روایت تحولات یک دهه تجارت ایران با آمریکا/جایگزینی انگور و میگو به جای فرش و پسته

در سال‌های اخیر نام آمریکا برای اقتصاد ایران یادآور تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی بوده، اما در این سال‌ها دو کشور ایران و آمریکا در کنار همه اختلافات سیاسی و فرهنگی، با یکدیگر مبادلات تجاری هم داشته‌اند. نکته قابل توجه در آمار مبادلات تجاری ایران و آمریکا، افزایش سهم واردات از آمریکا نسبت به صادرات غیرنفتی به این کشور در یک دهه اخیر است. 

در حالی که در سال 85 صادرات ایران به آمریکا 1.09 برابر واردات ایران از این کشور بود، از سال 86 تاکنون این نسبت معکوس شده است. در سال 86 میزان واردات ایران از آمریکا 1.82 برابر صادرات ایران به این کشور شد و در سال‌های بعد از آن این نسبت همین طور مثبت باقی ماند و در سال 93 میزان واردات ایران از آمریکا به 358.5 برابر صادرات ایران به این کشور رسید. 

در هفت ماهه امسال نیز میزان واردات ایران از آمریکا 126.75 برابر صادرات ایران به این کشور بوده است. 

افزایش واردات و کاهش شدید صادرات

موضوع دیگری که در آمار رسمی گمرک ایران، از مبادله تجاری ایران و آمریکا جالب توجه به نظر می‌رسد، روند نزولی صادرات غیرنفتی به آمریکا در یک دهه اخیر است. میزان صادرات غیرنفتی ایران به آمریکا در سال 85 معادل 289 برابر سال 93 بوده است. این در حالی است که میزان واردات ایران از آمریکا از سال 85 تا سال 93 افزایش یافته است، میزان واردات ایران از آمریکا در سال 93 معادل 1.35 برابر سال 85 بوده است. 

اما در هفت ماهه سال 94 میزان صادرات غیرنفتی ایران به آمریکا نسبت به سال گذشته کمی افزایش داشته و دقیقا برابر با میزان صادرات غیرنفتی ایران به آمریکا در کل سال 93 یعنی معادل 0.4 میلیون دلار بوده است. البته در این مدت افزایشی در میزان واردات به چشم نمی‌آید.

ایران و آمریکا چه‌ها مبادله می‌کنند؟

در یک دهه اخیر، در اقلام عمده صادراتی ایران به آمریکا نیز تغییراتی رخ داده است؛ در حالی که فرش و پسته در سال‌های 85، 86 و 87 جزء سه قلم عمده عمده صادراتی ایران به آمریکا بودند، از سال 88 تاکنون پسته دیگر سهمی در میان این سه قلم عمده صادراتی نداشته است. زعفران نیز تنها در سال 89 در میان سه قلم عمده صادرات غیرنفتی ایران به آمریکا جا گرفته است. در سال‌های 90، 91 و 92 انواع انگور خشک‌شده سهم مهمی در اقلام عمده صادراتی ایران به امریکا داشته است. در هفت ماهه سال 94 نیز انواع میگو و انواع مبلمان از اقلام عمده صادراتی ایران به آمریکا بوده‌اند.  با این حال در بخش واردات ایران از آمریکا تغییرات چندانی در سه قلم عمده وارداتی طی یک دهه اخیر مشاهده نمی‌شود. معمولا انواع داروها و مکمل‌ها در این لیست جای داشته‌اند.