سرویس تاریخ «انتخاب»؛ چند روز پایانی مهر و دو سه روز نخست آبانماه ۱۳۵۸ را به راحتی میتوان به عنوان هفته اشغال هتلهای تهران توسط دانشجویان نامگذاری کرد، دانشجویان شهرستانی مقیم تهران در این روزها به بهانه نداشتن خوابگاه چند هتل و ساختمان خالی را به اشغال خود درآوردند و به سرعت در آنها ساکن شدند. آنان این اقدام خود را حرکتی انقلابی و کاملا موجه میدانستند. در طی چند روز یادشده ۴ ساختمان بزرگ و چند ساختمان کوچک در پایتخت به اشغال این دانشجویان درآمد و تبدیل به خوابگاه شد؛ هتل بینالمللی در خیابان دکتر شریعتی به اشغال دانشجویان شهرستانی دانشگاه علم و صنعت و دانشکده مخابرات درآمد، هتل امپریال در خیابان تختجمشید [طالقانی] را حدود ۳۰۰ دانشجوی مدرسه عالی کامپیوتر از روز سهشنبه اول آبان ماه ۱۳۵۸ به اشغال خود درآوردند. سومین ساختمان، محل سابق اتاق اصناف بود که تبدیل به خوابگاه دانشجویان متاهل شد، و چهارمی ساختمان بزرگی در خیابان حافظ بود که به تصرف دانشجویان مدرسه عالیِ ساختمان درآمد. به جز اینها چند ساختمان دیگر از جمله خانه پری بلنده یکی از سردستههای شهرنو که چندی پیش اعدام شده بود و نیز خانه نگهبان رئیس پیشین دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و چند ساختمان کوچک دیگر در همین مدت به اشغال دانشجویان درآمد و بدین ترتیب بیش از ۲ هزار دانشجو ظرف چند روز صاحب خوابگاه شدند! آنچه در پی میخوانید گزارشی است که روزنامه کیهان روز پنجشنبه سوم آبان ۵۸ از محلهای اشغالشده منتشر کرد:
هتل بینالمللی در اشغال دانشجویان
انتظامات و کنترل داخلی هتل به عهده دانشجویان است که به نوبت پاسداری میدهد تا حادثه ناگواری اتفاق نیفتد و خوابگاهی که پس از طرح نقشه دقیق به تسخیرشان درآمده از کفشان برود. با چند تن از دانشجویان مستقر در هتل به گفتوگو نشستیم:
سید علی قاسمی؛ دانشجوی سال ۵ مکانیک که سخت مشغول رتق و فتق امور داخل هتل بود میگفت: «ما اولین گروهی نیستیم که دست به این اقدام شرعی و انقلابی زدهایم چراکه پیش از ما دانشجویان دیگر چند هتل و خانه را گرفته و تبدیل به خوابگاه کردهاند از جمله خانه نگهبان رئیس پیشین دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و خانه پری بلنده و هتل امپریال. اما دلیل ما برای این کار احتیاج شدیدی بود که به خوابگاه داشتیم و از چند ماه پیش هم با مقامات دانشگاه برای رفع مشکلمان به مذاکره نشستیم اما نتیجهای گرفته نشد بعد با شهردار تهران وارد مذاکره شدیم تا یک مجتمع آپارتمانی را که در نزدیکی محل تحصیل ما بود در اختیارمان بگذارد اما جواب شنیدیم که آن آپارتمانها را خیال دارند به کارگران مستضعف بدهد که هنوز هم بعد از چند ماه این کار را نکردهاند. سرانجام به فکر افتادیم که خودمان دست به اقدام بزنیم و چون میدانستیم که سرمایهداران رژیم سابق با پول محرومان ما ثروت اندوختهاند در صدد مصادره اموال یکی از آنها برآمدیم و چون این هتل به محل دانشگاه نزدیک بود و جای مناسبی به نظر میرسید اینجا را انتخاب کردیم و از اواخر شهریور در صدد شناسایی کامل هتل و وضعیت آن بودیم تا چند روز پیش یعنی چهارشنبه ۲۵ مهر که شناسایی کامل شد و ما ساعت ۸ صبح با بریدن زنجیر پشت در هتل و خراب کردن تیغهای که صاحب هتل جلوی در ورودی پشت هتل کشیده بود اینجا را تسخیر کردیم. ما به این نتیجه رسیدیم که پول دادن و اجاره کردن هتل درست نیست چون هدف ما نفی سرمایهداری و سرمایهداران است. ما کارمان را از نظر شرعی و انقلابی هردو درست تشخیص دادیم چون از نظر شرعی و با مدارکی که ما جمعآوری کردیم صاحب هتل امکان ندارد مالش را از راه حلال جمعآوری کرده باشد از نظر انقلابی هم هرچه سرمایهداری را ضعیفتر کنیم به پیشبرد انقلاب خدمت کردهایم. البته ما میدانستیم که برای گرفتن هتل مجوز از هیچ مقامی چه دولتی و چه غیر دولتی پیدا خواهیم کرد ولی با خودمان فکر کردیم که با توجه به حقانیت کارمان احتمال کارشکنی از جانب مقامات هم بعید است بهخصوص با تماسهایی که با چند تن از مقامات انقلابی این مراکز گرفتیم اطمینانمان بیشتر شد و ما تمام تلاشمان را به کار بردیم که وضعی پیش بیاید تا پاسدار و دانشجو رو در رو قرار گیرند و برخوردی پیش آید و همینطور هم شد و ما بدون درگیری هتل را تسخیر کردیم.»
علیاکبر حشمتی دانشجوی سال ۴ راه و ساختمان هم درباره علت این کار گفت: «ما بیش ۳۵۰۰ دانشجوی شهرستانی داریم و با حسابی که ما کردیم حداقل ۱۵۰۰ تن از دانشجویان احتیاج مبرم به خوابگاه دارند.»
محمود کرباسی، دانشجوی سال ۳ برق هم که از قوچان برای تحصیل آمده و قبلا با ۵ نفر دیگر در دو اطاق زندگی میکرده و دو هزار تومان هم اجاره میدادهاند میگوید: «ما فعلا به اینجا آمدهایم البته با وسایل اولیهمان ولی کارمان درست است. دلیل همه دانشجویان چیزی در این ردیف است و کارگران و کارمندان هتل هم بیشترشان با این کار موافقاند و میگویند اگر دانشجویان ادامه کار را تضمین کنند ما حاضریم برای آنها کار کنیم چرا که با وضعی که هتلها دارند سرانجام ما بیکار خواهیم شد بگذریم که نحوه رفتار دانشجویان با ما خیلی بهتر از صاحب هتل است.»
علی سهیلیفرد، نماینده کارگران و کارمندان هتل بینالمللی تهران: «صاحب هتل تعداد زیادی از ما را با دادن مقداری پول بازخرید کرد و بعد از چند ماه هم که عدهای را به کار دعوت کرد بازخریدها را به عنوان وام کم میکند. در این میان دانشجویان تعهد دادهاند که حقوق کارکنان و کارگران هتل را بپردازند تا بیکار نشوند.»
مهندس مدرسی یکی از اعضای کمیته منطقه ۴ هم به عنوان نظر شخصی خود گفت: «چون این دانشجویان جزو طبقه مستضعف محسوب میشوند از نظر من کارشان درست است و این را نمیتوان به حساب تصرف عدوانی گذاشت. با توجه به اینکه صاحب هتل به جز این ساختمان، کارخانه بتونسازی و قصر یخ را نیز دارد و جزو سرمایهداران است.»
در میان کارکنان هتل تک و توک با کار دانشجویان مخالفاند از جمله یک خانم کارمند که منشی صاحب هتل است میگفت: «اقدام اینها قانونی نیست چون از دولت مجوز ندارند و حتی آپارتمان خصوصی صاحب هتل را که خانه او محسوب میشود نیز گرفتهاند و اجازه ورود به او نمیدهند. اگر کار اینها قانونی است دولت باید اجازه رسمی بدهد با توجه به اینکه اموال صاحب هتل مصادره نشده و خودش نیز تحت تعقیب نیست اما نمیدانم چرا مقامات دست روی دست گذاشتهاند و اقدامی برای رفع گرفتاری ما نمیکنند.»
هتلی که به اشغال دانشجویان علم و صنعت درآمده است دارای ۷۵۰ اتاق و حدود ۱۵۰۰ تخت است و در سه قسمت ساخته شده که فعلا بیشتر قسمتهای آن در اختیار دانشجویان است و قسمتی را هم به مسافران هتل که ورزشکاران شرکتکننده در مسابقات قهرمانی کشور هستند اختصاص دادهاند تا آنها دچار مضیقه نشوند. در کنار این دو گروه عدهای از دانشجویان دانشکده مخابرات نیز که همزمان با دانشجویان علم و صنعت هتل را اشغال کردهاند در چند اتاق سکونت دارند. تعداد دانشجویانی که در حال حاضر در هتل بینالمللی مستقر هستند حدود ۱۰۰۰ نفر است ولی این تعداد متغیر است و مرتب زیاد میشود.
۳۰۰ دانشجو در هتل امپریال
حدود ۳۰۰ دانشجوی مدرسه عالی کامپیوتر صبح پریروز [سهشنبه یکم آبان ۱۳۵۸] با اشغال محل هتل امپریال این ساختمان را به خوابگاه دانشجویان تبدیل کردند. این هتل که در خیابان آیتالله طالقانی (تخت جمشید سابق) تقاطع مصدق [ولیعصر کنونی] قرار گرفته است دارای ساختمانی ۱۲ طبقه است و متعلق به برادران بروخیم بوده که قبل از به ثمر رسیدن انقلاب از کشور فرار کردهاند و فعلا در اختیار بنیاد مستضعفین میباشد.
در تماسی که با دانشجویان در این هتل گرفتیم، اصغر ترکان در این باره گفت: «ما حدود ۳۰۰ نفر از دانشجویان مدرسه عالی کامپیوتر هستیم که در دستهها و گروههای کوچک به این هتل آمدیم قبلا با مسئولان صحبت کرده بودیم و قبل از ورود عدهای را برای حفاظت و انتظامات اینجا تعیین کرده بودیم تا خدای نکرده حادثهای اتفاق نیفتد. ما تماما اهل شهرستان هستیم و هیچکدام در اینجا مسکن نداریم و از ماهها قبل نیز نمایندگان خود را برای پیگیری این موضوع نزد مقامات مسئول فرستادهایم ولی متاسفانه تاکنون نتیجهای به دست نیاوردیم، لذا تصمیم گرفتیم در اینجا مستقر شویم سپس نظر و موافقت مسئولان را جلب کنیم. ضمنا برای رفع نگرانی کارکنان باید بگوییم در صورت استقرار ما در اینجا مسلما برای اداره خوابگاه به این عده احتیاج داریم و به همین دلیل قصد داریم مبلغی به عنوان کرایه بپردازیم تا این مخارج تامین شود.»
یکی از کارکنان هتل نیز در این مورد گفت: «این هتل بعد از فرار صاحبان آن تنها ممر درآمدش پولی است که بابت اجاره از مسافران معدودش میگیرد. اگر هتل قادر به پذیرایی مسافر نباشد تنها راه درآمد این عده قطع میشود ولی چنانچه بنیاد که مسئولیت نگهداری هتل را بر عهده دارد پرداخت حقوق را تقبل کند دیگر مشکلی در بین نیست و هیچگونه ناراحتی نداریم.»
جواد [؟] یکی دیگر از دانشجویان در جواب این سوال که «آیا فکر میکنید این عمل درست است؟» گفت: «در شرایط فعلی این امر را کاملا درست میدانم چراکه ساختمانی با این امکانات و سرمایهگذاری فقط از چند مسافر در روز پذیرایی میکند و بقیه آن خالی و بدون مصرف مانده است. در حالی که تعداد زیادی از دانشجویان بدون مسکن هستند و یا در مسافرخانههای اطراف خیابان شوش و ناصرخسرو باید بخوابند و ضمنا هتل با شرایط فعلی قادر به تامین حقوق کارکنانش نیست و اگر در اختیار ما باشد میتوانیم تمام این مخارج را تامین کنیم. در مورد نحوه ورودمان به اینجا هم باید بگویم ما دارای یک شورا هستیم که همان شورای دانشکده است و کنترل ساختمان را این شورا در دست دارد و اجازه هرج و مرج نخواهد داد.»
یکی دیگر از کارکنان هتل در این مورد گفت: «من کشیک دیشب بودم و هنگامی که این آقایان آمدند من اینجا بودم. ورودشان به این ترتیب بود که دیشب ابتدا یکی از آنها آمد و از من اطاق خواست و بعد که جواب منفی شنید رفت و امروز صبح دیدم حدود ۵۰ نفر از این دانشجویان با هم ولی خیلی آرام به سالن آمدند و گفتند که منظورشان چیست و بعد یکی از آنها خواست به طبقات بالا برود که توسط بقیه دوستانش از این کار منع شد. بعد هم من به آقای جعفری نماینده بنیاد تلفن کردم وی نیز آمد و با دانشجویان به پشت هتل رفتند تا مذاکره کنند و دانشجویان از امروز کنترل رفت و آمد را به عهده دارند.»
جعفری نماینده بنیاد مستضعفان در این باره چنین گفت: «این هتل بعد از انقلاب در اختیار بنیاد قرار گرفته و اکنون با نمایندگان این دانشجویان در مذاکره هستیم تا راهحل مناسبی پیدا کنیم که موجب بروز سوءتفاهم و عواقب غیراصولی نشود.»
خوابگاه دانشجویان مدرسه عالیِ ساختمان!
گروهی از دانشجویان شهرستانی مدرسه عالی ساختمان نیز یک آپارتمان چندین طبقه را در خیابان حافظ شمالی پشت مدرسه آذر به تصرف خود درآوردند. گروههای مختلف دانشجویی از دانشگاهها و مدارس عالی برای تایید عمل دانشجویان مدرسه عالی ساختمان به خوابگاه آنان میآید. مالک این ساختمان شناخته شده نیست و عدهای از دانشجویان میگویند این ساختمان در گروی بانک رهنی است. حدود ۶۵ دانشجو هماکنون در این ساختمان به سر میبرند و امور خویش را به طریق شورایی اداره میکنند یکی از اعضای شورای خوابگاه دانشجویان مدرسه عالی ساختمان درباره چگونگی اشغال این ساختمان میگوید: «مدت ۶ ماه است که دانشجویان شهرستانی مدرسه عالی ساختمان به دنبال خوابگاه میگردند، در طول این مدت از طرف مسئولان مدرسه برای اجاره خوابگاه اقداماتی صورت گرفت ولی چون پیگیر نبود به جایی نرسید. در طول این شش ماه بسیاری از دانشجویان مدرسه عالی ساختمان در پارکها میخوابیدند. تا اینکه خود دانشجویان تصمیم گرفتند که ساختمانی مناسب برای اقامت خویش پیدا کنند. در این میان ۱۷۰ دانشجوی پسر مدرسه عالی ساختمان با تشکیل گروههایی ساختمانهای بلااستفاده را شناسایی میکردند تا اینکه این ساختمان که مالکش مشخص نیست، پیدا شد و همه دانشجویان تصمیم گرفتند که به اینجا بیایند. روز قبل چند نفر به عنوان مالک این ساختمان و چند پاسدار به اینجا آمدند البته باید بگویم که ما مدتها با نماینده آیتالله خسروشاهی رئیس بنیاد مسکن در تماس بودیم. ما با اشغال این آپارتمان کاری ضدانقلابی نکردیم بلکه این حق ماست که خوابگاهی برای سکونت داشته باشیم.»
عدهای از دانشجویان مدرسه عالی ساختمان میگویند: «آنقدر مسئولان امر و روسای دانشگاهها برای یافتن مسکن برای دانشجویان شهرستانیشان تعلل ورزیدند که دانشجویان اجبارا خودشان دست به کار شدند. این همه ساختمان بدون استفاده در تهران وجود دارد که صاحبانشان یا فرار کردهاند و یا تیرباران شدند. بیشتر این ساختمانها متعلق به وابستگان رژیم گذشته و سرمایهداران وابسته است. بنابراین اگر چند ساختمان به اشغال دانشجویان بیپول شهرستانی دربیاید ما فکر نمیکنیم که اشکالی داشته باشد. اگر کسی به اینجا بیاید و ادعا کند که مالک آپارتمان است ما به طور منطقی با او روبهرو خواهیم شد. ما نمیخواهیم با کسی درگیر شویم. نماینده امور دانشجویان مدرسه عالی ساختمان نیز با این کار موافق است. در این ساختمان ۹۰ اتاق وجود دارد که در هر اتاقی ۲ دانشجو میتواند سکونت کنند.»
خوابگاه دانشجویان متاهل
محل دیگری که به تصرف گروهی از دانشجویان متاهل مقیم تهران درآمده است محل سابق اتاق اصناف سابق پایتخت است. این ساختمان که دارای اتاقهای متعدد میباشد نبش خیابان مبارزان (روزولت سابق) و خیابان سمیه (ثریای سابق) قرار دارد و دانشجویان متاهل دانشگاههای مختلف تهران که با مشکل مسکن روبهرو هستند این محل را در اختیار گرفتهاند و با نوشتن نام پدر طالقانی بر در و دیوار آن، محل را به نام خوابگاه دانشجویان متاهل دانشگاههای تهران نامگذاری کردهاند.