پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : افغانستان اين روزها، در شرايط بسيار حساسي قراردارد که هم براي آينده خودش تعيين کننده است و هم در ارتباط با همسايگاني چون ايران و پاکستان و هند مي تواند نقش داشته باشد.
دو مساله در حال حاضر بسيار جدي و مهم است. يکي اينکه آمريکايي ها طرحي را براي خروج نيروهايشان در دست اجرا دارند، اما به موازات آن انعقاد يک قرار داد راهبردي و امنيتي را هم در دستور کار دارند که با تصويب آن در لويه جرگه افغانستان، دست کم 5 پايگاه دايمي نظامي در مناطق مختلف افغانستان دراختيار آنها قرار مي گيرد.
يکي از اين پايگاه ها، پايگاه معروف «شيندند» است که در منطقه بين فراه و هرات قرار دارد و نزديک به مرزهاي ايران است و پايگاه دوم در قندهار نيز به دليل نزديکي و بعد مسافت کوتاه تا مرزهاي ايران براي تهران بسيار تحريک کننده است.اين قرارداد از زمان طرح با واکنشهاي جدي و منفي ايران مواجه شده که مخالف دادن هرگونه پايگاه به آمريکايي ها هستند.
موضوع مورد توجه ديگر ميان دو کشور مساله مذاکره با طالبان است، بويژه پس از آنکه حامد کرزي از آمريکايي ها درخواست کرد موضوع طالبان را از القاعده جداکرده و پروسه مذاکره و جذب آنها به فرآيند سياسي را بپذيرند و از آن حمايت کنند و خاصه پس از آنکه شوراي امنيت هم از اين طرح حمايت کرد، زمينه براي اجراي اين برنامه و باز شدن فضاي سياسي وامنيتي براي نيروهاي طالبان در ذيل تابلو آشتي ملي فراهم شده که ايران ملاحظات و ديدگاه هاي خود را دراين مورد دارد و اين مساله بي شک از محورهاي مذاکرات وزير دفاع کشورمان با مقامهاي افغان خواهد بود.
در مجموع بايد گفت اگر مذاکرات با طالبان آغاز شود و آن گونه که آقاي کرزي مي گويد آمريکايي ها نيز در آن شريک باشند، شرايط امنيتي جديدي در منطقه به وجود مي آيد که براي کشورهاي همسايه افغانستان موضوعي قابل توجه و بسيار مهم است.افغانها اين را مي دانند که در کشورهاي همسايه آنها نگراني هاي جدي نسبت به هر دو موضوع که در ماه هاي آتي قرار است اجرا شود وجود دارد. در اين شرايط آنها تلاش مي کنند نظر ايران و ساير همسايگان را از زواياي ديگري جلب کنند.يعني با اقدامهايي مثل دعوت از وزير دفاع ايران اين گونه پيام دهند که در کنار اين تصميمات، ترتيبات امنيتي ديگري را هم مد نظر دارند و مي توانند در مورد آنها با همسايگان به توافق برسند. مسايلي چون قاچاق مواد مخدر، انسداد مرزها و... که مي تواند موضوع همکاري ايران وافغانستان باشد.اما مساله اين است که خواست آمريکا چيز ديگري است و بر تمايل افغانها غلبه دارد و آن، ضرورتهاي آمريکا وناتو است که ميلياردها دلار در افغانستان براي آن هزينه کرده تا امروز پايگاه هاي خود را داير کنند و تجربه نشان داده اين مسأله به افغانها تحميل خواهد شد زيرا پس از جنگ جهاني دوم هر کجا آمريکايي ها وارد شده اند ديگر خارج نمي شوند.
اکنون افغانستاني ها ترجيح مي دهند با کشورهاي منطقه مناسبات خوبي داشته باشند و از کمک هاي آنها استفاده کنند، بويژه ايران که در بازسازي افغانستان بسيار موثر عمل کرده و جلب نظر آن بسيار براي کابل مهم است.
پير محمد ملازهي- کارشناس مسايل افغانستان و شبه قاره هند