واژه‌هایی که میرجلال‌الدین کزازی استفاده می‌کند

فرهنگ واژگان ساخته‌شده‌ و به‌کارگرفته‌شده توسط میرجلال‌الدین کزازی منتشر شد.

به گزارش خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، کتاب «فرهنگ پارسی؛ بر پایه واژگان نژاده و ناب برساخته و در پیش‌نهاده و به‌کارگرفته دکتر میرجلال‌الدین کزازی» به همت سیمین حلالی تدوین و از سوی نشر معین منتشر شده است.

به گفته‌ی حلالی، تمام لغت‌های میرجلال‌الدین کزازی که در نوشته‌ها و ترجمه‌هایش استفاده می‌کند، گردآوری شده و در قالب این کتاب منتشر شده است. کتاب مجموعه‌ای از لغت‌های کاملا فارسی است که واژگان عربی و دیگر زبان‌ها در آن دخل و تصرفی نداشته است. همچنین بعضی از واژگان آمده در این فرهنگ لغت در میان واژگان ساخته‌شده یا استفاده‌شده توسط کزازی نیست، اما به علت کاملا فارسی بودن آن‌ها در « فرهنگ پارسی» آمده است.

همچنین میرجلال‌الدین کزازی درباره‌ی واژه‌های این فرهنگ به خبرنگار ایسنا گفت: خانم سیمین حلالی واژه‌های برساخته و به‌کار گرفته‌شده در کتاب‌ها و جستار‌هایم را در این فرهنگ آورده است. واژه‌های آمده در این فرهنگ بر چندگونه است؛ یکی واژه‌هایی است که برساخته‌ی من است و نخست‌بار در زبان فارسی به کار گرفته شده است و پیشینه‌ای در زبان فارسی ندارد. دو دیگر واژه‌هایی است که در متن‌های کهن پارسی اندک به کار گرفته شده است، اما از آن پس دیگر کاربرد نیافته است. من هر زمان نیاز بوده است، این واژه‌ها را به کار گرفته‌ام. این دو گونه واژه‌ها در این فرهنگ آمده است.

او افزود: سومین گروه هم واژه‌هایی است که من در کتاب‌ها و جستار‌های خود آورده‌ام، اما در آن دو گونه یادشده جای نمی‌گیرند. این‌ گونه نام‌ها و اسم‌هایی است که با ترکیب‌هایی ساخته‌ام. پدیده‌آورنده‌ی فرهنگ این واژه‌ها را نیز در کتاب آورده است. این کتاب فرهنگی درازدامن است که به نزدیک 900 رویه‌ (صفحه) می‌رسد.

کزازی در پاسخ به این سؤال که آیا اطلاعی از شمار واژه‌هایی پارسی ساخته و به کارگرفته‌شده از سوی خودش دارد یا خیر، گفت: شمارش بسیار سخت است، من هم آماری نگرفته‌ام. اما آن‌چه می‌توانم گفت، خانم حلالی نزدیک دو دهه از زندگانی خود را در کار فراهم آوردن این فرهنگ کرده است. کتاب‌های مرا باریک‌بین خوانده است و واژه‌های آن را به در کشیده است و در پیکره‌ی این فرهنگ سامان داده است.

این استاد زبان و ادبیات فارسی همچنین در پاسخ به این‌که واکنش‌ها نسبت به استفاده‌ی او از واژه‌های صرف فارسی چیست، گفت: واکنش‌ها را در نگاهی فراخ می‌توان به دو‌ گونه بخش کرد؛ یکی واکنش‌هایی دم‌ساز است، دو دیگر واکنش‌های ناساز است؛ اما خوشبختانه شمار واکنش‌های دم‌ساز بسیار بیش‌تر از واکنش‌های ناساز است. نشانه‌ی برجسته‌ی آن، این‌که بهای کتاب کم و بیش سنگین است، اما آن‌چنان که ناشر به من گفته است، این فرهنگ با رویکرد دوست‌داران زبان پارسی همراه شده و یکی از کتاب‌های پرفروش ناشر شده است. همین که این گرایش به فرهنگ هست، نشان می‌دهد این امر نیازی در روزگار ما را پاسخ می‌دهد.