از کجا بدانیم به بیماری روحی-روانی مبتلا هستیم یا نه؟

اختلالات روانی علائمی دارند که افراد مبتلا و یا نزدیکانشان متوجه آنها می‌شوند. علائم اولیه هر نوع اختلال با سایر اختلال‌ها متفاوت است. افرادی که تجربه یک یا چند مورد از علائم اختلال را دارند، در صورتی که این علامت به شکل ناراحتی قابل توجه بوده و یا با وظایف زندگی روزمره او تداخل داشته باشد باید به متخصص مراجعه کنند.شرایط بسیاری هستند که به عنوان بیماری روحی-روانی شناخته می شوند. معمول ترین آنها عبارتند از:

• اختلالات اضطراب: افراد با اختلال اضطراب به موقعیت های مختلف با ترس یا با نشانه های فیزیکی اضطراب یا هراس، مانند تپش قلب را عرق کردن، پاسخ می دهند. اختلال اضطراب زمانی تشخیص داده می شود که پاسخ شخص متناسب با آن موقعیت خاص نباشد، اگر شخص نتواند پاسخ خود را کنترل کند، یا اگر اضطراب با کارکرد نرمال تداخل داشته باشد. اختلالات اضطراب شامل اختلال اضطراب عمومی، اختلال هراس، اختلال اضطراب اجتماعی و فوبیاهای خاص هستند. 

• اختلالات خلق و خوی: این اختلالات که اختلالات عاطفی نیز نامیده می شوند شامل احساسات دائمی غم و اندوه یا دوره هایی با احساس شادی بیش از اندازه یا نوسان بین شادی مفرط و اندوه مفرط هستند. شایع ترین اختلالات خلق و خوی عبارتند از افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلال ادواری خویی.

• اختلالات روانی: اختلالات روانی شامل به هم خوردن هوشیاری و تفکر است. دو مورد از شایع ترین علائم اختلال روانی عبارتند از توهم—تجربه تصاویر و صداهایی که واقعیت ندارند—و هذیان گویی، که باورهای نادرستی هسند که شخص بیمار آنها را واقعی می پندارد در حالیکه شواهدی وجود دارد که برعکس ان را اثبات می کنند. شیزوفرنی نمونه ای از اختلال روانی است. 

• اختلالات تغذیه: اختلالات تغذیه عبارتند از احساسات، نگرش ها و رفتارهای شدید در مورد وزن و غذا است. بی اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی و اختلال پرخوری شایع ترین اختلالات تغذیه هستند. 

• اختلالات اعتیاد و کنترل تکانه: افراد مبتلا به اختلال کنترل تکانه نمی توانند در مقابل تکانش هایی که انها را وادار به انجام اعمالی می کنند که می توانند برای خود آنها یا دیگران خطرناک باشند مقاومت کنند. جنون آتش زدن و جنون سرقت نمونه هایی از اختلال کنترل تکانه هستند. الکل و مواد مخدر شایع ترین اعتیادآورها هستند. اغلب، افراد مبتلا به این نوع اختلال چنان درگیر اعتیاد خود می شوند که به تدریج مسئولیت ها و روابط خود را نادیده می گیرند. 

• اختلالات شخصیت: افراد مبتلا به اختلال شخصیت دارای ویژگی های شخصیتی انعطاف ناپذیری هستند که برای شخص ناراحت کننده بوده و سبب ایجاد مشکل در کار، مدرسه یا روابط اجتماعی می شود. بعلاوه، الگوهای تفکر و رفتاری شخص بسیار متفاوت از انتظارات جامعه بوده و چنان شدید هستند که با کارکرد نرمال فرد تداخل ایجاد می کند. نمونه هایی از آن عبارتند از اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال شخصیت وسواسی، اختلال شخصیت بدبینی.

• اختلال وسواس فکری-عملی: افراد مبتلا به این نوع اختلال ترس و اندیشه دائمی دارند که سبب می شوند اعمال خاصی را انجام دهند. این فکرهای مزاحم را وسواس و کارهایی که انجام می شوند را اجبار می نامند. نمونه ای از آن شخصی است که ترس غیرمعقول از میکروب ها دارد که دائماً دستهایش را می شوید. 

• اختلال استرس پس از سانحه: این اختلال شرایطی است که می تواند پس از یک سانحه یا اتفاق ناخوشایند مانند فوت یکی از عزیزان یا یک رویداد طبیعی، ایجاد شود. افراد مبتلا به این نوع اختلال اغلب مدتها خاطره آن رویداد را با خود دارند و دائماً فکرهای ترسناک به ذهنشان می رسد. این افراد معمولاً به لحاظ عاطفی بی حس هستند.  

منبع:شفاف