استفان ام والت نظریه پرداز برجسته روابط بین الملل در فارن پالیسی نوشت: رئیس جمهور محترم، ما هنوز با یکدیگر دیدار نکرده ایم و می دانم که شما زیاد علاقه ای به خواندن روزنامه ها ندارید. به همین خاطر بعید می دانم که مرا بشناسید. اما شاید یکی از پرسنل کاخ سفید این نامه من را در اختیار شما قرار دهد.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب خطاب به ترامپ آمده است: در حال حاضر به نظر می رسد که سیاست خاورمیانه ای شما به ویژه رویکردتان در قبال ایران آشفته و سردرگم است. قصد دارم در این نامه به شما کمک کنم که درک بهتری از بحران اخیر و چگونگی برطرف کردن آن پیدا کنید.
بین خودمان بماند آقای رئیس جمهور، اما تصمیم شما برای خروج از توافق هسته ای با ایران اشتباه بود. هنوز این موضوع برای من معما است که آیا شما آگاهی کافی از بندها و محتوای برجام داشتید، زیرا در صحبت هایتان برداشت های نادرستی از این پیمان بین المللی ارائه کرده اید. البته شکی وجود ندارد که شما تصور می کردید بهترین تصمیم را برای کشورتان می گیرید و برجام را یک توافق افتضاح برای کشورتان توصیف کردید. اما من معتقدم که شما متاسفانه به افراد عاقل و صالحی گوش ندادید. شما به جای گوش دادن به شلدون ادلسون، محمد بن سلمان یا بنیامین نتانیاهو باید به نصیحت های جیمز متیس، اچ آر مک مستر، متحدان اروپایی یا حتی رفیقتان ولادمیر پوتین توجه می کردید. آن ها می دانستند که برجام توافق نسبتا خوبی بود و به هدف اصلی خود یعنی جلوگیری از دست یابی ایران به تسلیحات هسته ای دست پیدا کرده است. شما می توانستید دیگر نگرانی های خود در ارتباط با رفتار ایران را با همکاری جامعه بین اللی برطرف کنید.
اکنون ببینید که در چه جایگاه بدی قرار گرفته اید. آمریکا از توافق هسته ای خارج شد و کشورهای دیگر را تهدید کرد که در صورت پایبندی به برجام مورد مجازات قرار خواهند گرفت. هم زمان با افزایش تنش ها در منطقه، آمریکا هیچ متحدی در بین قدرت های بزرگ ندارد. سیاست شما همچنین باعث تضعیف جایگاه میانه روهایی در ایران شده است. در عوض، شاهد قدرت گرفتن تندروها هستیم.
دوم، کارزار فشار حداکثری شما همان نتایجی را به همراه نداشته است که مشاورانتان وعده داده بودند. در حال حاضر هدف واقعی شما از دنبال کردن این سیاست مشخص نیست. آیا شما به دنبال دست یابی به یک توافق جدید، سرنگون کردن حکومت در تهران یا حتی کنترل کردن فعالیت های منطقه ای ایران هستید؟ به نظر نمی رسد که رویکرد شما آمریکا را به هیچ کدام از این اهداف نزدیک کرده باشد. گزارش اخیر مرکز بین المللی مطالعات استراتژیک نشان می دهد که فعالیت های منطقه ای ایران کاهش پیدا نکرده اند. علاوه بر این، تهران به تدریج در حال خروج از توافق هسته ای و نزدیک شدن به یک بمب اتمی است. با توجه به این موضوع که آمریکا اول از این پیمان خارج شد، هیچ کس نمی تواند تهران را سرزنش کند. ظاهرا رهبران ایران به دنبال اثبات کردن این موضوع هستند که تحت فشارهای شما تسلیم نخواهند شد. وضعیت کنونی می تواند شما را درگیر جنگی کند که همیشه از آن هراس داشتید.
آقای رئیس جمهور، شما باید درک صحیحی از دلایل بحران کنونی پیدا کنید. شاید واکنش تهران برای شما گیج کننده به نظر برسد، زیرا آمریکا کشور بسیار قدرتمندتری است و تحریم های اقتصادی بدون شک زندگی روزمره را برای ایرانی ها دشوارتر کرده اند. بدون شک این سوال در ذهن شما ایجاد شده است که چرا تهران با خواسته های شما، جان بولتون یا مایک پمپئو موافقت نمی کند؟ آیا تصور می کنید که آن ها افراد متعصب کله شقی هستند؟
نه، اجازه دهید برایتان شرح دهم. چنانچه یک کشور همچون ایران در مقابل شما تسلیم شود، شاید به این نتیجه برسید که می توانید با تهدید امتیازات بیشتری از آن ها بگیرید. به همین خاطر آن ها انگیزه ای برای تسلیم شدن در مقابل خواسته های شما ندارند. آن ها تلاش میکنند شما را وادار کنند که از برخی خواسته هایتان کوتاه بیایید. ایرانی ها اخیرا تاکید کرده اند که در صورت محترم شمرده شدن خواسته هایشان با شما مذاکره خواهند کرد. آن ها فقط به دنبال حفظ آبروی خود نیستند. آن ها به دنبال انتقال این پیام به شما هستند که در مقابل ابرقدرتی همچون آمریکا تسلیم نمی شوند و شما باید به طور منصفانه با آن ها مذاکره کنید. شاید اخیرا توجه کرده باشید که کره شمالی، مکزیک و برخی کشورهای دیگر نیز از همین استراتژی پیروی می کنند.
به طور کلی، رویکرد شما در قبال خاورمیانه مبتنی بر این باور اشتباه است که حمایت بدون شرط از متحدان آمریکا همچون اسرائیل، عربستان، مصر و خصومت دائمی با رقبای دائمی همچون ایران می تواند به موفقیت منجر شود. اما مشاورانتان یک واقعیت مهم را از شما پنهان کرده اند. همان طور که شما همیشه منافع ملی آمریکا را مقدم می شمرید، متحدان منطقه ای آمریکا نیز به فکر اهداف خود هستند. به همین خاطر آن ها ترجیح می دهند که آمریکا را وارد درگیری دیگری با ایران کنند. این موضوع نباید برای شما غافل گیر کننده باشد.
ما کارشناسان سیاست خارجی این استراتژی را اصطلاحاً «احاله مسئولیت» می نامیم. رقبای ایران در منطقه از خطرات و هزینه های احتمالی جنگ با ایران آگاه هستند و دوست دارند که کشورهای دیگر همچون آمریکا مسئولیت مقابله با تهران را تقبل کنند. البته آمریکا در طول برخی دوره ها از جمله جنگ سرد باید مسئولیت تامین صلح و امنیت در دنیا را بر عهده میگرفت. اما این موضوع در مورد خاورمیانه صادق نیست. آمریکا صرفا باید به دنبال ایجاد توازن قوا در خاورمیانه باشد تا اینکه هیچ کشوری بر کل منطقه سلطه پیدا نکند و اختلالی در تجارت نفت ایجاد نشود. خبر خوب این است که در حال حاضر هیچ کشوری در موقعیتی قرار ندارد که بر کشورهای دیگر چیره شود. به همین خاطر دلیلی برای حضور آمریکا در خط مقدم وجود ندارد. آمریکا باید مسئولیت تامین ثبات در منطقه را به کشورهای منطقه واگذار کند.
به عنوان آخرین نکته می گویم؛ برای اینکه سیاست خاورمیانه ای شما اثرگذاری بیشتری داشته باشد، راه مناسب این است که روابطی تجارت گونه با ایران برقرار کنید. چرا؟ چون به آنها انگیزه کمتری برای جرکت در جهت بمب اتمی می دهد و از جهتی دیگر، به شما اهرمی بزرگتر در رفتار با سایرین می دهد. زمانیکه پومپئو به ریاض می رود، شما می خواهید بن سلمان بداند که ایستگاه توقف بعدی پومپئو، تهران است. در واقع، همین اقدام باعث می شود که ولیعهد سعودی دلیل و استدلالی برای انجام حداقل خواسته های پومپئو داشته باشد. و وقتی او در تهران است، شما خواسته های خودتان را مطرح می کنید. و در تل اویو، شما می خواهید به اسرائیلی ها به نوعی بگویید که پومپئو از ایران آمده و مقصد بعدی اش، انکارا یا بیروت است تا تل اویو بداند که حمایت آمریکا همیشگی نمی تواند باشد. امریکا باید مثل روسیه و چین رفتار کند و با همه در خاورمیانه سخن بگوید.
من متوجهم که انچه پیشنهاد می کنم نیازمند جایگزینی برخی از مشاوران ارشد شماست. آقای رئیس جمهور! من به شما رای ندادم و براساس عملکردتان تا به اینجا، بعید است که شما گزینه من در سال 2020 باشید. اما نمی خواهم که امریکا جایگاهش از این بیشتر افول کند و مطمئنم که شما نمی خواهید اشتباهات اسلاف خود مانند بوش را در خاورمیانه تکرار کنید. امیدوارم که توصیه های من را جدی بگیرید.
