارت‌اند از: آنفلوآنزا، سرماخوردگی (راینو ویروس)،وارﻳﺴﻼ زوﺳﺘﺮ (آبله‌مرغان)، اوریون و سرخک. دراین‌زمینه، ازآنجاکه بسیاری از والدین کودکان خود را دربرابر ویروس سرخک واکسینه نکرده‌اند، این بیماری ازنظر بهداشت عمومی به‌عنوان بمب ساعتی در نظر گرفته می‌شود. واکسیناسیون، تنها راه پیشگیری کامل از ابتلا به سرخک است. افراد آلوده می‌توانند ویروس‌هایی را که از راه هوا منتشر می‌شوند، به‌وسیله‌ی قطرات و ذرات ریزی به دیگران انتقال دهند که با عطسه یا سرفه از بدن آن‌ها خارج می‌شود. این ویروس‌ها به‌ویژه در مناطق شلوغی نظیر مدارس و خانه‌های سالمندان، می‌توانند ازطریق هوا به‌سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل شوند.
آنفلوآنزا یکی از ویروس‌های رایج منتقل‌شونده به‌وسیله‌ی هوا محسوب می‌شود که بسیار مسری است. این بیماری گاهی خفیف است؛ ولی گاهی حتی به بیماری شدید تنفسی و مرگ منجر می‌شود. برخی از علائم این بیماری عبارت‌اند از: تب ناگهانی، سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، سردرد، ناراحتی و درد عضلات و مفاصل. بستری‌شدن و مرگ ناشی از ویروس آنفلوآنزا نیز می‌تواند در میان گروه‌های پرخطری نظیر کودکان، سال‌خوردگان، زنان باردار، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف (مانند مبتلایان به HIV و بیماران سرطانی) و برخی از افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن اتفاق افتد.
بنابر گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، بیماری آنفلوآنزا سالیانه موجب بیش از سه میلیون مورد بیماری شدید و مرگ حدود ۲۹۰ هزار تا ۶۵۰ هزار نفر می‌شود. مرگ‌بارترین مورد همه‌گیری ویروس آنفلوآنزا، شیوعآنفلوآنزای اسپانیایی (H1N1) در سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ بود که حدود یک‌چهارم از کل جمعیت جهان را درگیر کرد و موجب مرگ بیش از ۴۰ میلیون نفر شد. ویروس‌های جدیدا ظهوریافته‌ای نظیر سندرم حاد تنفسی شدید (SARS) نیز به‌سرعت از کشور چین به بسیاری از کشورهای دیگر جهان منتقل شدند.
درمان این نوع عفونت‌های ویروسی خفیف شامل استراحت و مصرف مایعات می‌شود؛ اما داروهای ضدویروسی خاصی برای درمان عفونت‌های شدید وجود ندارد. همچنین پیشگیری از ابتلا به آن‌ها بسیار دشوار است؛ اگرچه می‌توانید میزان مواجهه با آن‌ها را ازطریق عادات خوبی نظیر شستن منظم دست کاهش دهید. اگر دچار عفونت هستید، می‌توانید با پوشاندن سرفه و عطسه‌ی خود با استفاده از دستمال یا ماسک، از خطر انتقال آن به دیگران کم کنید.
درحال‌حاضر، روش‌های مختلفی برای ضدعفونی‌کردن هوا وجود دارد؛ ولی هرکدام محدودیت‌هایی دارند. برای مثال، در روش ضدعفونی UVGI از نور فرابنفش برای کشتن یا غیرفعال‌کردن میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شود. در این روش، DNA میکروب تخریب می‌شود و او دیگر نمی‌تواند در بدن انسان تکثیر پیدا کند. باوجوداین، قرار گرفتن بیش‌ازاندازه درمعرض UVGI اثرهای نامطلوبی روی سلامتی می‌گذارد و به اریتِما (قرمزی سطح پوست) و بیماری دردناک چشمی به‌نام برف‌کوری منجر می‌شود.
تصفیه‌ی هوا نیز روش مناسبی برای پاک‌کردن هوا است. در این روش، هوا از فیلتری عبور می‌کند که ذرات ریز را به‌دام می‌اندازد و اجازه‌ی نفوذ به پاتوژن‌ها از محیط بیرون به مکان‌هایی نظیر ساختمان‌های بهداشتی را نمی‌دهد. باوجوداین، برخی از این پاتوژن‌ها چنان کوچک هستند که نمی‌توان آن‌ها را هوا جدا کرد و می‌توانند از فیلترهای هوا عبور کنند.
دراین‌زمینه، روش جدیدی که به‌وسیله‌ی پژوهشگران دانشگاه میشیگان طراحی شده، امیدوارکننده‌تر است. مطالعه‌ی آن‌ها که در مجله‌ی Journal of Physics منتشر شد، نشان می‌دهد پلاسمای غیرحرارتی می‌تواند ۹۹.۹ درصد از ویروس‌هایی را از بین ببرد که ازطریق هوا منتقل می‌شوند. این کار با آزادکردن ذرات پرانرژی و بارداری انجام می‌شود که در کمتر از یک ثانی،ه ویروس را تخریب و غیرفعال می‌کنند. افزون‌براین، پلاسمای غیرحرارتی موجب تخریب دیواره‌ی باکتری‌ها و ازبین‌رفتن این میکروارگانیسم‌ها می‌شود.
این پلاسما در رآکتوری غیرحرارتی تولید می‌شود. وقتی پاتوژن‌های موجود در هوا از آن عبور می‌کنند، با اتم‌های ناپایداری، مانند ازن، برخورد می‌کنند که رادیکال نامیده می‌شوند. این اتم‌ها موجب تغییر لیپیدها و پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک میکروراگانیسم‌ها می‌شوند و درنهایت، یا میکروب‌ها را می‌کشند یا آن‌ها را بی‌اثر می‌کنند.
این دستگاه عمل فیلتراسیون هوا را نیز انجام می‌دهد. درمقایسه‌با روش‌های فعلی، ترکیب روش فیلتراسیون با روش غیرفعال‌سازی پاتوژن‌های موجود در هوا، راه کارآمدتری برای فراهم‌کردن هوای استریل است.
پژوهشگران برای تعیین میزان کارآمدی این روش در پیشگیری از انتشار پاتوژن‌های موجود در هوا، آزمایش این رآکتور را روی جریان‌های تهویه‌ی هوای یکی از مزارع پرورش خوک آغاز کرده‌اند.
اگرچه این دستگاه کارآمد است، آیا ایمن نیز است؟ می‌دانیم ازن با بیماری‌های تنفسی ارتباط دارد؛ اما پژوهشگران می‌گویند میزان مواجهه با ازن حاصل از دستگاه در محدوده‌ی استانداردهای مجاز قرار دارد و ازنظر سلامتی خطرناک نیست. بنابراین، به‌نظر می‌رسد رآکتورهای پلاسمای غیرحرارتی بتوانند به‌ویژه در مناطق پرازدحامی نظیر مکان‌های حمل‌و‌نقل عمومی و مدارس و بیمارستان‌ها جایگزین ماسک‌های صورت سنّتی شوند و هوایی استریل فراهم کنند.
زومیت
