«مرگ در وطن»، تازه‌ترین فیلم فرهاد ورهرام به فیلمبرداری آخرین صحنه‌های خود رسیده است. این مستند درباره نژاد اصیل اسب تازی در ایران است.
فرهاد ورهرام، مستندساز پیشکسوت سینمای ایران، جدیدترین اثر مستند خود را با موضوع اسب‌های تازی کلید زده است. این فیلم با عنوان «مرگ در وطن» در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تهیه می‌شود و در صورت تایید هیات انتخاب، برای اولین بار در سیزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت روی پرده می‌رود.
فرهاد ورهرام درباره مستند تازه‌ی خود توضیح داد: «یکی از دوستانی که سال‌ها درباره اسب و فرهنگ تازی کار می‌کرد، خانمی آلمانی را به من معرفی کرد که همسرش سال‌های سال در زمینه فرهنگ اسب‌های تازی کار کرده و انجمنی هم با این موضوع راه انداخته بود.»
وی افزود: «پس از بررسی زندگی این خانم متوجه شدم که وی در روزگار جوانی کارمند سفارت آلمان در ایران بوده و اتفاقی با آقای تامپاشیان آشنا می‌شود و پس از ازدواج با او در ایران می‌ماند.»
این مستندساز درباره زندگی لئون تامپاشیان تمپ گفت: «پس از حادثه ۱۹ اکتبر و جنگ‌های داخلی روسیه، دو نفر به ایران مهاجرت می‌کنند؛ یکی مارکوف که معمار معروفی می‌شود و دیگری تامپاشیان که مدتی در ایران می‌ماند و بعد به آلمان می‌رود. همزمان با ظهور نازی‌ها در آلمان، تامپشیان دوباره به ایران بازمی‌گردد. پس از چند سال قصد سفر به نیوزیلند می‌کند و برای دریافت ویزا به عراق می‌رود. آن جا مدتی از اسب‌های تازی یکی از شیوخ عرب نگهداری می‌کند. هنگام کودتای عراق به ایران بازمی‌گردد و شروع به جاده‌سازی می‌کند. او پس از افزایش سرمایه و ازدواج با مارگرت هوتمان، به مراقبت از اسب‌های تازی ادامه می‌دهد. اکنون که آقای تامپاشیان سال‌هاست فوت کرده، همسرش به تربیت این اسب‌های تازی ادامه می‌دهد.»
ورهرام درباره نام مستند تازه‌اش اظهار کرد: «این خانم خانه‌ای کوچک در ایران دارد و این روزها بیشتر در آلمان به سر می‌برد، چون می‌خواهد او را در کشور خودش دفن کنند، به همین دلیل اسم فیلم را «مرگ در وطن» گذاشتم.»
وی درباره مراحل تولید این مستند توضیح داد: «فیلمبرداری «مرگ در وطن» در کردان، کرج و قزوین انجام شده است؛ همینطور در کردستان که یکی از مهم‌ترین مناطق در پرورش اسب تازی است. با افراد مهم در این زمینه مصاحبه‌هایی داشتیم. قسمت پایانی فیلمبرداری هم قرار بود در خاش انجام شود که متاسفانه به دلیل تصادفی که رخ داد، به تعویق افتاد و در حال هماهنگی هستیم این بخش را که اصلی‌ترین سکانس فیلم هست، در نقطه دیگری از بلوچستان انجام دهیم.»
این مستندساز با تاکید بر این که تمامی اسناد مربوط به اسب‌های تازی را از موزه‌های مختلف جمع‌آوری کرده است، تصریح کرد: « مستند «مرگ در وطن» تاریخچه‌ای از آدم‌هایی است که در حوزه تازی کار کردند. این حیوان برای اولین بار در فلات ایران پرورش داده شده است و بهترین تازی‌های دنیا، تازی‌های ایرانی هستند.»
به گفته ورهرام، این مستند برای شرکت در سیزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت آماده می‌شود و در صورت پذیرش، برای نخستین بار در این رویداد نمایش داده خواهد شد.
در خلاصه موضوع مستند «مرگ در وطن» آمده است: «این مستند ضمن اشاره به زندگی خانواده تامپاشیان و سال‌ها فعالیت آنها در جهت حفظ و پرورش اسب‌های تازی، به تلاش آنها برای بقا و حفظ گونه‌ای با ارزش از میراث طبیعی ایران می‌پردازد. خانم مارگرت هوتمان اکنون بیش از ۹۰ سال سن دارد و پس از سال‌ها زندگی در ایران قصد دارد به کشورش آلمان بازگردد...»
