محققان کالج پزشکی ویسکانسین ایالات‌متحده کشف کردند که مسدود کردن فعالیت پروتئین TRPC۵ باعث تغییر درد در مدل‌های موش مبتلا به سلول داسی شکل، میگرن، درد ناشی از شیمی درمانی و درد جراحی می‌شود. TRPC۵ پروتئینی است که در هر دو سلول عصبی موش و انسان بیان می‌شود و علائم درد را به نخاع می‌فرستد.
به نقل از فیز، گروه تحقیقاتی کالج پزشکی ویسکانسین داروهایی را که فعالیت پروتئین TRPC۵ را مسدود می‌کند، برای موش‌های مبتلا به بیماری سلول داسی شکل، میگرن و موش‌ها با درد مربوط به شیمی درمانی یا درد جراحی تجویز کرد و دریافت که داروها درد لمسی را در همه مدل‌ها تغییر می‌دهند. از آنجا که هر مدل از نظر دوام درد و میزان آسیب بافت متفاوت است، محققان می‌خواستند عاملی همگرا که می‌تواند محرک درد باشد (به روش وابسته به TRPC۵) را در هر مدل شناسایی کنند. با استفاده از طیف‌سنجی جرم لیپید، گروه تحقیقاتی لیزوفسفاتیدیل کولین (LPC) را به‌عنوان لیپیدی شناسایی کرد که به‌طور خاص در محل آسیب در همه این مدل‌های درد افزایش می‌یابد.
هنگامی‌که مهار کننده‌های پروتئین TRPC۵ در مدل موش دارای آسیب عصبی امتحان شدند، داروها تاثیری بر درد نداشتند و بررسی سطح لیزوفسفاتیدیل کولین نیز در مقایسه با حیوانات غیر آسیب‌دیده بدون تغییر بود. محققان بر این باورند که افزایش انتخابی لیپید با فعال‌سازی یا حساس‌سازی پروتئین TRPC۵ درد را تحریک می‌کند. آزمایشگاه مک کاوی (McCorvy) اشکال پروتئین TRPC۵ انسانی یا موش را در سلول‌های غیربومی بیان کرد، با استفاده از رویکردهای غربالگری با بازده بالا، مشخص شد که پروتئین TRPC۵ با دوزهای خاص لیزوفسفاتیدیل کولین فعال می‌شود. آزمایشگاه دکتر استاکی ( Stucky) این یافته را پیگیری کرد و لیزوفسفاتیدیل کولین را به موش تزریق کرد.
شایان‌ذکر است، حیواناتی که این لیپید به آنها تزریق می‌شود، دچار درد لمسی و درد خودبه‌خودی می‌شوند.
برای تعیین جایی که مهارکننده‌های پروتئین TRPC۵ یک اثر تسکینی را نشان می‌دهند، محققان از شیوه نمای آر ان ای (RNAscope) برای اندازه‌گیری بیان پروتئین TRPC۵ در سلول‌های عصبی حسی که سیگنال‌های درد را به نخاع منتقل می‌کنند، استفاده کردند. آنان سطوح کم پروتئین TRPC۵ در سلول‌های عصبی حسی موش و سطوح بالایی از پروتئین TRPC۵ در سلول‌های عصبی حسی انسان را یافتند.
لیزوفسفاتیدیل کولین در سلول‌های عصبی حسی موش به‌کار گرفته شد و با استفاده از الکتروفیزیولوژی، گروه تحقیقاتی دریافت که دوره نهفتگی با این لیپید، باعث افزایش حساسیت مکانیکی این سلول‌ها می‌شود. وقتی مهارکننده‌های پروتئین TRPC۵ در سلول‌های عصبی حسی برداشته شده از موش‌های مبتلا به بیماری سلول داسی شکل و میگرن به‌کار گرفته شد، حساسیت مکانیکی این سلول‌ها کاهش یافت.
دکتر سدلر، محقق این تحقیق گفت: «در حال حاضر دو بازدارنده پروتئین TRPC۵ در آزمایش‌های بالینی برای بیماری کلیوی و افسردگی وجود دارد. تا زمان تکامل موفقیت‌آمیز آزمایش‌های ایمنی مرحله اول، این داروها را می‌توان به‌طور بالقوه و به سرعت در بیماران با درد مزمن ردیابی کرد.»
سدلر در مورد تجویز بازدارنده‌های پروتئین TRPC۵ به‌طور گسترده در کل جمعیت بیماران مبتلا به درد گفت: «تشخیص ما از ارتباط بین لیزوفسفاتیدیل کولین و پروتئین TRPC۵ می‌تواند امکان استفاده مناسب از داروهای پروتئین TRPC۵ را در انواع درد که با افزایش این مورد همراه است، فراهم کند. به عبارت دیگر، لیزوفسفاتیدیل کولین می‌تواند یک نشانگر زیستی برای انواع دردهای مزمن باشد که با مهارکننده پروتئین TRPC۵ قابل درمان است.»
دکتر استاکی اظهار کرد: «ما دریافتیم میزان پروتئین TRPC۵ در سلول‌های عصبی حسی انسان بسیار زیاد است و سایر مطالعات نشان داده‌اند که لیزوفسفاتیدیل کولین در بیماران فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن) و آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) افزایش می‌یابد. این بدان معنی است که پروتئین TRPC۵ می‌تواند یک هدف جدید و غیر افیونی برای تسکین درد در شرایط درد مزمن التهابی باشد که بسیاری از بیماران را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. به‌علاوه، یافته ما که پروتئین TRPC۵ تاثیری بر لمس بدون درد ندارد، به این معنی است که افراد می‌توانند خودشان فنجان قهوه را بردارند، راه بروند، لباس بپوشند و نوه خود را نوازش کنند بدون اینکه حس لامسه را از دست بدهند.»
یافته‌ها در مجله Science Translational Medicine منتشر شده است.
ایسنا
