اتومبیل‌های مرگ همچنان قربانی می‌گیرند. خودروهای سوخته شده برای مردم دردمند عراق یادآور انفجار، مرگ و روزهای خونینی است که تمامی ندارد. عراق و مردمانش هر روز صدای بمب و آه و ناله‌های بازماندگان را می‌بینند و می‌شنوند. طبق معمول هر روز پنجشنبه(15 اوت) عراق باز هم شاهد انفجار بمبی بود که در آن 33 عراقی جان خود را از دست دادند و صدها نفر زخمی شدند. طبق آمار موجود تنها در ماه گذشته 1000 نفر در عملیاتهای تروریستی کشته شدند. در نمودار ذیل آمار قربانیان غیرنظامی کشته شده در عراق از ژانویه 2003 تا اوت 2013 می‌بیند:
مسئول اکثر این انفجار شاخۀ عراقی القاعده یعنی دولت اسلامی شام و عراق
است. دولت اسلامی شام و عراق، شاخۀ عراقی القاعده، روز یکشنبه(11 آگوست)
مسئولیت عملیات تروریستی در جریان عیدفطر که منجر به کشته شدن 80 نفر در
طول 2 روز شد را بر عهده گرفت. این گروه در بیانیهای اعلام کرد: دولت
اسلامی برای ارسال پیامی بازدارنده در روز سوم عید و در پاسخ به عملیاتهای
نیروهای امنیتی عراق دست به این حملات زده است. این گروه تهدید میکند:
شیعیان زین پس نه روز را خواهند دید، نه شب را، نه امنیت را و نه هیچ چیز
دیگر را.
یکشنبه گذشته فقط در بغداد مجموعه‌ای از عملیاتهای تروریستی،
11 انفجار در خودروهای بمب گذاری شده اکثراً در محلههای شیعه نشین منجر به
مرگ 47 نفر شد. بیشتر اهداف در مناطق جنوبی شیعه نشین کشور و همچنین در
شمال در نزدیکی مرزهای کردستان رخ داده است.
واقعیت اینست که عراق آرام
آرام به روزهای جنگ داخلی بازمیگردد؛ سالهای بین 2005 تا 2008 که این کشور
شاهد بدترین حملات تروریستی بود. ماه گذشته شمار کشته شدگان ناشی از حملات
تروریستی به بالاترین میزان خود در طول 5 سال اخیر یعنی به 1000 نفر رسید.
استراتژی دولت اسلامی شام و عراق اینست که عراق را به دوزخی از
خشونتهای قومی و مذهبی که عمدتاً ضدشیعی، صدمسیحی و ضدکردی است، بازگرداند.
منطق و استدلالی که رهبر فعلی این جریان یعنی ابوبکر البغدادی بدان اعتقاد
دارد، همان مشی ابومصعب الزرقاوی- رییس القاعده در بین النهرین- است که در
حملۀ هوایی آمریکا در ژوئن 2006 کشته شد.
از سویی این وضعیت مشروعیت
دولت عراق را نیز به شدت تحت تأثیر قرار داده و مردم خسته عراق بر این
باورند که دولت ناتوان از مهار وضعیت فعلی است. این مسئله میتواند در میان
مدت منجر به بازگشت میشیلیای شیعه و متعاقباً جنگ همه علیه هم تبدیل شود.
این
سازمان تروریستی که دو هفتۀ پیش موفق شد تا صدها زندانی را فراری دهد، از
نقص سیستم سیاسی عراق نیز بهره می‌برد. اقتدارگرایی و فرقه گرایی نخست وزیر
شیعه عراق نوری مالکی که زمینه رادیکال شدن بخشی از جوانان سنی- که از
نمایندگان ناتوان سیاسی خود برای کسب توازن و تعادل قوا ناامید شدهاند- را
فراهم آورده است. از سویی با نزاع سیاسی میان دولت مرکزی بغداد و کردستان
مستقل هرلحظه امکان آغاز رویارویی کردی-عربی وجود دارد. بی جهت نیست که
گروه اسلامی شام و عراق در روستای دوزخورماتو تا این اندازه سرسختی میکنند.
در سوریه؛ میدان جدید فعالیت این شاخۀ عراقی القاعده، اگر شرایط اجازه
دهد، استراتژی آنها همان است. آنها به منظور همبستگی با نیروهای سنی علیه
بشار اسد به سوریه آمدهاند؛ جهادگران عراقی نزدیک به جبهة النصره، نزاعی
افراطی و مذهبی و غیرقابل وصفی را به سوریه صادر کرده اند. دولت اسلامی شام
و عراق زمانی که سایر مخالفان مسلح در موقعیت ضعیفی قرار دارند با آنها
وارد مبارزه میشوند؛ همانند آنچه که طی روزهای اخیر در دیرالزور شاهد آن
بودیم.
این جریان تروریستی اگر مجال هم پیدا کند؛ متدها و شیوههای خود
را اعمال میکند؛ سربریدن علویها، خشونت علیه مسیحیان؛ حتی حملات مخالفان
مسلح در مقابل این اقدامات بسیار معتدل و عادی در نظر گرفته میشود. همانند
مواردی که در رقه شاهد آن بودیم، جایی که دولت اسلامی شام و عراق با دست
زدن به اقداماتی همچون آدم ربایی و ترور سایر گروههای مسلح- به استثنای
شاخۀ احرار شام، در این روستای آزاد شده سایرین را از میدان به در کرد. تا
جایی که یک گروه محلی-اهفاد الرسول- نزدیک به ارتش آزاد سوریه- در چند روز
گذشته برای مقابله با دولت اسلامی شام و عراق سلاح برداشته است.
از
نیمۀ ژوئیه، دولت اسلامی شام و عراق وارد مبارزه با نیروهای کرد سوریه شده
است. مسعود بارزانی، رییس اقلیم کردستان عراق ضمن تأکید بر این مسئله که
این جنگ در جنگ بزرگ مدنی ریسک خطرناک بین المللی شدن تهدید را در پی خواهد
داشت و از لزوم حمایت از برادران کردش سخن به میان آورد.
لوموند/ ترجمه: زهرا خدایی
