پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : به گزارش باشگاه خبرنگاران ،
شهر زيرزميني نوش آباد به وسعت چهار كيلومتر مربع در سه طبقه كه اصطلاحاً
"اويي" نام دارد، در سال 1381 به همت پژوهشگران و همچنين كاوشگران محلي از
جمله حسين ميرزاجاني نوش آبادي كشف شد.
هر
چند قدمت آن هنوز به طور دقيق مشخص نشده، اما سفالينه ها و آثار بدست آمده
در اين شهر زيرزميني نشان مي دهد كه در زمان ساسانيان از آن استفاده مي
كرده اند و بعدها بدليل وقوع سيل عظيمي كه به "برزوكي" معروف بوده و خسارات
جاني و مالي فراواني به مردم وارد كرد، بسياري از مردم از اين شهر كوچ
كردند و بدين ترتيب "اويي" هم به فراموشي سپرده شد تا اينكه پس از سال ها
كشف و در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد.
اما
كشف اين شهر زيرزميني خود حكايت جالبي دارد، بطوريكه يكي از اهالي محل
تعريف مي كند، هدف حفر چاه كوچكي در حياط پشتي بود تا بدين وسيله مشكل
فاضلاب خانگي خود را برطرف كند، اما غافل از اينكه با هر ضربه كلنگ به كشف
راز بزرگ زندگي مخفيانه سه هزار سال پيش مردم شهري، در سه طبقه زيرزمين
نزديك تر مي شود.
ضربه
هاي بيل و كلنگ شدت گرفت تا اينكه به 10 متري چاه رسيد، با آخرين ضربه،
زير پاي مقني در داخل چاه ريزش كرد و انگار چاه دهان باز كرد و با صداي
مهيبي مقني را با خود به سه هزار سال پيش برد، خبر به گوش اهالي محل رسيد
و آن ها براي نجات وي، با استفاده از طناب و چراغ قوه وارد چاه و سپس
دالاني عجيب و غريب در زير چاه شده و مقني را نجات دادند اما چون تصور
كردند به قسمتي از قنات هاي شهري برخورده اند، درب آنرا پوشانده و به زندگي
روزمره خود مشغول شدند تا اينكه ساليان بعد كشف شد.
بر
اساس اين گزارش، شهر نوش آباد كنوني در محلي قرار گرفته كه در زمان قديم،
شهري پررونق از لحاظ تجاري و اقتصادي بوده و مجاورت آن با جاده ابريشم
موقعيت مهم و سوق الجيشي براي آن ايجاد كرده بود و به همين نسبت چشم طمع
ياغيان، راهزنان و دشمنان به اموال و جان مردمان آن ديار وجود داشته است.
بنابر
اين بنظر مي رسد، حاكم و مردم شهر براي در امان ماندن از حملات احتمالي
ياغيان و دشمنان اقدام به خلق چنين اثر و معماري هوشمندانه اي كرده اند.
چاه
هاي مخفي در داخل زيرزمين منازل، انتهاي تنور خانه ها و چاه هايي كه دهانه
آن را با ساخت آنجور در اسطبل احشام و چهارپايان استتار مي كرده اند، از
جمله شگردهايي بوده كه مردمان وقت از آن ها براي ورود به پناهگاه زيرزميني
خود استفاده مي كردها ند تا دشمن به وجود چنين پناهگاه عظيمي در زيرزمين پي
نبرد.
اين گزارش مي افزايد: شهر زيرزميني نوش آباد در سه طبقه بگونه
اي تعبيه شده كه غير از ورودي اصلي، ارتفاع تمام قسمت هاي آن به اندازه قد
طبيعي انسان يعني بين 170 تا 180 سانتي متر است.
بر سطح ديوارها و در
فواصل اندك، جاي پيه سوز و در بعضي قسمت ها نيز درون ديوار، سكوهاي كوتاهي
جهت نشستن ايجاد شده كه در برخي اتاق ها تبديل به طاقچه جهت قرار دادن
اشياء بوده است.
يكي
از شگفتي هاي معماري مجموعه اويي، كمبود نداشتن هوا در طبقات زيرزمين است
بطوريكه تمام طبقات به صورت U شكل و با اختلاف ارتفاع از همديگر و وجود
كانال و چاه هاي باريك بوده كه اين نوع طراحي، باعث سرعت جريان هوا و تأمين
اكسيژن مورد نياز فضاي داخل مي شده است.
علاوه بر آن در هر طبقه قسمتي
را به عنوان مطبخ براي پخت غذا طراحي كرده بودند كه در صورت روشن كردن آتش
دود حاصل از آن از طريق كانال باريكي به سطح زمين هدايت مي شده و خروجي
دود را در منازل خود طوري طراحي مي كردند كه دشمن تصور كند دود از اجاق
منازل روي زمين خارج مي شود.
اما مهمترين بخش هايي كه باعث حيرت
گردشگران و بازديد كنندگان مي شود اين است كه در مسيرها راهروهايي فرعي
حفاري شده بود كه با ورود به آن و يا پيمودن مسير دوباره به جاي اول مي
رسيدند، در واقع اگر دشمن اقدام به تعقيب افراد مي كرد، فرد مورد تعقيب مي
توانسته وارد اتاقي شود كه در انتهاي آن سوراخي وجود داشته باشد و با خروج
از آن پشت سر دشمن قرار گرفته و بدون اينكه مهاجمان وي را ببينيد به مسير
خلاف جهت دشمن فرار كند.
لازم به ذكر است، ديوارهاي داخل معماري حالت چسبندگي بخود گرفته و سبب استحكام و امنيت بنا شده است.
عظمت
شهر زيرزميني نوش آباد و شگفتي هاي آن بسيار بزرگتر و بيشتر از آن است كه
بتوان همه را در اين گزارش گنجاند، براي درك راز شگفت انگيز يكي از عظيم
ترين معماري دست كند بشر كه فن آوري امروزي بطور دقيق و هوشمندانه در آن
بكار رفته، بايد آنرا از نزديك ديد، چرا كه اين راز شگفت انگيز سه هزار سال
مخفيانه مانده و اكنون به رايگان در مقابل ديدگان گردشگران است تا با ورود
به آن، آدرنالين خونشان جلوتر از خود وي در راهروهاي باريك و عجيب آن به
جريان بيافتد.
