چرا جزيره ايستر به عنوان يكي از عجيب ترين مكان هاي كره زمين شناخته شده است؟

....جزيره ايستر در اقيانوس آرام جنوبي متعلق به كشور شيلي واقع شده است. اين جزيره يكي از جزاير مسكوني منفرد جهان مي باشد. اين جزيره تقريبا مثلثي شكل است و متشكل از 3 كوه آتشفشاني مي باشد. با اين كه ۳۵۱۵ كيلومتر در غرب خاك اصلي شيلي قرار گرفته اما استاني جدا از منطقه والپارائيسو شيلي به شمار مي آيد. مساحت جزيره 6 / 163 كيلومتر مربع و جمعيت آن ۴۸۸۸ نفر است كه سرشماري در سال ۲۰۱۰ انجام شده است و تا سال ۲۰۱۱ نيز اعتبار دارد.

به گزارش انتخاب به نقل از تاریخ ما، اين جزيره مساله اي غامض و همچنين اسرارآميزي را در خود جاي داده است. ساكنان گذشته دور اين جزيره چه كساني بوده اند؟! مبداء نسل انسان هايي كه در موقع كشف آن توسط اروپاييان در آنجا ساكن بودند، چه چيز و از كجا بوده است؟! لوح هاي اعلان چه چيز مي باشند؟ چه كساني آن تنديس هاي مشهور را از سنگ تراشيده و در آنجا مستقر كرده است؟! چگونه توانسته اند آن كار را انجام دهند و هدفشان چه بوده است؟!

    چه كساني آن تونل هاي بزرگ زيرزميني را كه تا بستر اقيانوس كشيده شده اند را حفر و سنگ هاي آن را به بيرون حمل كرده اند؟ اين گونه سوال ها چندين دهه است كه ذهن دانشمندان را به خود مشغول نموده است و گمان مي رود تا مدت هاي ديگر نيز ادامه داشته باشد و تلاش آنها بي نتيجه بماند.

    مجسمه هاي بزرگ 10 تا 20 متري به وزن تقريبي 50 تن در سراسر جزيره ايستر پخش شده اند قديمي ترين نام شناخته شده اين جزيره، به معني مركز جهان بوده است. مشهورترين نام اين جزيره يعني ايستر به خاطر اولين بازديد ثبت شده توسط اروپاييان بوده كه در شنبه عيد پاك ۱۷۲۲ اتفاق افتاده است.

    مردم ايستر در طول تاريخ، سيستم خط تصويري ويژه خود را به وجود آوردند. دستنوشته هاي آنها نيز مانند ابعاد ديگر جامعه دور افتاده و رموزشان هنوز قابل فهم نيستند. هرگز روي جزيره بيش از ۷۰۰۰ نفر زندگي نكرده اند. حدودا بعد از سال ۱۶۰۰ ميلادي فرهنگ آنها به طور ناگهاني و با شدت رو به زوال نهاد.

    وجود يكي از دستخط هاي رمز ناگشوده جزيره ايستر كه رونگورونگو ناميده مي شود، توسط يك مسيونر فرانسوي در سال ۱۸۶۴ گزارش شده است. در آن زمان چند جزيره نشين ادعا مي كردند كه مي توانند آن را بخوانند، اما تمام تلاش ها بي نتيجه ماند. با توجه به اين كه تنها يك قسمت كوچك از جمعيت باسواد بودند، رونگورونگو يك امتياز حكومت كردن بر خانواده ها و كشيشان بوده است. تمام تلاش ها براي رمز گشايي اين متن بي حاصل بوده و انجمن علمي حتي نمي تواند بگويد كه آيا رونگورونگو يك شكل نوشتاري است يا نه؟

    رونگورونگو احتمالااز جزيره ايستر سرچشمه گرفته و اين گونه احتمال داده مي شود كه در معرض قرار گرفتن جزيره نشينان با نوشته هاي غربي طي بازديد اسپانيايي ها در سال ۱۷۷۰ موجب شده تا اين جزيره نشينان از شيوه حكومت و قانونگذاري آنها الهام گرفته و رونگورونگو را به عنوان يك ابزار مذهبي ايجاد كنند.

    جزيره ايستر بويژه به خاطر تنديس هاي ۴۰۰ ساله عجيب باستاني خود معروف است. به اين تنديس ها كه در راستاي كرانه دريا به خط ايستاده اند موآي گفته مي شود.

    مهم ترين مظهر فرهنگي جزيره ايستر، موآي ها هستند كه ۲۸۸ عدد از آنها روي سكوهاي عظيمي به نام آهو ايستاده اند. فاصله اين سكوها از هم حدود يك و نيم مايل است و يك نوار تقريبا سراسري به دور جزيره به وجود آورده است. ۶۰۰ موآي ديگر كه در مراحل مختلف تكامل هستند، در سرتاسر جزيره پراكنده اند. حتي در معادن و كنار جاده هاي قديمي و كنار ساحل.

    بسته به اندازه و وزن موآي ها، تخمين زده مي شود كه بين ۵۰ تا ۱۵۰ نفر براي حمل آنها توسط غلتك هاي چوبي و سورتمه روي آن نياز بوده است. برخي موآي ها داراي كلاه يا تاج هاي قرمز رنگي هستند كه دليل آن نامشخص است. ولي برخي باستان شناسان مي گويند كه اين گونه موآي ها مفهوم آييني خاصي داشتند يا شايد براي يك طايفه يا خانواده بخصوصي مقدس بوده است.

    مجسمه هاي عظيم يا موآي، در يك دوره كوتاه خلاقيت و فعاليت خرسنگي كنده كاري شده. طبق آخرين تحقيقات باستان شناساني، ۸۸۷ مجسمه سنگي يكپارچه در موزه و در جزيره شناسايي شده است.

    چگونه اين كلاه هاي سنگين بر سر مجسمه هايي به اين بلندي قرار داده شده اند؟

    يكي ديگر از مثال هاي سنگي اين جزيره ديوارهاي مشهور در ويناپو است كه بدون استفاده از ملات ساخته شده و به دقت سنگ ها با هم چفت شده اند. اين موضوع كاملاشبيه ديوارهاي تمدن اينكاها در پرو است.

    تعداد ۱۲۳۳ خانه سنگي ما قبل تاريخ كه توپا ناميده مي شود، برجسته ترين خانه هاي به جامانده در اين جزيره است. خانه هاي سنگي با حدود ۶ متر عرض، داراي ساختاري استوانه اي شكل و سقفي طاقدار است. ورودي اين خانه ها بسيار پايين است و وارد شدن تنها با سينه خيز رفتن امكان پذير است. در سال ۱۸۸۲، آلمان ها چند خانه را حفاري و باقيمانده هاي انساني در داخل خانه ها پيدا كردند. مردم محلي به آنها گفتند كه اين مكان ها، استراحتگاه شاهان و روساي جزيره ايستر بوده اند. هر خانه 2 حفره كوچك داشت. اگر روح يك دشمن از يكي از آنها وارد شود، روح مرحوم بتواند از ديگري فرار كند. نكته قابل توجه اين است كه تعداد خانه هاي سنگي و موآي هاي به جا مانده، تقريبا نزديك به هم است و اين شايد به اين معني است كه براي هر شخصي كه در يك خانه سنگي دفن مي شده، يك موآي ساخته مي شده است.

    استفاده از خانه هاي سنگي به عنوان قبر، به نظر مي رسد كه همزمان با توليد موآي و زوال نيايش اجداد و نياكان متوقف شد. در آشفتگي قرن ۱۸ به نظر مي رسد جزيره نشينان شروع به دفن مرده هايشان ميان خانه هاي آهو (سكوي موآي) كرده اند و از خانه هاي سنگي به عنوان پناهگاه مرغ ها استفاده مي كرده اند.

    ۳۰۰ ميلادي ـ بر پايه باور رايج در جزيره ايستر، نياكان تنديس سازان با كانوهاي اقيانوس پيما از سوي غرب به آنجا آمده بودند.

    ۱۶۰۰ ـ ۱۰۰۰ ميلادي ـ اهالي جزيره آغاز به ساخت نيايشگاه ها و تنديس ها نمودند و چيزي شبيه يك سيستم خط تصويري ابداع كردند.

    ۱۷۲۲ ميلادي ـ درياسالار هلندي، جيكوب راگوين (تلفظ اصلي هلندي روخه فِـين)، در روز عيد پاك به عنوان اولين اروپايي پا به جزيره مي گذارد. او جزيره را ايستر (عيد پاك) مي نامد.

    ۱۷۷۴ ميلادي ـ كاشف انگليسي، ناخدا جيمز كوك، در دومين سفر خود در جزيره توقف مي كند. او مردها را بين ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر و زن ها را تا ۳۰ نفر شمارش مي كند. همه موآي هاي بزرگ سرنگون شده بودند.

    ۱۸۶۲ ميلادي ـ جمعيت نوادگان مهاجران پلي نزي به ۱۱۱ نفر مي رسيد.

    يكي از بزرگ ترين عجايب جزيره ايستر توقف ناگهاني ساخت مجسمه هاي موآي است. طبق نظريه دانشمندان، افزايش بيش از حد جمعيت جزيره به اكوسيستم صدمه بسيار شديدي وارد كرده بود به گونه اي كه ديگر نمي توانست نيازهاي مردم را بر آورده كند. برخي دانشمندان حدس مي زنند جنگل هاي جزيره در بعضي از مناطق كاملانابود شده اند، چون از چوب آنها براي حمل مجسمه هاي غول پيكر موآي و از زمين آن براي كشاورزي استفاده شده است.

    چگونه اين مجسمه ها به محل هاي قرارگيري كنوني شان حمل شده و به صورت عمودي قرار داده شده اند؟

    آنها پس از مواجهه با كمبود چوب تصميم گرفته اند كه ديگر سنگ هاي غول پيكر را جابه جا نكنند، بنابراين توقف ناگهاني جابه جايي با ساخت مجسمه ها در ارتباط است. طبق شواهد، ساكنان جزيره ايستر سپس وارد يك جنگ خونين و مخرب شدند كه بعضي معتقدند اين موضوع باعث به وجود آمدن آدمخواري شد. در همين دوران بود كه همه مجسمه ها توسط اهالي جزيره تخريب شدند. باستان شناسان با تلاش هاي اخير موآي ها را در حالت ايستاده قرار دادند. بيماري هايي مانند آبله و سيفليس در سال ۱۸۷۷ جمعيت جزيره را به ۱۱۱ نفر كاهش داد، به دنبال آن جزيره توسط ارتش شيلي در سال ۱۸۸۸، اشغال شد و امروزه جمعيت جزيره حدودا به ۴۸۸۸ نفر رسيده است.

    موآي علاوه بر نمايانگر بودن اجداد و نياكان، زماني كه روي سكوي آهو برپا شد، شايد به عنوان تجسم زندگي پر قدرت يا روساي گذشته بوده است. آنها همچنين نمادي از اجداد مهم گذشته هستند. زماني كه تراشيدن مجسمه ها تمام مي شد، به محل اصليشان برده مي شدند. كاملامشخص نيست كه اين كار چگونه انجام مي شد، اما مطمئنا نيازمند نيروي انساني، طناب و غلتك بوده است و همچنين راه هاي هموار شده كه در سراسر جزيره وجود دارند.

    شايد بسياري از معماهاي ديگر جزيره ايستر هرگز فاش نشود. در بين آنها مي توان به تونل هاي زيرزميني و ترتيب چيدن كله هاي سنگي ـ كه آدمي را به ياد دايره شگفت انگيز استون هنج يا نحوه قرار دادن سنگ هاي منهيرها در بريتانيا مي اندازد ـ اشاره كرد.