کاروان های حج و حجاج به خوبی می دانند هرگاه با مشکلی مواجه شوند یا پرسشی شرعی درباره مناسک حج داشته باشند، مراکزی با مدیریت مراجع عظام تقلید شیعه در مکه و مدینه حضور دارند که با خوشرویی و احساس مسئولیت درصدد پاسخگویی برخواهند آمد . شارع العرضیاه مدینه، میدان معابده مکه و حی عزیزیه و چادرهای سرزمین منا هر ساله شاهد حضور بعثه های مراجع عظام تقلید شیعه است.
به گزارش خبرنگار شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، بعثه ها، مرکز ارتباطی مراجع تقلید با روحانیان و شیعیان نقاط مختلف جهان هستند که در کنگره عظیم حج گردهم می آیند و به انجام اعمال و مناسک حج می پردازند.
بعثه های مراجع تقلید را اغلب فرزندان ایشان یا نمایندگان تام الاختیار آنها مدیریت می کنند و این فرزندان و نمایندگان مراجع هستند که با توجه به شیوه و مشی علما نحوه تبادل نظر با دیگر مسلمانان و شیعیان را تنظیم می کنند.
حضور فرزندان مراجع تقلید در راس مدیریت بعثه ها فرصتی ارزشمند را فراهم می کند تا پیام مرجعیت به شیعیان با کمترین واسطه انتقال یابد و از سوی دیگر آخرین دغدغه های شیعیان از نزدیکترین مسیر به مراجع تقلید بیان شود.
بعثه های آیات عظام سیستانی، وحید خراسانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، سید سعید حکیم، اسحاق فیاض، موسوی اردبیلی، خامنه ای، جوادی آملی، سبحانی، سید محمد شاهرودی، هاشمی شاهرودی، نوری همدانی، صانعی، سید صادق شیرازی، بشیر نجفی و... از جمله مراجع عظام و آیات شناخته شده ای هستند که محل رجوع روحانیان کاروان ها و شیعیان نقاط مختلف جهان هستند.
بعثه ها در کنار پاسخ به سوالات شرعی مربوط به حج که ضرورتی دائمی و غیرقابل انکار است، فرصتی بی نظیر برای همفکری، تبادل نظر و آشنایی با آخرین وضعیت حوزه های علمیه و شیعیان اقصی نقاط جهان شناخته می شوند.
این مراکز فرصتی است تا شیعیان فهم بهتری از وظایفی پیدا کنند که مرجعیت بر عهده مسلمانان می دانند و برای نمایندگان مراجع نیز شناخت بهتری از وضعیت شیعیان ایجاد شود.
بعثه ها عموما با درهای باز و روی گشاده با مراجعان برخورد می کنند و با صبر و حوصله پاسخگوی مراجعان هستند و ایام پرکاری را پشت سر می گذارند.
در کنار روزهای سخت کاری و بحث های علمی، زیارت و انجام اعمال حج و بازدید یکدیگر و گعده های شبانه علمی و اجتماعی از مختصات بعثه هاست.
بعثه های مراجع بسیار ساده و بی تشریفات هستند و دسترسی به آن برای عموم ساده و بی تکلف است. شاید کسانی باشند که هرگز به دفتر مرجع خود در دیارشان رجوع نکرده باشند اما حج فرصتی است که می توانند این ارتباط را راحت تر سامان دهند.
همکاران شفقنا در ایام حج 1391 (2012) فرصتی یافتند تا در نشستی با مسوولان بعثه های مراجع عظام تقلید به پرسش هایی راجع به فلسفه و تاریخچه شکل گیری بعثه ها و دغدغه هایشان درباره وضعیت شیعیان جهان و مشکلات موجود جهان تشیع بپردازند.
مسئولان محترم بعثه های مراجع عظام با روی خوش و صمیمیت معنوی که ویژه این عزیزان است پذیرای همکاران شفقنا بودند و فرصتی فراهم شد تا این بعثه های پر رونق و با صفا از نزدیک دیدار و چگونگی کارکرد آنها مشاهده شود. با توجه به مشغله فراوان بعثه ها که ویژه دوران حج در برخی موارد فرصت گفت وگوهای خبری نیز در اختیار قرار گرفت و در برخی دیگر اگرچه گفت و گوی خبری فراهم نشد اما گزارش های تصویری برداشته شد و نشست های ارزشمند و امید بخشی شکل گرفت. فرصت را مغتنم شمرده از مسئولان بعثه های حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی و آیت الله العظمی وحید خراسانی و آیت الله العظمی اسحاق فیاض که با روی گشاده و صمیمیت بی نظیر فضای بازدید از بعثه های پر رونقشان را در اختیار قرار دادند کمال تشکر را داشته باشیم.
در این حال مسئولان بعثه های مکرم مراجع عظام تقلید سید محمد سعید حکیم، صافی گلپایگانی، سبحانی، موسوی اردبیلی، حسینی شاهرودی، سید صادق شیرازی و بعثه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق نیز فرصتی را برای گفت گو در اختیار قرار دادند که نتیجه این گفت و گو ها در پی می آید. ضروری است یادآور می شویم مع الاسف امکان بازدید از برخی دیگر از بعثه های مراجع عظام تقلید همچون آیات عظام مکارم شیرازیف جوادی آملی، صانعی، و نوری همدانی فراهم نشد که انشاء الله در فرصت پیش روی به انجام خواهد رسید.
مسوول بعثه حضرت آیت الله صافی گلپایگانی: معرفی اسلام نباید با رفتار خشن باشد
مسوول بعثه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در مکه مکرمه با بیان اینکه معرفی اسلام نباید با رفتار خشن باشد، بیان کرد: مردم از همه جای دنیا برای بهره گیری از خانه خدا و مسجدالنبی می آیند، اما متاسفانه گاهی در این ارض وحی، اخلاق ناپسند می بینند.
حجت الاسلام والمسلمین سیدجواد گلپایگانی، فرزند مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی در گفت وگو با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) با اشاره به اینکه حدود 50 سال قبل مرحوم آقای عبدالحسین فقیهی مسوول رسیدگی به امور حجاج ایرانی و غیرایرانی که از مقلدین آقای بروجردی بودند، در مکه حضور داشتند، اظهار کرد: در آن زمان عربستان اجازه داده بود تا حجاج از طریق خشکی به مکه بیایند. در عین حال مرز بین عربستان سعودی و عراق، از نجف اشرف عبور می کرد بنابراین چون اولین سال بود که این اجازه صادر شده بود، ما هم مقدار زیادی ماشین و اتوبوس تهیه کردیم و مردم آماده شدند تا مراسم حج را بجا بیاورند.
او با بیان اینکه تا امسال حدود 51 سال از فوت مرحوم بروجردی می گذرد، گفت: این قضیه تقریبا سه سال قبل از فوت مرحوم بروجردی بود لذا ما هم همراه قافله برای انجام مناسک حج آمدیم. حدود هفت روز فاصله میان مدینه و نجف بود زیرا جاده ها آسفالت نبودند و اگر طوفان می شد، به یکباره در مسیرهای خاکی، تپه ظاهر می شد لذا راه دشوار بود و ماشین ها به سختی حرکت می کردند.
گلپایگانی افزود: به دلیل سختی راه، همه در اولین شهر بعد از عراق جمع می شدند تا یک قافله شوند و از آنجا بلد راه که جو و هوا و ستاره را می شناخت، هدایت ماشین ها را به دست می گرفت تا شهر بعدی که مجددا بلد دیگری هدایتگر بود. وقتی به شهر مدینه رسیدیم، بعثه مرحوم بروجردی که با پرچمی بر سر در آن مشخص شده بود را دیدیم؛ چراکه جز بعثه مرحوم بروجردی، بعثه دیگری در مدینه وجود نداشت؛ لذا آنها ما را هم پیش خود بردند و ما در این سفر، کار بعثه گری خود را شروع کردیم و امور نیابت ها را به عهده گفتیم. از آنجا که آقای حاج صادق خلخالی هم با ما بودند، من و آقای خلخالی در بعثه آقای بروجردی کمک حال آقای فقیهی شدیم و در مدینه از قافله جدا شدیم. در مکه هم شخصی به نام حسن جمالی امور را در دست داشت که در آنجا هم به ایشان کمک کردیم. بعد از اینکه آقای فقیهی به مدینه بازگشتند، ما هم به کاروان ملحق شدیم و به نجف بازگشتیم.
او با بیان اینکه سال بعد از این سال، بنده به حج مشرف نشدم، یادآور شد: وقتی آقای بروجردی فوت کردند، آقای فقیهی از دیگر آیات عظام مانند شریعتمداری و حکیم و خویی و دیگران وکالت گرفته بود لذا پرچم ایشان در مدینه با عنوان نمایندگی مراجع تقلید تغییر نام داد اما چون مراجع نجف در مکه بعثه ای نداشتند، سال های بعد از آن، مراجع هر کدام به تنهایی بعثه ای فرستادند و بعثه های مراجع نجف نیز شکل گرفت؛ البته در آن زمان تنها بعثه ای که بسیار فعال بود، بعثه مرحوم بروجردی بود که بعد از فوت ایشان هم همچنان فعالیت می کرد.
گلپایگانی با اشاره به توصیه های مرحوم بروجردی برای عملکرد بعثه ها گفت: با توجه به اینکه در گذشته محدودیت های امروز وجود نداشت، ما با ممالک دیگر در ارتباط بودیم و با رد و بدل کردن کتاب های تشیع، به راحتی در اثبات حقانیت شیعه تلاش می کردیم. هم چنین در آن زمان با بزرگان دیگر کشورها و روسای عربستان دیدار و گفت وگو می کردیم و حتی بدون اینکه وهابیت کوچک ترین اذیتی داشته باشد، ما از ایران برای آنها هدایایی مانند پسته، زعفران و دیگر اقلام می بردیم.
او افزود: یک سال هم که مرحوم بروجردی خود به حج مشرف شدند، امیر مدینه از ایشان دعوت کرد که بنده هم برای بازدید رفتم. مرحوم بروجردی از آنها خواسته بود که ساعات زیارت بقیع را زیاد کنند یا شب ها در مسجدالنبی بسته نباشد. امیر مدینه هم این درخواست ها را قبول کرده بود و دستور داده بود تا عمل کنند اما متاسفانه کم لطفی برخی از زائران باعث شد که این دستور چهار روز بیشتر دوام نیاورد و امیر مدینه بعد از اینکه نحوه زیارت زائران را با ضریح پیامبر دید، مجددا دستور داد که مسجدالنبی شب ها بسته بماند.
گلپایگانی با اشاره به رفتار خشن سعودی ها با حجاج بیت الله الحرام گفت: مردم از همه جای دنیا برای بهره گیری از خانه خدا و مسجدالنبی می آیند، اما متاسفانه در این ارض وحی، اخلاق ناپسند می بینند در صورتی که معرفی اسلام نباید با این رفتار خشن باشد.
او افزود: بنده معتقدم که آنها باید برای نحوه برخورد با شیعیان و دیگر حجاج دوره ببینند. حتی شنیده می شود که بعضی از آنها در این مکان نماز می خوانند، اما هیچگاه به قبر پیامبر سلام نکرده اند. هم چنین آنها سعی دارند تا تمامی مظاهر اسلامی و مکان هایی که در آنها مناسبات و اتفاقاتی از جانب پیامبر و اهل بیت رخ داده است را از بین ببرند. به محض اینکه می بینند دو نفر در یک مسجدی که پیامبر در آن نماز خوانده بودند، نماز می خوانند، در صدد تخریب آن بر می آیند تا هیچگونه ظاهری از اسلام زمان پیامبر و ائمه در آنجا باقی نماند.
گلپایگانی یادآور شد: اگر اعمال حج یا طهارت و نجاست کسانی که به حج می آیند، مشکل داشته باشد، هیچ حرفی نمی زنند، اما اگر یک جا مهر ببینند، فرد را مشرک می خوانند. در صورتیکه خودشان وضو می گیرند و بعد می خوابند و بعد از اینکه بلند می شوند با همان وضوی قبلی نماز می خوانند
سیدریاض حکیم درگفت وگو با شفقنا: فرزندان مراجع تقلید در صیانت از منزلت آنها تاثیر بسزایی دارند
حجت الاسلام والمسلمین سیدریاض حکیم معتقد است فرزندان و منتسبین به علما و مراجع تقلید در صیانت از منزلت مراجع تقلید شیعیان تاثیر بسزایی دارند.
حجت الاسلام والمسلمین سیدریاض حکیم فرزند حضرت آیت الله العظمی سید محمد سعید حکیم و مسئول بعثه ی ایشان در حج در گفت وگو با خبرنگار شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، با بیان اینکه اولین بعثه ای که در مراسم حج و در شهرهای مکه و مدینه پایه گذاری شد، بعثه مرجع تقلید آیت الله العظمی سید محسن حکیم بود، تصریح کرد: در آن زمان به دلیل مرجعیت عامه آیت الله محسن حکیم و نیاز حاجیان شیعه به روحانیون و جوابگویی به مسایلی که در حج پیش می آمد، ایشان تصمیم گرفتند تا مکانی را برای پاسخگویی به نیازهای حاجیان در نظر بگیرند لذا ایشان دو دستور داشتند که درخواست اول به طلاب و روحانیون حاضر در حج بود که همه باید ملبس در حرم می نشستند و پاسخگوی سوالات حاجیان می بودند زیرا در قدیم کاروان ها به شکل امروزی و منظم نبود. البته کاروانهای ایران تقریبا منظم بود، اما کاروان های باقی کشورها و حاجیان شیعه نیازمند روحانی بودند.
او تاسیس بعثه و فرستادن روحانیون مجرب به حج را قدم دوم آیت الله حکیم عنوان و خاطرنشان کرد: بعثه ای که ایشان می فرستاد بیشتر در خود حرم نشست داشت یعنی اساتید و روحانیون در جای مشخص می نشستند و شرایط به نحوی پیشرفت که شیعیان کم کم فهمیدند که فلان مکان در حرم، مقر بعثه آیت الله حکیم است.
حکیم افزود: مرحوم سیدمحمدباقر حکیم که خود جزو بعثه بودند، نقل می کرد که ما در آنجا می نشستیم و مردم می آمدند و وقت ها و جاها مشخص بود و حاجیان سوالات خود را مطرح می کردند.
مسوول بعثه آیت الله حکیم در مکه مکرمه، با بیان اینکه با پیشرفت کشورها و تغییر شرایط و رفت و آمد بیشتر حاجیان، مکان هایی برای بعثه ها در شهرهای مکه و مدینه مشخص شد، افزود: بعثه آیت الله حکیم در چند بخش فعالیت می کند که بخش اول آن مربوط به پاسخگویی به سوالات حاجیان است. بخش دوم را هم به استقبال از حاجیان برای طرح مسایل مختلف و مشکلاتی که دارند، اختصاص داده ایم زیرا حاجیان از کشورهای مختلف سفر می کنند و چون نمی توانند به حوزه های نجف و قم بروند، فرصتی است تا با روحانیون و عملا دیدار کنند و مشکلات خود را مطرح کنند.
او اظهار کرد: البته این مساله تاریخچه ای در تشیع و تاریخ ائمه دارد که شیعیان در موسم حج نزد ائمه می رفتند و طبق روایات این دیدار را از کمالات حج می دانستند. هم چنین در روایاتی از امام صادق داریم که ایشان مجموعه هایی از حاجیان شیعه را استقبال می کنند و می فرمایند که خوشا به حال شما حاجیان بیت الله و قبر نبی اکرم و شیعه آل محمد؛ بنابراین در گذشته و زمان امامان معصوم هم حاجیان دور ائمه جمع می شدند زیرا به دلیل شلوغی موسم حج، رقابت رژیم ها و سلطه بر ائمه کمتر بود و امامان بیشتر می توانستند با شیعیان دیدار و گفت وگو کنند.
حکیم با بیان اینکه بخش سوم فعالیت های بعثه هم به رفتن به کاروان های حجاج باز می گردد، گفت: طی هماهنگی های لازم با مسوولان کاروان ها، بعثه آیت الله حکیم برای ایراد سخنرانی و برگزاری همایش و سوال و جواب در خصوص مشکلات شیعیان و جهان اسلام به این کاروان ها می رود.
به گفته سیدریاض حکیم، بخش چهارم فعالیت ها هم در مورد بعثه های ایران و عراق است که فعالیت های خوبی دارند و همایش های مختلفی برگزار می کنند که مربوط به مبلغان و مسایل عراق و جهان اسلام و تقریب بین مذاهب است که در سال های اخیر هم این مساله پررنگ تر شده است.
او با اشاره به وضعیت شیعیان بعد از سقوط صدام، شرایط امروز شیعیان در عراق را بسیار مطلوب توصیف کرد و گفت: امروزه احساس مسوولیت و رفت و آمدها در میان شیعیان عراق بیشتر شده و در کل پیشرفت چشم گیری را شاهد هستیم زیرا وقتی ما به بعثه های مختلف می رویم و برنامه اجرا می کنیم، می بینیم که بعثه های کشورهای مختلف می آیند و درباره وضع شیعیان و وضع مسلمانان در کشورهای دیگر صحبت می کنند و مشکلاتشان خاص کشور خودشان نیست لذا این بحث و تبادل آراء، اثر مثبت خود را خواهد داشت.
او درباره نحوه افزایش اطلاعات روحانیون حاضر در حج تصریح کرد: معمولا ما روحانیونی را انتخاب می کنیم که در این راستا پخته تر شده اند و تجربه سال های قبل را دارند لذا در پاسخگویی به مسایل حجاج، سخنرانی ها و مسایل دیگر شیعیان واردتر هستند.
فرزند آیت الله العظمی محمدسعید حکیم، با اشاره به منزلت مراجع تقلید در بین شیعیان اظهار کرد: الحمدالله احترام و تقدیر شیعیان از مراجع بسیار خوب است و ارتباط خوبی با مراجع دارند و به راحتی سوالات و مشکلاتی که با آن مواجه هستند را مطرح می کنند.
او با اشاره به پیام مرجعیت برای شیعیان در کشورهایی که در اکثریت نیستند، گفت: حاج آقای حکیم در پیام های مختلف خود به حاجیان و حتی غیر حاجیان تاکید دارند که نسبت به یکدیگر و دیگر طوائف و ادیان همکاری و انسجام داشته باشید. حتی ما سعی کردیم تا برنامه های مختلفی با غیرشیعیان داشته باشیم که نمونه آن همایشی با مشایخ سلفی ها بود که مجموعه ای از روحانیون شیعه و حدود 11 تن از مشایخ سلفی در آن حضور داشتند که بسیار مفید بود، اما بعدا شرایط به نحوی شد که آنها نتوانستند ادامه دهند. هم چنین جلساتی با دیگر کشورهای اسلامی همانند عمان داشتیم که البته برگزاری اینگونه همایش ها مختص حج نیست و در باقی مواقع هم برگزار می شود.
او با اشاره به پیام همایش های مذکور، یادآور شد: آنچه مربوط به شیعیان است؛ تاکید بر مسایل اعتقادی، حفظ هویت فرهنگی شیعه، انسجام و هماهنگی بین نیروهای شیعه و ارتباط با غیرشیعیان با کردار و رفتار نیک و اخلاق ائمه و پیامبر است.
حجت الاسلام حکیم با اشاره به رفتار مخالفین شیعیان با شیعیان در حج نیز خاطرنشان کرد: مخالفین دو بخش هستند. عموم مسلمانان رفتارشان خوب است و مشکل جدی دیده نمی شود اما بعضی سلفی ها خشونتی دارند که بدون توجه به طرف مقابل از خود رفتارهای نسنجیده نشان می دهند.
او هم چنین با اشاره به بعثه هایی که به طور رسمی در حج حضور دارند، تصریح کرد: بعثه های شاخص مخصوص مراجع معروف نجف است؛ البته حضرت آیت الله سیستانی به طور رسمی در نجف بعثه ندارند، اما مجموعه هایی که منتسب به بیت ایشان هستند می آیند و تسهیلاتی به آنها داده می شود.
حکیم با اشاره به مسوولیت فرزندان مراجع تقلید در صیانت از منزلت مراجع عظام و سیره و سلوک آنها، گفت: فرزندان و منتسبین به مراجع، تاثیر بسزایی در منزلت آنها دارند زیرا بسیاری از مردم به دلایل مختلف مثل دوری از کشور یا دلایل دیگر، نمی توانند به خود مرجع برسند لذا رفتار نماینده یا فرزند مرجع، انعکاس رفتار خود مرجع خواهد بود. از این رو منتسبین به مراجع مسوولیت سنگینی دارند و باید در وضع ظاهری و ساده زیستی ، وضع طلبه ها و ارتباط با مردم مراعات کنند؛ البته اگر تواضع آنها توام با فضل و علم باشد، اثر بیشتری خواهد داشت
مسوول بعثه حضرت آیت الله العظمی سبحانی در حج: متاسفانه شاهد رشد سلفی گری و وهابیت در برخی نقاط بیدار شده اسلامی هستیم
مسوول بعثه حضرت آیت الله العظمی سبحانی در حج، وضعیت شیعیان عربستان در سال های اخیر را رو به رشد دانست و بیان کرد که بیداری اسلامی یک فضای باز سیاسی برای آنها به وجود آورده اما متاسفانه به خاطر نداشتن رهبر و متفکر در این جریان نتوانسته اند حرکت خود را با انسجام لازم پیش ببرند.
حجت الاسلام والمسلمین مدرسی، مسوول بعثه حضرت آیت الله العظمی سبحانی در حج درباره نقش بعثه های مراجع عظام در مکه و مدینه گفت: بعثه های مراجع با اهداف گوناگونی در خدمت زائران در نظر گرفته شده اند. اولین اثر وجودی این بعثه ها عبارت است از ارائه خدمات فرهنگی و پاسخ به شبهات دینی به ویژه در زمینه اعتقادات حق شیعه اثنی عشری که این یکی از رسالت های بسیار مهم بعثه هاست.
او ادامه داد: از دیگر وظایف مهم بعثه ها پاسخ به مسایل شرعی است. حل معضلات فقهی بعضی از روحانیون بزرگواری که به حج می آیند و بعضا با مسایل مستحدثه و پاره ای از مشکلاتی جدید مواجه می شوند ، از فعالیت های بسیار خوب بعثه هاست. به طور کلی آن بخش از مسوولیتی که بعضا به خاطر جایگاه خاص بعثه حضرت آیت الله خامنه ای نمی تواند به طور کامل انجام بگیرد، بعثه های مراجع عظام تقلید انجام می دهند.
مسوول بعثه حضرت آیت الله سبحانی در حج به هدف عمده بعثه مراجع عظام و اشخاصی که در این بعثه ها مشغول هستند اشاره کرد و گفت: اصلی ترین هدف بعثه ها ترویج مکتب تشیع و در حقیقت معرفی ارکان و زوایای فرهنگی دینی و فقهی مکتب اهل بیت (ع) در قالب مکتب تشیع برای ارباب رجوع و زائران اعم از ایرانی و غیر ایرانی، شیعه اثنی عشری یا سایر فرق و مذاهب است.
مدرسی ادامه داد: افراد زیادی داشتیم که مراجعه می کردند و دارای سوال و ابهامی بودند و به برکت این مراجعات، سوالات و ابهامات آنها بر طرف شده است. از امور دیگر که بسیار مهم است، رصد کردن تالیفات و دیدگاه های فرهنگی سایر فرق نسبت به مذهب تشیع است که این بهترین جایگاه برای رصد کردن فکر دیگران و روش دیگران است مخصوصا امروز که می بینیم فرقه وهابیت به صورت انقباضی برخورد می کند. رصد کردن این حرکات بسیار موثر است.
او افزود: اگر بخواهیم بعثه های ایرانی مراجع و بعثه هایی که از ایران اعزام شدند را در نظر بگیریم، می توانیم بگوییم که تبیین نقطه نظرات مبانی انقلاب اسلامی به رهبری امام (ره) برای سایر فرق و ارباب رجوع و مذاهب اسلامی از اهداف بعثه های ایرانی است.
مدرسی با اشاره به وضعیت شیعیان در کشورهای مختلف گفت: حرکات جدیدی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اتفاق افتاد و در سال های اخیر در قالب بهار عربی به تعابیر خودشان یا بیداری اسلامی رخ نمود، حرکات بسیار خوب و مثبتی بود برای آزادسازی فکرها و عقیده ها و مردمی که در بند بودند. ما همه اینها را به فال نیک می گیریم و موثر می دانیم.
مسوول بعثه حضرت آیت الله سبحانی در حج ادامه داد: به برکت انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی بود که زوایای فرهنگی شیعه اکنون معرفی می شود ولی نباید از برخی جریانات غافل شد چرا که در پرتو رشد فرهنگ اصیل شیعی، متاسفانه شاهد رشد سلفی گری و وهابیت هم در بعضی نقاط بیدار شده اسلامی هستیم و طبعا در اینجا یک تبادل نظر بسیار خوبی می تواند صورت بگیرد برای اینکه ببینیم چگونه می توان از موقعیت ها بهره برداری بهتری داشت و چگونه باید در مقابل سوءاستفاده هایی که دیگران دارند، حالت تدافعی و تهاجمی خود را حفظ کرد.
مدرسی درباره مشورت بعثه های مراجع برای انسجام بیشتر در اعلام موضع، اظهار کرد: هم در قم و هم در ایام حج در مدینه و مکه مراودات فردی و گروهی بین بعثه های مراجع وجود دارد. البته آنچه که مطلوب است هنوز واقع نشده ولی باید در این زمینه مشاوره ها، مراودات و تبادل افکار و تجربیات صورت گیرد؛ گرچه کم و بیش از طریق افراد و نشست هایی که در قم صورت می گیرد یا از طریق مراوداتی که در مدینه صورت می گیرد یا حتی نشست و برخاست هایی که به مناسبت هایی در طول روز برگزار می شود، صحبت هایی می شود اما به نظر می رسد که این یک نقطه قوتی باشد برای بعثه ها که بتوانند در آینده تجربیات خودشان را در همه زمینه ها منتقل کنند و با یک وحدت رویه و هدف روشن و معین به صورت کلی در مسیر وظایف خود ایفای نقش کنند.
او با بیان اینکه وضعیت شیعیان عربستان در سال های اخیر رو به رشد است، گفت: شیعیانی که در مدینه و مکه و در منطقه شرق عربستان داریم روبه رشد هستند. بیداری اسلامی یک فضای باز سیاسی برای آنها به وجود آورده است اما متاسفانه به خاطر نداشتن رهبر و متفکر در این جریان نتوانسته اند این حرکت را با انسجام لازم پیش ببرند.
مسوول بعثه حضرت آیت الله سبحانی اظهار کرد: امیدوارم در این زمینه خداوند یک عنایت خاصی داشته باشد و شیعیان عربستان که با وحدت کلمه و هدف واحد در حال حرکت هستند موفق شوند. سایت های شیعی در عربستان فعالیت بسیار خوبی دارند گرچه محدودیت کاری هم دارند. مولفین شیعی نیز در عربستان یک جای پایی پیدا کردند اگرچه آنها محدودیت هایی را هم دارند و بعضی از تالیفات و آثار شیعی در این جریانات دیده می شود مثلا در یکی دو سال اخیر بعضی از نسخه های نهج البلاغه را در کتاب فروشی ها دیدم ولی اصولا کتاب هایی که اخیرا نوشته شده در ارتباط مکتب تشیع جنبه انفعالی به خود گرفته که این گویای این است که به هر حال تهاجمی که صورت گرفته تاثیرگذار بوده که آنها مجبور به انفعال شدند..
سید مصطفی حسینی شاهرودی در گفت وگو با شفقنا: هر آنچه موجب وهن تشیع شود، درست نیست
فرزند حضرت آیت الله العظمی سید محمد حسینی شاهرودی با بیان اینکه «هر آنچه موجب وهن تشیع شود، درست نیست» گفت: تمامی مراجع در تمامی امور و مسایلی که در مکه رخ می دهد و مربوط به حفظ وجاهت شیعه است، هم نظر و مشترک هستند.
حجت الاسلام و المسلمین سید مصطفی مرتضوی شاهرودی در گفت وگو با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، با اشاره به تاریخچه تشکیل بعثه آیت الله العظمی سیدمحمد حسینی شاهرودی در شهر مکه تصریح کرد: تشکیل بعثه به زمانی باز می گردد که مرحوم آیت الله العظمی شاهرودی حدود 50 سال قبل به شهر مکه رفتند و با مراجعات بسیار مسلمانان جهان و احساس نیاز برای پاسخگویی به مسلمانان مواجه شدند لذا ایشان بعد از بازگشت خود احساس کردند که از سال آینده باید برای جوابگویی به مسایل مردم و رفع مشکلات دینی آنها، یک نماینده دینی به مکه اعزام کنند.
او افزود: بنابراین در آن زمان اولین بعثه در جهان اسلام به عنوان بعثه دینی و جوابگویی به مسایل دینی تشکیل شد که آیت الله العظمی سیدمحمد حسینی شاهرودی متکفل این امر بودند و تا امروز پابرجاست.
حسینی شاهرودی با اشاره به تشکیل بعثه حضرات آیات خویی و حکیم بعد از تشکیل بعثه آیت الله شاهرودی، خاطرنشان کرد: بعثه آیت الله شاهرودی حدود 40 سال است که برپا شده و امورات و مشکلات مردم را از نظر دینی و برخی راهنمایی های فیزیکی و جغرافیایی و مسایل دیگر بعثه مانند بزرگ کردن جمرات و تغییراتی که در منی ایجاد شده، متکفل می شود. چراکه وظیفه ما جوابگویی و اجتهاد به مسایل جدید است و تا به امروز هم به همت آقایان مجتهدی که در بعثه بودند و از نظرات آیت الله شاهرودی خبر داشتند، تمامی مشکلات و سوالات رفع و حل شده است.
فرزند آیت الله العظمی حسینی شاهرودی با بیان اینکه در بعثه به روی افرادی که برای بار اول به شهر مکه می آیند و راهنمایی ندارند، همیشه باز است، اظهار کرد: ممکن است کاروان ها حتی با وجود روحانیون، به مشکلات دینی برخورد کند که در اینجا هم نمایندگان مراجع پاسخگوی آنها هستند. هم چنین بعثه پاسخگوی مشکلات عقایدی، اقتصادی و راهنمایی های دیگر است. چراکه مردم در این شهر غریب هستند و آشنایی با این شهر ندارند لذا ما که سالیان سال است به این مکان های مقدس می آییم، می توانیم آنها را با مسایل اسلامی، دینی و امور اجتماعی و اقتصادی مطلع کنیم.
او با اشاره به جلسات بعثه های شهرهای مختلف با یکدیگر در مکه یادآور شد: بعثه های سراسر دنیا در شهر مکه با یکدیگر در تعامل کامل هستند و شیعیان جلساتی در ایران دارند و در مورد پیشامدهایی که ممکن است در سال آینده پیش آید یا اوضاعی که گذشت، با هم گفت وگو می کنند؛ حتی بعثه ها در زمان حج هم با هم دیدار دارند و هر گونه مساله ای که پیش آید را به بحث و گفت وگو می گذارند و هماهنگی های لازم را دارند.
حسینی شاهرودی در پاسخ به این سوال که توصیه بعثه برای نوع حضور شیعیان در مجامع مذهبی که عموما هم اهل تسنن هستند، چیست تا هم تاثیرگذار باشند و هم موجب تشکیل فضایی خشونت آمیز نسبت به تشیع نشوند؟ گفت: ما یک نوع احکام واقعی داریم که همه مراجع در آن مشترک هستند، احکام ظاهری هم داریم که باز هم تمام مراجع در آن مشترک هستند؛ البته تکالیف ما شیعیان از نظر شرعی با برادران سنی مذهب فرق می کند، مانند قضیه سجده که ما معتقدیم فقط باید بر خاک باشد و سجده بر لباس و دیگر مسایل جایز نیست. در عین حال معتقدیم اگر در جایی تقیه باشد و موجب وهن تشیع شود، این کار درست نیست.
او ادامه داد: مساله دیگری که مدنظر است، این است که در هنگام نمازها، اگر مشخص شود که کسی شیعه است، خروج از نماز را که اهانت به تشیع می شود، درست نمی دانند و این مساله ای است که بین تمام مراجع مشترک است. همانند دیگر مسایلی که اگر موجب اهانت به تشیع شود، نباید در ما پیدا شود زیرا هیچ یک از مراجع نمی خواهند که به تشیع اهانت شود یا مساله ای موجب وهن تشیع شود.
فرزند آیت الله العظمی حسینی شاهرودی با تاکید بر اینکه تمامی مراجع در تمامی امور و مسایلی که در مکه رخ می دهد، هم نظر و مشترک هستند، تصریح کرد: البته در مسایل فرعی مثل طواف و سعی و وقوفات، اختلافات جزئی وجود دارد اما همه با هم در یک خط قرار دارند و در جهت تقویت تشیع و حسن برخورد با سایر مسلمانان با هم مشترک هستند.
او در ادامه به وضعیت مرجعیت و منزلت تشیع نسبت به گذشته نیز اشاره و بیان کرد: روحانیت شیعه با باقی مذاهب و ادیان فرق می کنند زیرا روحانیون دیگر مذاهب، آزادی در جهت مسایل دینی ندارند. چنانچه می بینیم که از زمان خلفا تا الان، کسانی که وعاظ السلاطین هستند، همیشه در اختیار سلطان بوده و فتوا و حکم شرعی آنها باید مطابق با رای سلطان باشد اما روحانیت شیعه هیچگاه اسیر کسی جز خدا نمی شود و همیشه واقعیت را در نظر می گیرد. بنابراین آزادی که روحانیت شیعه در اختیار دارد، موجب شده تا همیشه حرفش در جهان موثر و قابل اعتماد و اعتبار باشد.
حسینی شاهرودی با تاکید بر اینکه اعتبار و اعتماد جهانیان به روحانیت شیعه، ناشی از این است که روحانیت خود را وامدار امام زمان(عج) می داند، گفت: فرق روحانیت شیعه با روحانیت سایر مذاهب و ادیان این است که روحانیون شیعه، امام زمان(عج) را صاحب عالم می دانند لذا نسبت به آنچه ائمه دستور دادند نظر و فتوا می دهند و نظرشان تابع هیچ گروه و حزب و دولتی نیست.
مسوول بعثه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق: متاسفانه شیعیان رسانه خوبی ندارند
حجت الاسلام والمسلمین سید حیدر حکیم بیان کرد که شهید حکیم همواره معتقد بودند بعثه مراجع می توانند در ایام حج کارهای مهمی انجام دهند.
حجت الاسلام والمسلمین سیدحیدر حکیم فرزند شهید سید محمد باقر حکیم و مسئول بعثه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق درگفت و گو با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، با بیان اینکه تاسیس بعثه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق حدود 23 سال قبل توسط شهیدحکیم در مکه بنا شده است، تصریح کرد: با توجه به اینکه 23 سال قبل، عراق هنوز در مبارزه و جنگ با رژیم بعثی بود، حضور در حج برای عراقی هایی که در کشورهای مختلف دنیا زندگی می کردند، فرصت مغتنمی بود تا با مراجع و بزرگان عراق دیداری داشته باشند؛ چراکه عراقی ها در آن زمان با مشکلات امنیتی مواجه بودند و به مراجع اجازه دادیده نمی شد تا به حجاج نزدیک شوند.
او با بیان اینکه خیمه های عراقی در مکه، نزدیک ترین خیمه ها به جمرات و اول سرزمین منی بود، بیان کرد: رژیم صدام در آن زمان طی نامه ای از حکومت عربستان خواسته بود تا خیمه های عراقی را خارج از منی بگذارند، آنها هم کل عراقی ها را به خارج از منی آوردند تا با حجاج دیگر مخلوط نشوند اما علی رغم فشارهای موجود، شهید حکیم تمام سعی خود را به کار می گرفت تا با مردم عراق و شیعیان دیگر کشورهای اسلامی دیدار، بحث و گفت وگو داشته باشد.
حکیم با اشاره به اینکه بعثه شهید حکیم، علاوه بر دیدار با شخصیت ها و مردم دیگر کشورها، گردهمایی و همایش بزرگی به نام همایش روز عراق را هم برپا می کند، یادآور شد: در آن زمان ها که عراق در جنگ به سر می برد، شروع این همایش در یکی از پشت بام های یکی از ساختمان های مکه بود که تنها با یک چراغ برگزار شد اما با بهبود شرایط و اوضاع کشورها، امسال این همایش در شرایطی برگزار شد که بیش از هزار نفر در آن شرکت کردند.
مسوول بعثه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، برگزاری همایش روز عراق را فرصتی مناسب جهت برنامه ریزی برای یک سال دانست و اظهار کرد: همایش یک روزه عراق، علاوه بر گزارش عملکرد سال گذشته، پیامی برای یک سال آینده عراقی هایی است که در مناطق و کشورهای مختلف زندگی می کنند.
او مجلس اعلا را برگزار کننده همایش معرفی کرد و گفت: مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق برگزار کننده همایش است اما از همه گروه های عراقی اعم از سنی و شیعه در آن شرکت می کنند و نظرات و بیانات خود را مطرح می کنند، چراکه برگزاری این نوع همایش ها را نشانه یک نوع وحدت می دانند.
حکیم با تاکید بر اینکه بعثه مجلس اعلا، فعالیت های بسیاری در جهت هویت بخشی به عراقیها داشته است، تصریح کرد: فعالیت های بعثه از زمان شهید حکیم وجود داشته و تا امروز ادامه دارد. چراکه شخصیت شهید حکیم، شخصیتی علمی و سیاسی بود که بعد مرجعیت سیاسی ایشان بیشتر مطرح بود لذا پاسخ به مسایل دینی و سیاسی را هم همزمان انجام می دادند.
حیدر حکیم، فعالیت دیگر شهید حکیم را برگزاری برنامه های متنوع در کاروان های مختلف مردم عراق عنوان و اظهار کرد: رسیدگی به کل کاروان ها و مردم عراق که از کشورهای مختلف به حج می آمدند، از برنامه های شهید حکیم بود که ما هم تمام سعی خود را می کنیم تا راه ایشان را ادامه دهیم چراکه ایشان در بیشتر کاروان ها برنامه برگزار می کرد و به کاروان های مردم عراقی می رفت و با آنها به صحبت می نشست و از نقطه نظرات و مشکلات آنها باخبر می شد و معتقد بود که باید ما در بین مردم عراق باشیم تا آنها را بهتر درک کنیم.
او با اشاره به نقش بعثه ها به عنوان نقطه تماس شیعیان با منابع مذهبی و دینی بیان کرد: سید حکیم همواره معتقد بود که بعثه مراجع کارهای مهمی می توانند در زمان حج انجام دهند چراکه برگزاری همایش و نشست یک یا دو روزه، ضمن کم هزینه بودن، نمایندگان مراجع در کل کشورهای جهان را گردهم می آورد تا هم با یکدیگر آشنا شوند و هم مشکلات سال گذشته را بررسی کنند و هم استراتژی یک شیعه را برای سال آینده تعیین کنند.
حیدر حکیم افزود: همچنین با توجه به اینکه کشورهایی وجود دارند که شیعه در آنها در اکثریت است اما حاکمیت شیعه نیست، همانند عراق یا کشورهای خلیج که شیعه در اقلیت است یا کشورهای اروپایی که شیعه و سنی و وهابی همه هستند، هر کس شرایط خود را دارد و به همه نمی توان یک فتوا داد لذا این نوع گردهمایی ها می تواند پیام بزرگی برای آنها باشد و به آنها خط دهد چراکه اگر پیام شیعه به مردم برسد، در نقش خط دهی به کار و عمل شیعه بسیار موثر خواهد بود. به عنوان مثال در اروپا، شیعیان با مسیحیان هستند و باید بدانند که تا چه حدودی باید جلو بروند، آیا می توانند حسینه بسازند یا مسجد بسازند یا اگر از مساجد دیگران استفاده کنند موثرتر است؟ لذا چون در هیچ کشوری نمی توان این گردهمایی ها را برگزار کرد، بهتر است که در حج با کمترین هزینه برگزار شود.
فرزند شهید سیدمحمدباقر حکیم با اشاره به وضعیت کنونی شیعیان تصریح کرد: شرایط امروز شیعیان بسیار بهتر از گذشته است اما متاسفانه شیعیان رسانه خوبی ندارند و چون در کشورهای عربی در اقلیت هستیم، پیام شیعه به همه نمی رسد؛ البته از زمان سقوط صدام، شرایط بهتر شده و ما امروزه بیش از 40 رسانه شیعه داریم که می توانیم مسایل شیعیان را فرهنگ سازی کنیم، زیرا ما امروز به راحتی می توانیم دعای ابوحمزه و دعای کمیل را در سراسر جهان پخش کنیم و بیش از 30 رسانه داریم که پخش زنده از کربلا دارند.
او با بیان اینکه بزرگان باید شرایط را به نحوی پیش ببرند که کار پرمحتوایی در جهت منزلت بخشی به شیعیان ارائه شود، گفت: همایش ها باید در کشورهای عربی برگزار شود زیرا ایران همایش برگزار می کند، اما زبان فارسی در کشورهای عربی چندان موثر نخواهد بود. لذا باید برنامه ریزی کنیم و برنامه های علمی و فرهنگی ارائه دهیم تا موثر واقع شود. چراکه امروزه دشمن با جنگ سرد بین مذهبی وارد شده و سعی دارد تا با این جنگ بین شیعه و سنی فاصله بیندازد و تقریب را کم رنگ کند
.
حجت الاسلام موسوی اردبیلی: شیعه برای بیان مطالب خود باید وارد دنیای آکادمیک شود
فرزند حضرت آیت الله العظمی سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی بیان کرد که ایشان همواره به شیعیان تاکید دارند، اگر در جامعه ای در اقلیت هستند، اقلیتی برجسته باشند تا از هر جهت به حساب آیند و افرادی قانون شکن و هنجار شکن نباشند.
حجت الاسلام والمسلمین سید علی موسوی اردبیلی در گفت وگو با شفقنا، با اشاره به سابقه تشکیل بعثه در شهرهای مکه و مدینه تصریح کرد: سابقه بعثه های حج باز می گردد به زمان مرحوم آقای بروجردی که ایشان نماینده ای را در ایام حج به اینجا می فرستادند و بعد از ایشان هم دیگر آقایان کار را ادامه دادند که طبق اخبار رسیده، بعضی اوقات یک نفر نماینده چند مرجع می شد.
او هدف اولیه از راه اندازی بعثه ها را پاسخگویی به سوالات حاجیان در حج عنوان و بیان کرد: مقلدین به دلیل پیچیده بودن مناسک حج که یا در رساله ها نیامده یا تطبیق مسایل برای آنها مشکل بود، نیازمند روحانی بودند که به دلیل کمی وقت باید در آنجا حاضر می بود تا آنها بتوانند به سرعت سوالاتشان را حل و فصل کنند تا در انجام مناسک دچار مشکل نشوند.
موسوی اردبیلی با بیان اینکه به مرور زمان به واسطه شرایط اجتماعی و تغییر و تحولاتی که پیش آمد، اهداف دیگری هم به کار بعثه ها اضافه شد، گفت: حج محلی است که از اقصی نقاط دنیا مسلمانان و مخصوصا شیعیان در آنجا جمع می شوند، بسیاری از این افراد در طول سال ارتباط چندانی با علما و مراکز تشیع ندارند و اینجا فرصتی برای ارتباط گرفتن و پیدا کردن راه حل و آشنایی و بیان شرایط است.
او با بیان اینکه آقایانی که در قم یا نجف به عنوان مرجع تقلید هستند، باید برای هر منطقه ای با شناخت و آگاهی که نسبت به آن منطقه پیدا می کنند تصمیم بگیرند تا بتوانند افراد را اعزام کنند، افزود: با توجه به اینکه هر فردی را به هر جایی نمی توان فرستاد و هر مطلبی را در هر جایی نمی توان گفت، لذا این آشنایی باید وجود داشته باشد تا تلفات کار بالا نرود و هزینه هایی انجام نشود که نتیجه کار را برعکس کند بنابراین یکی از بهترین مکان ها که می توان این ارتباطات را برقرار کرد، موسم حج است.
مسوول بعثه آیت الله موسوی اردبیلی افزود: مطالب بیان شده برای کشورهایی است که اقلیت های شیعه در آنجا حضور دارند اما در مورد کشورهایی که شیعه نشین هستند هم مانند کشور خودمان این مطلب صدق می کند. زیرا وقتی در ایام حج به اینجا می آییم، گروه های متفاوتی می آیند و حج بهترین زمان است تا با علما ارتباط برقرار کنند؛ چراکه بسیاری از مردم کشورمان که در مناطق دورافتاده زندگی می کنند و دسترسی به مراجع ندارند یا نمی دانند چگونه باید با آنها ملاقات کنند، در ایام حج با آنها رو به رو می شوند و ارتباط مستقیمی با هم دارند. از این رو حج فرصت بسیار خوبی برای بیان مسایل و مشکلات و ایجاد ارتباط و آشنایی با روحانیون و نمایندگان مراجع عظام تقلید است.
او با بیان اینکه ما در ابتدا باید بدانیم که آیا از امکاناتی که در ایام حج فراهم شده، استفاده حداکثری می کنیم یا خیر؟ گفت: اگر خوشبینانه نگاه کنیم، حداکثر استفاده ما از امکانات 50 – 50 است یعنی ما فقط 50 درصد امکانات را استفاده می کنیم و مابقی بلااستفاده می ماند چراکه خیلی بیشتر از این می توانیم کار کنیم؛ البته شاید دلایل متعددی داشته باشد که یکی از آنها مشکلاتی است که از طرف حاکمیت ایجاد می شود و حساسیت ها مانع ارتباط شیعیان با دیگر ادیان است.
او با اشاره به اینکه ارتباطات فقط مختص به شیعیان نیست و ارتباط با فرقه های دیگر می تواند در آشنایی آنها با شیعه بسیار موثر باشد، اظهار کرد: اگر بتوانیم با افرادی که در کشور خود در سطح آکادمیک موثر یا نخبه و فرهیخته هستند، ارتباط برقرار کنیم، می توانیم این ارتباط را به طور سیستماتیک و متمرکز ادامه دهیم اما متاسفانه بسیاری از این مسایل انجام نمی شود. البته این مساله به خاطر حساسیت های موجود است زیرا اگر آنها کسی را با هیبت و شکل و شمایل شیعی در حال ارتباط با دیگر ادیان ببینند، سریعا مانع می شوند.
او افزود: البته یک مقدار هم باز می گردد به اصول خودمان که در فکر این قضایا نیستیم و اگر هم در فکر آن هستیم، راه آن را بلد نیستم و حرکت ها، حرکت های فردی و منقطع است.
موسوی اردبیلی با اشاره به اینکه همفکری ها بعضا صورت می گیرد اما متاسفانه در موارد دیگر هم کم است که باید بیشتر باشد، گفت: یکی از دلایل قضیه، وجود اختلاف دیدگاه های افراد است. شاید من نوعی نکته ای را مهم بدانم و تصور کنم که این نکته به پیشرفت تشیع کمک می کند، اما فرد مقابل من آن نکته را پیش پا افتاده بداند یا نکته دیگری را مدنظر داشته باشد؛ البته همه در اصول متفق القول هستیم اما ممکن است در راهکارها اتفاق نظر نداشته باشیم.
او با بیان اینکه آیت الله العظمی موسوی اردبیلی معتقدند که شیعه برای بیان مطالب خود در دنیای جدید باید وارد دنیای آکادمیک شود و از این طریق نظرات خود را ابلاغ کند، تصریح کرد: منظور ایشان از دنیای آکادمیک، حوزه هایی است که در آن دین و مذهب ارائه می شود لذا با این تفکر دانشگاه مفید را تاسیس کردند تا کسانی که تربیت می شوند هم در علوم حوزوی متبحر و با سواد و کار کرده باشند و هم زبان روز را بدانند تا متوجه باشند که اگر یک اقتصاددان یا حقوقدان یا سیاستمدار یا کسی که عالم علوم اجتماعی است مطلبی را می گوید، منظور او را کاملا درک کنند و بعد که فهمیدند، ببینند که آیا درست می گوید یا با مبانی ما منطبق است یا خیر. اگر منطبق است تایید و اگر نیست، نقد و تصحیح کنند.
اردبیلی افزود: مادامی که ما حرف مردم را نفهمیم، نمی توانیم با هم تعامل کنیم. در حالی که همین فکر در حوزه مخالفانی دارد و مخالفان استدلال می کنند که اگر حوزه و طلبه ها را به سمت درس های دانشگاهی ببریم، موجب تضعیف حوزه می شود و طلبه ها از بدنه حوزه جدا خواهند شد.
او یادآور شد: متاسفانه نکته ای که وجود دارد، نکته پیش داوریهاست. زیرا قبل از اینکه با هم تفاهم کنیم، از یکدیگر قضاوتی در ذهن داریم و طرف مقابل را محکوم می کنیم و به جای اینکه حرف طرف مقابل را گوش کنیم تا ببینیم چه می گوید، می نشینیم تا محکومیت طرف مقابل را ثابت کنیم. در صورتیکه شاید او نکاتی به ذهنش رسیده باشد که به ذهن ما نرسیده است لذا اینگونه مشکلات مانع از اینگونه تفاهمات می شود.
اردبیلی به نقل از پدر گفت: آقای بروجردی در زمان خود سعی کرد تا طلبه ها را برای آموزش زبان انگلیسی بفرستد اما تبلیغ های سوء، ایشان را پشیمان کرد اما امروز بعد از حدود 50 سال فهمیده ایم که این مساله ضروری است و اگر ما زبان ندانیم نمی توانیم حرفمان را ابلاغ کنیم لذا امروز طلبه ها به دنبال یادگیری زبان های مختلف هستند. متاسفانه مخالفت ها باعث شد که حوزه 30 – 40 سال در این زمینه عقب بیفتد. البته بعضی وقت ها هم مخالفت ها طوری است که بزرگان را هم به تامل وا می دارد و آنها جرات بیان حرف را ندارند.
فرزند آیت الله موسوی اردبیلی با اشاره به نظر آیت الله موسوی اردبیلی برای حضور شایسته تر شیعیان در مراسم حج و نقش سازنده آنها در زمان بازگشت به کشورشان بیان کرد: آیت الله العظمی موسوی اردبیلی همواره به شیعیان تاکید دارند که اگر در جامعه ای در اقلیت هستند، اقلیتی برجسته باشند تا از هر جهت به حساب آیند و افرادی قانون شکن و هنجار شکن نباشند. بعد از آن به سمت تقویت خود در بعد مالی و علمی بروند، زیرا اگر بنیه علمی تقویت شود، مطالب دیگر مانند بنیه مالی و اقتصادی و سیاسی را هم تقویت می کند و می توانند در جوامع دانشگاهی نفوذ کنند و در سیاستگزاری ها هم موثر باشند.
او افزود: ایشان قانون شکنی را در هیچ جای دنیا و به هیچ صورتی حتی مخفیانه جایز نمی دانند و معتقدند که قانون شکنی چهره مسلمین را خراب می کند؛ البته بیان می کنند که اگر یک قانون مدنی با مسلمات شرعی آنجا در تعارض باشد، قطعا احکام شرعی مقدم بر قوانین مدنی است اما در جاهایی که مخالفتی نیست، اجرای قوانین لازم است.
او با اشاره به شیعیانی که به شهرهای مکه و مدینه می آیند، هدف اول آنها را رسیدگی به زیارت، معنویات و اجرای صحیح اعمال دانست و خاطرنشان کرد: اولین توصیه آیت الله العظمی موسوی اردبیلی به شیعیانی که به مکه و مدینه می آیند، این است که اگر به اینگونه مکان های مقدس می آیید با یک آشنایی کامل از مناطق و با بصیرت بیایید تا عمل شما فقط ظاهر نباشد و به باطن اعمال پی ببرید تا وقتی باز می گردید، تحولی در شما ایجاد شده باشد. بنابراین اولین هدف رسیدگی به اعمال و تقویت دیدگاه هاست تا وقتی بر می گردند هم به باقی افراد منتقل کنند و هم در اعمال و رفتارشان بازتاب داشته باشد.
او با بیان اینکه در کنار ارتباطاتی که بین افراد مختلف وجود دارد، باید حداقل های روابط انسانی مراعات شود، گفت: اگر با رفتاری خشن و مخالفت با افکار و رفتار دیگر ادیان با آنها برخورد کنیم، تاثیر منفی خواهیم داشت زیرا شیعه به خاطر تعلیماتی که در مذهب، آموزه های ائمه و ادعیه داشته است، لطافت بیشتری نسبت به دیگر فرقه ها و گروه ها دارد. یعنی خشونتی که در برخورد فرقه های دیگر ملاحظه می شود، در شیعیان دیده نمی شود یا اگر هم باشد، نادر و فردی است.
موسوی اردبیلی با اشاره به وضعیت شیعیان عربستان اظهار کرد: در چند سال اخیر فشار روی شیعیان عربستان به خاطر قضایای بحرین و منطقه و هم چنین مشکلات سیاسی بین ایران و عربستان بیشتر شده و آنها متاثر از این قضایا هستند و برای ارتباط گرفتن با ما می ترسند اما در مجموع خود را حفظ کرده اند و تا حدی هم گسترش یافته اند.
او با بیان اینکه ما شیعیان در مکه و مدینه به دلیل محدودیت های موجود، هیچگونه ارتباطی با علمای اهل سنت نداریم گفت: با اینکه بعضی علمای مکه و مدینه علمای وهابی نیستند و اهل تسنن هستند و مذهب وهابی ندارند اما تحت فشارند و جرات ارتباط با دیگران را ندارند. وهابی ها هم نوعا حاضر به اینگونه گفتمان ها نیستند. از طرف دیگر پیش از این در مسجدالحرام و مسجدالنبی کرسی هایی برقرار می شد که افراد مختلف به بحث و گفت وگو می نشستند اما امروزه این کرسی ها به یک نفر ختم می شود که درس قرائت و تجوید می دهد و اگر بخواهیم با او بحث های اعتقادی کنیم، یک طرفه برخورد می کند و دیگر جرات بحث با او را نخواهیم داشت، زیرا رسما دستگیر می شویم.
او افزود: در اینجا محدودیت های رفتاری وجود دارد. البته نمی گویم که اگر محدودیت ها رفع شود، ما آمادگی کامل داریم تابا تمام قوا وارد میدان شویم، زیرا ما هم ضعف هایی داریم که باید رفع شوند.
اردبیلی با اشاره به سختی اعمال شیعیان نسبت به اهل تسنن گفت: ما نمی توانیم بگوییم که اعمال شیعیان نسبت به اهل تسنن، مشکل تر است زیرا در اعمال حج آنها هم احکامی دارند که بسیار سخت است. به عنوان نمونه تا چند سال قبل آنها باید رمی جمرات خود را بعد از ظهر انجام می دادند که به واسطه همین مساله در یکی از سالها حدود 60 – 70 نفر مردند. اماب عدا اعلام کردند که بنا بر فتوای فقیه اهل بیت محمد بن علی(ع) منظور امام باقر(ع) است، رمی از صبح جایز است بنابراین آنها هم در احکام خود مشکلاتی دارند.
مسوول بعثه آیت الله موسوی اردبیلی، با اشاره به تغییر برخی فتواها در ایام حج، دلیل عمده آن را تغییر موضوعات خارجیه دانست و تصریح کرد: وقتی موضوعات جدید مانند سه طبقه شدن، سعی و عریض شدن آن یا چندین طبقه شدن رمی جمرات پیش می آید، اختلاف فتواها امری طبیعی است اما بسیاری از احکام برداشته شده از روایات است و نمی توانند به نحو دیگری آنها را تعبیر کنند. هم چنین اگر پیش از آن به جایز بودن عملی اشاره داشته باشند، به یکباره نمی توانند آن را حرام اعلام کنند. در هر صورت اگر لازم به فتوای جدید باشد، بعثه ها آنها را انتقال خواهند داد.
اردبیلی با اشاره به تعدد و تکثر مراجع، این مساله را مساله ای تازه ای ندانست و گفت: تعدد و تکثر مراجع سابق بر این هم بوده است. البته سابقا که ارتباطات ضعیف بود، معمولا یک عالم محل مراجعه می شد اما در100 یا 150 سال اخیر که ارتباطات گسترش یافته است، این مساله حالت متمرکز به خود گرفته است. ما از زمان شیخ بهایی رساله عملیه به زبان فارسی تحت عنوان جامع عباسی داشتیم که مردم به آنها مراجعه و مسایلشان را بیان می کردند. تعدد در مراجع هم در زمان های آقایان بروجردی و اصفهانی هم وجود داشت که آقایان دیگر هم صاحب رساله بودند اما یک مرجع در بین آنها جدا می شد که رشد می کرد و باقی تحت الشعاع او قرار می گرفتند.
او افزود: بنابراین در زمان های گذشته هم اگر تعداد زیادی از افراد هم رتبه بودند همه با هم فعالیت می کردند و تا زمانیکه همه بودند مرجعیت در یک نفر متمرکز نمی شد تا اینکه همه می مردند و هم رتبه نفر آخر کسی نبود. به عنوان مثال وقتی آقای بروجردی مرجع بودند، حاج حسین قمی هم همرتبه ایشان بود یا مرحوم نایینی و آقا ضیاء هم رتبه آقای اصفهانی بودند. بنابراین تقسیم شدن وظایف مرجعیت بین همرتبه ها امری طبیعی است و همواره وجود داشته است.
موسوی اردبیلی با اشاره به مزایا و معایب تعدد مراجع گفت: معایب تعدد این است که امکانات تقسیم می شود و در دست هر فردی جزئی از این امکانات می آید و نمی تواند کارهای بزرگ انجام دهد. هم چنین از دیگر اشکالات این است که سیاستگزاری های متعدد صورت می گیرد اما از منافع تعدد مراجع این است که آسیب پذیری و تحت کنترل گرفتن کمتر می شود و تضارب آرا صورت می گیرد، چراکه به عقیده بنده شاید رمز بقای شیعه تا کنون هم همین موضوع باشد.
او با اشاره به ارتقای منزلت مرجعیت در جامعه امروز، اظهار کرد: نوع ارتباط مردم با مراجع نیز تغییر کرده است. البته توقعی که امروز از مراجع وجود دارد، سابقا نبوده و مقداری از این توقعات هم در امکان مراجع نیست زیرا مردم توقعاتی دارند در حالی که شرایط مراجع را نمی دانند و به واسطه عدم اطلاع، توقعاتی دارند که در اختیار آنها نیست. نکته دیگر اینکه سابق بر این مردم به مراجع به عنوان رکن علمی نگاه می کردند که تمام مشکلات دینی آنها را حل می کرد اما مردم امروز با مردم سابق فرق کرده اند و سطح آگاهی ها بالا رفته است. سابق بر این جامعه ایران 70 درصد روستایی بودند، اما امروز اکثریت شهرنشین و تحصیل کرده هستند لذا به راحتی مطالب را نمی پذیرند و نیازمند استدلال هستند لذا باید زبانی را هم که با مردم صحبت می کنیم تغییر دهیم.
او با تاکید بر اینکه برخی رساله های عملیه باید تغییر کنند و به زبان روز باشند، خاطرنشان کرد: باید یک بازنگری در زبان نگارش رساله ها صورت گیرد که این کار هم یک کار فنی است. یعنی حوزه باید از افرادی استفاده کند که آنها بتوانند به نثر و زبان جدید مطالب را به مردم منتقل کنند. هم چنین جای بیان چرایی احکام در رساله نیست و باید افراد در مجامع و محافل به مردم توضیح دهند. از طرفی در صورتی که جای بیان بسیاری از مسایل امروز جامعه در رساله ها خالیست، بیان بعضی مطالب دیگر در رساله ها ضرورت ندارد.
اردبیلی با بیان اینکه ما سعی کردیم تا تغییری در محتوا و متن رساله آیت الله العظمی موسوی اردبیلی داشته باشیم، گفت: ما سعی داریم تا مسایل غیر ضروری را خارج کنیم و بعضی دیگر از احکام ضروری مانند مضاربه را وارد کنیم. البته هنوز هم نقص دارد و از بعد زبانی باید روی آن کار شود. هم چنین در بعد نحوه بیان مسایل باید تجربیاتی صورت گیرد تا به نقطه مطلوب برسیم.
فرزند آیت الله موسوی اردبیلی با اشاره به استقلال مرجعیت یادآور شد: استقلال مرجعیت که می گوییم باید ببینیم در مقابل چه می گوییم. این استقلال در برابر دین حکومتی درست بیان می شود که توسط علمای اهل سنت تبلیغ می شود. وقتی ما می گوییم مستقل هستیم یعنی مثل آنها نیستیم. در بین مرجعیت شیعه مراجع حقوق بگیر دولت نیستند؛ البته بعضی مراکز هستند که در طول تاریخ به آنها کمک شده است مانند حرم امام رضا(ع) یا مدارس علمیه اصفهان که توسط سلاطین صفوی ساخته شده است. اینها چیزی نیست که به واسطه آنها بگوییم مرجعیت استقلال خود را از دست می دهد.
او افزود: همانطور که دولت برای رفاه مردم و مراکز درمانی و ساخت مدارس و دانشگاه ها امکانات می دهد، برای تاسیس این گونه امور هم باید امکانات بدهد، اما معنی آن این نیست که حق دخالت هم دارد.
اردبیلی گفت: البته حکومت ها تمایل دارند تا مراجع را تحت اختیار داشته باشند لذا بعضا یکسری فعالیت ها توسط برخی افراد انجام می شود که مراجع اگر حساسیت نشان می دهند به همین خاطر است.
مسوول بعثه حضرت آیت الله شیرازی: دشمن همواره در صدد است تا مرجعیت را محدود و کنترل کند
مسوول بعثه حضرت آیت الله العظمی سید صادق شیرازی بیان کرد که هر بعثه ای یک خط مشی مشخص برای هویت بخشی به شیعیان بر حسب وسعت مرجعیت آن بعثه در کشورهای مختلف دارد.
حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی ذاکری در گفت وگو با خبرنگار شفقنا، با اشاره به فلسفه تشکیل بعثه به عنوان نقطه تماس شیعیان با مراجع تقلید تصریح کرد: راه اندازی بعثه ها از دهه 60 میلادی بود و بعثه ما هم توسط شهیدسید حسن شیرازی برادر آیت الله شیرازی تاسیس و راه اندازی شد. چراکه اولا نیاز به پاسخگویی برای سوالات شرعی حاجیان و دوما گفت وگو با روحانیون برای نزدیک شدن به دیدگاه ها دیده می شد.
او با بیان این که تا یک سال بعد از انقلاب ایران، هدف دوم یعنی گفت وگو با روحانیون برای نزدیک شدن به دیدگاه ها وجود داشت، اما به تدریج این مساله کمرنگ و بعد حذف شد، گفت: وقتی تشیع از حالت مذهب به حالت دولت برسد، اصولا دولت های دیگر در مقابلش دیدگاه هایی پیدا می کنند لذا از سال دوم بعد از انقلاب، روحانیون اهل سنت و وهابی ها هیچگونه راهی برای گفت وگو و ملاقات باز نکردند اما تا قبل از آن هر سال دید و بازدیدها انجام می شد که عکس های آن هم وجود دارد. روحانیت شیعه در مکه و مسجدالحرام جای مخصوص داشت و مردم در آن مکان سوالات شرعی خود را از روحانیون می پرسیدند اما بعدها، دولت سعودی یا وهابی هایی که حاکم بر دولت بودند، ترسیدند که این حرکت اثر منفی بر آنها بگذارد لذا مانع از هر نوع فعالیت ظاهری مذهبی شدند.
او با بیان این که به جز بعثه آقای شیرازی و باغ آقای العمری در مدینه، در هیچ جای مکه و مدینه، نماز جماعت برای شیعیان خوانده نمی شود، بیان کرد: آقای العمری و بعثه آقای شیرازی هر سال با دولت درگیری دارند و دولت در باغ آقای امری را می بندد و با ما هم در چالش و درگیری است اما ما کوتاه نمی آییم و وقتی تابلو را پایین می کشند، مجددا آن را نصب می کنیم زیرا ما فشارپذیر نیستیم و سعی داریم با گفت وگو و روش های مسالمت آمیز کار خود را انجام دهیم.
مسوول بعثه آیت الله شیرازی با تاکید بر اینکه هر بعثه ای یک خط مشی مشخص برای هویت بخشی به شیعیان بر حسب وسعت مرجعیت آن بعثه در کشورهای مختلف دارد، اظهار کرد: بعثه آقای شیرازی هم در جاهای مختلف دنیا یا موسسه دارد یا حسینیه و دفتر دارد؛ لذا بعثه از افراد متفاوت در کشورهای مختلف دعوت می کند و با برگزاری همایش ها و میزگردها، هماهنگی هایی را در جهت کارهایی که در طول سال باید انجام دهند و هم چنین برای به روز کردن و انتقال مسایل مذهبی و سیاسی آنها برگزار می کند تا هم دیدگاه ها به هم نزدیک شود و هم وقتی آنها باز می گردند، با برنامه جدیدتری کار کنند.
او با بیان اینکه ما با غیرمسلمانان رابطه ای نداریم، یادآور شد: اولا غیرمسلمانان به شهرهای مکه و مدینه نمی آیند، دوما وقتی شخصیت های سنی به مکه و مدینه می آیند، میهمان ملک هستند و سیستم اداری کشور اجازه نمی دهد تا آنها به جاهای مختلف بروند اما در حد توان و از طریق وکلا و موسسات، از آنها دعوت می شود و گفت وگوهایی با آنها صورت می گیرد.
ذاکری با اشاره به اینکه شیعیان همواره و در طول تاریخ کار فردی و موسساتی محدود داشته اند، تصریح کرد: از آنجا که شیعه حمایت و ارتباط دولتی ندارد لذا سیستم آن با اهل سنت و یهودی فرق می کند. زیرا آنها حمایت دولتی دارند و دولت هایشان آنقدر قوی هستند که دائما مبلغ اعزام می کنند و مبلغ را هم مستقل نگه می دارند یعنی ممکن است مبلغ از طرف عربستان سعودی برود، اما نمی گوید که من با عربستان ارتباط دارم.
ذاکری افزود: اما چون سیستم تشیع، سیستم استقلالی است و با دولت ارتباط ندارد، لذا امکاناتش هم محدود است و تنها به اندازه و توان خود، کار می کند لذا یا فرد هستیم یا موسسه مرجعیت؛ لذا امکانات ما هیچگاه به صد درصد نمی رسد. در عین حال چون شیعه با دولت ارتباط ندارد، ضعیف می ماند. علت آن هم زیاد بودن دشمن و توطئه آنهاست . برخی کشورهایی هم که صحبت از تشیع می کنند، خواسته های خود را دارند و حرف اول آنها حرف کشورشان است، نه مذهب.
او با بیان اینکه، این مساله مشکلی است که متاسفانه تاکنون راه حلی برای آن پیدا نشده است، گفت: اگر دولت عراق از تشیع حمایت می کند، به خاطر این است که حزب روی کار، برای نگه داشتن خود تشیع را می خواهد، البته به اندازه ای که عقل خودش می رسد؛ لذا با شعائر و مجالس مخالفت می کند و اگر ما بخواهیم بیرون از کشور حسینیه درست کنیم، اعتراض می کند و می گوید که حسینیه برای من ارزشی ندارد، شما باید مراکز فرهنگی بسازید. در حالیکه شیعه با حسینیه خو گرفته و مراکز فرهنگی اولویت دوم است. چراکه از طریق حسینیه هم می تواند کار فرهنگی کند بنابراین احزابی که با شعار ما مخالف باشند، به اندازه ای با ما کنار می آیند که منافع آنها را تضمین کنیم.
او با بیان اینکه اگر ما بخواهیم فکر و فرهنگ نامحدود را در یک مکان محدود بگنجانیم، کار غیرعقلانی است، خاطرنشان کرد: وقتی امکانات ما محدود است، اولویت هایمان هم فرق می کند لذا نمی توانیم به فلان دولت بگوییم که تشیع باید مربوط به شما باشد، همانطور که مسیحی ها و یهودی ها هم دین خود را به یک کشور محدود نمی کنند بنابراین ما دو سازمان حقوقی در آمریکا برای دفاع از شیعه و برای دفاع از مسلمانان دیگر تاسیس کردیم که اگر هر کجای دنیا شیعه مظلوم واقع شود، فریاد وااسلاما سر می دهند و اگر مربوط به دولت آمریکا باشد، به او فشار وارد می کنند؛ البته کشورهای خلیجی معتقدند که شیعه باید مربوط به یک کشور معین باشد لذا هر چه ما بگوییم و قسم بخوریم که شیعه در هر کشوری مستقل است، قبول نمی کنند.
مسوول بعثه آیت الله شیرازی در عین حال معتقد است که در یک زاویه قرار دادن شیعه به نفع دولت هاست زیرا به عنوان مثال اگر مرجع تقلید، فردی در ایران یا عراق باشد، آنها نمی توانند بفهمند که مرجع تقلید شخص، به معنای وابستگی سیاسی در این کشور و آن کشور بودن، نیست بلکه به لحاظ تخصص فقهی از او فرمان گرفته می شود. در عین حال نمی توانند بفهمند که اگر من مقلد کسی هستم، معنای آن مزدوری برای او نیست لذا شیعه را در زاویه می خواهند تا منافعشان به خطر نیفتد.
او با بیان اینکه ما به اندازه امکاناتی که در اختیار داریم، تلاش می کنیم، گفت: تلاش ما در بعضی کشورها به ثمر رسیده و در بعضی دیگر هنوز نتیجه ای نداده است. به عنوان مثال در ویرجینیا یک مرکز داریم و به تمام بیمارستان های اطراف آن مرکز هم ابلاغ کردیم و نماینده معرفی کردیم که اگر یک شیعه آمد و با روحانیون شیعه کار داشت، با یک شماره تلفن سریعا ما را خبر کنند تا ما به دنبال او برویم. در عین حال در زندان های آمریکا هم روحانی و افرادی داریم که تبلیغ دین می کنند.
ذاکری با اشاره به اینکه دشمن همواره در صدد است تا مرجعیت را محدود و کنترل کند، اظهار کرد: با توجه به اینکه دولت ها همیشه می خواهند از کار مراجع سر در بیاورند تا آنها را راحت تر کنترل کنند لذا سیستم مرجعیت به اینگونه است که در جلساتی که در مناسبت ها برگزار می شود، با یکدیگر ملاقات و مشورت می کنند اما اجماع نمی کنند زیرا به خطر خواهند افتاد.
او یادآور شد: آیت الله شیرازی در ماه مبارک رمضان دیدارهای متفاوتی با مراجع غیر دولتی مانند آیت الله وحید خراسانی و شبیری زنجانی و دیگران داشته است لذا مراجع سنتی با هم دید و بازدید دارند و از طریق دفاترشان ارتباط مستقیم برای همفکری برقرار می کنند.
مسوول بعثه آیت الله شیرازی در پایان با بیان اینکه شیعیان بیش از این نمی توانند از فرصت هایی که در مکه و مدینه وجود دارد استفاده کنند، گفت: اولا دولت سعودی برای برگزاری نشست رسمی اجازه صادر نمی کند و دوم اینکه برای شیعیان مشکلاتی را ایجاد می کند. البته آقای مرحوم شیرازی طرح تشکیل شورای مراجع را اعلام کرد، اما تا الان هیچ کشوری اجازه تشکیل این شورا را نداده است چراکه غیر از ایران و عراق در هیچ کشوری شیعیان نمی توانند به راحتی زندگی کنند
.
انتهای پیام
