محمد کیانوش‌راد، در پاسخ به سوالی در خصوص لزوم توجه به مسائل سیاسی کشور و موضوع گفت‌وگوی ملی با توجه به اذعان اقتصاددان‌ها مبنی بر سخت‌تر شدن شرایط اقتصادی تا پایان سال جاری گفت: مساله اصلی تنها گفت‌وگو نیست. گفت‌وگو اگر برای درک مشکلات و حل آنها باشد، باید از موضع برابر باشد. نمایش گفت‌وگو در همه جا، حتی در نظام‌های کاملا مستبد بعضا انجام می‌شود، مهم اراده برای حل مشکلات است. تنها از دولت هم نباید انتظار گفت‌وگو داشت، نهادهایی که از قدرت و ثروت قابل توجهی برخوردارند، در این شرایط بیشتر باید مورد خطاب قرار گیرند.
مفهوم آقازاده و هزارفامیل بازتولید شده است
وی ادامه داد: حل مشکلات اقتصادی، اگرچه راه‌حل‌های اقتصادی می‌طلبد، اما تنها با جهت‌گیری و تصمیم‌گیری درست سیاسی به فعلیت می‌رسد. مشکل اصلی عدم توافق ملی در نهادهای تصمیم‌گیر است. هرکس راه خود را می‌رود و عملا شیوه ملوک‌الطوایفی وجود دارد و دولت هم تنها تصمیم‌گیر نیست، اگر هم تصمیمی بگیرد، نهادهای موازی و پرقدرت مانع از قدرت دولت در اجرا می‌شوند. بحث از اقتصاد دولتی، سوسیالیستی، نهادگرایایی و جامعه‌گرایی و نئوسوسیالیستی و یا بحث لیبرالیسم و نئولیبرالیسم، بحثی فرعی است.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: از ابتدای انقلاب تاکنون، جز در دوره‌ای محدود، تقریبا شبیه قبل از انقلاب، عمده فعالیت‌های اقتصادی در اختیار دولت و حکومت و یا وابستگان حکومتی بوده است واکنون هم مفهوم آقازاده و هزارفامیل بازتولید شده است. هیچ وقت بخش خصوصی بصورت واقعی -جز خرده پا -در کشور امکان گسترش فعالیت نداشته است. البته در شرایط محدودیت‌های بین‌المللی باید نسخه‌ای مخصوص شرایط بحرانی و برای عبور از بحران‌دیده شود.
در شرایط حساس گاهی ناگزیر هستیم مانع شکل‌گیری شرایط بدتر شویم
وی در خصوص مبهم بودن فضای انتخاباتی برای اصلاح‌طلبان با توجه به حجم گسترده رد صلاحیت‌ها در پاسخ به این سوال که تا چه میزان به ترمیم رابطه اصلاح‌طلبان با حاکمیت امیدوار هستید، گفت: اصلاح‌طلبی به معنی ترمیم خرابی‌ها و ناکارآمدی‌هاست. اصلاح‌طلبان واقعی، همیشه بدنبال سازش با رقبا و حاکمیت، به معنی سیاسی آن و نه منفعت‌طلبانه و سوداگرانه بوده‌اند. حاکمیت هم باید به دنبال تصحیح رفتارها و ترمیم رابطه با اصلاح‌طلبان باشد.
نماینده مجلس ششم ادامه داد: منظور از حاکمیت، آن بخش از قدرت حاکمه هست که در نهایی کردن تصمیم‌ها نقش تعیین‌کننده دارد. مجلس امروز به هیچ عنوان در راس امور نیست. وقتی یک آقایی می‌گوید ریشه مشکلات فعلی در انتخاب مردم است، ایشان متوجه نیستند که مشکل، مشکل انتخاب مردم نیست، مشکل کسانی هستند که جلوی انتخاب مردم را می‌گیرند. ضمنا ایشان ناخواسته اعتراف می‌کنند که مردم همفکرانشان را قبول ندارند.
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت همچنین در پاسخ به این سوال که رد صلاحیت گسترده موجب شد تا لیست اصلاح‌طلبان برای انتخابات مجلس دهم بصورت کاملا حداقلی بسته شود و همین هم باعث بروز مسائلی در زمان آغاز به کار مجلس شد که عده‌ای با لیست امید وارد مجلس شدند اما تصمیمات اصلاح‌طلبان را دنبال نکردند. آیا با این وصف مردم باز هم اقبالی به لیست‌های حداقلی خواهند داشت، گفت: در شرایط حساس گاهی ناگزیر هستیم مانع شکل‌گیری شرایط بدتر شویم.
هنوز هم می‌توان با مدیریت جدی، فراکسیون امید را فعال کرد
وی ادامه داد: بدیهی است منظور شرایط بدتر برای کشور است و نه شخص و یا حتی جناح. لیست امید در این شرایط بسته شد و البته همچنان کنشی قابل دفاع از سوی اصلاح‌طلبان و به نفع کشور بود. کسانی هستند که موقع گرفتن پست و یا هنگام کاندیدا شدن از هر اصلاح‌طلبی، اصلاح‌طلب‌تر می‌نمایند، اما به محض گرفتن پست یا ورود به مجلس، صدوهشتاد درجه رنگ عوض می‌کنند. بقول ایرج میرزا ، «افسوس که چون بوقلمون رنگ به رنگند.» آفت هر دو جناح همین چهره‌های فرصت‌طلبِ بی مرام هستند. فراکسیون امید در مجلس منفعل است. هنوز هم می‌توان با مدیریت جدی، فراکسیون امید را فعال کرد، اما بعید می‌دانم که چنین اراده و توانی وجود داشته باشد.
کیانوش‌راد با اشاره به اختلافات درون جناحی اصلاح‌طلبان در خصوص تاثیر آن بر مقبولیت و سبد رای این جریان گفت: در اکثر مواقع، اشتباهات و اختلافات یک جناح و هوشیاری و اتحاد مقابل باعث پیروزی یک جناح شده است. این مساله هم در مورد اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان صادق است. ضمن اینکه علل و دلایل دیگری هم در افت آرای اصلاح‌طلبان وجود دارد. نتیجه، اختلاف و تفرق شکست اصلاح‌طلبان خواهد بود.
سیاست به مرزهای کثیف خود نزدیک شده است
وی در پاسخ به این سوال که در همین راستا نقد درون جناحی را چگونه تفسیر می‌کنید و نقد عدم شفافیت در درون جناح اصلاح‌طلب و یا نداشتن برنامه برای بعد از رسیدن به قدرت را تا چه میزان در این مقوله وارد می‌دانید، گفت: نقد درون جناحی لازم، اما تخریب درون جناحی، بازی در میدان رقیب است. مشکل امروز اصلاح‌طلبان برنامه نیست، مشکل بیرونی رد صلاحیت‌ها است. مشکل درونی اصلاح‌طلبان، خطر پیری و عقیم شدگی است. مشکل تهدید رخنه ثروت و پول در تعیین مناسبات داخلی است. علائمی از این وضعیت مشاهده می شود.
وی افزود: بدون تعارف، اکنون سیاست به مرزهای کثیف خود نزدیک شده است. مساله پاکدستی ، نقطه قوت اصلاح‌طلبان بود اما علائمی هست که متاسفانه در حال فروپاشی است. برای همین است که مردم بعضا می‌گویند نه این و نه آن. کمک مالی نباید باعث قراردادن افراد در لیست و یا سپردن پست به افراد شود. امید به دانشجویان است. باز هم دانشجویان پاکدل و فداکار می‌توانند خونی تازه در جریان اصلاحات بوجود آوردند.
شاید اگر میرحسین موسوی هم بود، کم و بیش در همین مسیر حرکت می‌کرد
نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در خصوص اختلافات جریان اصلاحات در رابطه با پارلمان اصلاحات یا شورای عالی سیاستگذاری و در پاسخ به این سوال که کدامیک ساختاری برای رفع اختلافات درون جناحی است، گفت: در شرایط فعلی پارلمان اصلاحات، به گسترش اختلافات احتمالی دامن می‌زند. مهم کارکرد موثر و تعیین‌کنندگی در جمع اصلاح‌طلبان است. در این شرایط شورای عالی سیاستگذاری، به رغم اشکالاتی که در آن هست ، مفیدتر است. خصوصا با توجه به اشراف و هدایت آقای خاتمی کارکرد موثرتری خواهد داشت.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه میزان نقدهای اصلاح‌طلبان به دولت را وارد می‌دانید و آیا شما هم معتقدید روحانی به سبد رای خود که اصلاح‌طلبان هستند رو دست زد، گفت: چنین تعبیری را خیلی قبول ندارم. دولت روحانی، ادامه دولت هاشمی است. شاید اگر میرحسین موسوی هم بود، تا حد زیادی کم و بیش در همین مسیر حرکت می‌کرد . یعنی فعلا ساختار سیاسی و اختیارات، امکان بیش از این را نمی‌دهد.
روحانی همان روحانی سال ۹۲ است
وی افزود: روحانی همان روحانی سال ۹۲ است. سبد اصلی رای او اصلاح‌طلبان بود. امروز هم حامیان اصلی او به رغم برخی دلخوری‌ها و انتقادات، باز هم اصلاح‌طلبان هستند. بقول حافظ ، گراندکی نه به وفق رضاست، خرده مگیر . البته در مواردی بیش از اندکی است، اما شرایط ساختاری را هم باید دید ، آنگاه قضاوت کرد.
وی در پاسخ به این سوال که شرایط کنونی کشور بیش از هر زمانی هشدار وقوع انتخابات ۸۴ دیگری را به ذهن متبادر می‌کند؛ آیا از نظر شما شرایط مشابه است و اینکه آیا می‌توان امیدوار بود که جریان اصلاحات از ماجرای ۸۴ درس گرفته است، گفت: درس ماجرای ۸۴ غرور اصلاح‌طلبان به پیروزی خود ولو با چند کاندیدا و بروز اختلاف در درون جبهه اصلاحات بود. امروز شاید، این درس‌ها را گرفته باشیم، اما مسائل امروز مسائل متفاوتی است و نیاز به تحلیل‌های جامع‌تر و دقیق‌تری دارد، اما در مجموع و اکنون شرایط اصلاح‌طلبان خوب نیست.
باید باز هم روی چهره‌های میانه‌رو سرمایه‌گذاری کنیم
کیانوش‌راد در ادامه در پاسخ به این سوال که تقریبا سه سال تا انتخابات ١٤٠٠ زمان باقی مانده است و برخی جریانات سیاسی خیلی زود فعالیت‌های انتخاباتی خود را کلید زده و تصمیماتی اتخاذ می‌کنند که اذهان را به سمت فضای انتخاباتی می‌برد؛ مشخصا فعالیت‌های تیم رییس مجلس را تا چه میزان انتخاباتی تحلیل می‌کنید و آیا می‌توان علی لاریجانی را گزینه اعتدالی و حداقلی اصلاح‌طلبان برای انتخابات آینده تلقی کرد، گفت: بله فعالیت‌ها تلاشی انتخاباتی است. لاریجانی امروز ، برخلاف گذشته، مشی اعتدالی را پیشه کرده است. مشکل لاریجانی رای منفی و مخالفانی جدی، در میان هر دو جناح است. این کار را برای او مشکل‌تر می‌کند. اصلاح‌طلبان به تعامل خوب لاریجانی با دولت توجه دارند و از مواضع اعتدالی او هم استقبال کرده و می‌کنند، اما احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از ایشان را کم می‌بینم. مگر اصلاح‌طلبان در شرایطی استثنایی ، مجبور به گرفتن تصمیمات استثنایی بشوند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خصوص گزینه‌های مد نظر خود برای انتخابات ١٤٠٠ نیز گفت: هنوز سخن گفتن در مورد افراد کمی زود است. اما فرصت حضور کاندیداهای اصلی اصلاح‌طلبان را در رقابت فراهم نخواهد شد. به همین علت باید از هم اکنون، بر چهره‌های میانه رو سرمایه‌گذاری کرد.
فراکسیون امید، خیلی از امیدها را ناامید کرد
وی در پاسخ به این سوال که آیا در جلسه اصلاح‌طلبان با رییس‌جمهور حضور داشتید و ارزیابی شما از این جلسه چیست، گفت: در جلسه با ریس‌جمهور حضور نداشتم. اما این حرکت‌ها نباید نمایشی باشد، آسیب حرکت‌های نمایشی خیلی بیشتر از انجام ندادن این جلسات است. ظاهرا در انتخاب وزرای پیشنهادی جدید هیچ‌گونه مشورتی با اصلاح‌طلبان نشد و دفتر سیاسی حزب اتحاد هم ناخشنودی خویش را ابراز کرد و خصوصا در مورد وزارت صمت و وزارت راه و شهرسازی اظهار نگرانی کرد.
نماینده پیشین اهواز در مجلس شورای اسلامی در خصوص عملکرد فراکسیون امید و مشخصا مدیریت محمدرضا عارف بر فراکسیون اصلاح‌طلبان گفت: عارف نتوانست فراکسیون را با هدف و برنامه و با انسجام به پیش براند. بهره‌روی هرکس روحیات خاص خود را دارد و اولویت‌های متفاوتی را شاید مدنظر داشته باشد. فراکسیون امید، خیلی از امیدها را ناامید کرد.
شفافیت هنگامی اثربخش خواهد بود که استثناپذیر نباشد
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خصوص مبحث شفافیت و تاکید مقام معظم رهبری که فرمودند همه موضوعات غیر از مسائل امنیتی باید به مردم گفته شود در پاسخ به این سوال که مقاومت برخی نمایندگان برای بحث شفافیت آرا را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا فراکسیون امید نباید برای این موضوع پیش قدم شود نیز گفت: شفافیت یکی از اصلی‌ترین راهکارهای مبارزه با فساد است. چه فساد سیاسی و چه فساد اقتصادی و البته هنگامی اثربخش خواهد بود که استثناپذیر نباشد.
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در پایان و در پاسخ به این سوال که شما عقبه حزب مشارکتی دارید که با شعار "ایران برای همه ایرانیان" فعالیت می‌کرد؛ چرا حزب شما صراحتا در اساسنامه تنها عضویت مسلمانان را پذیرفته است، گفت: در مشارکت هم شرط عضویت مسلمان بودن بود؛ این‌اشکالی ندارد. خب ما جمعی مسلمان هستیم. اولین شرط کار جمعی، توجه به نظر جمع است. ما جمعی مسلمان هستیم که هیچ‌گونه تبعیض و یا ستم و یا مفهوم شهروند درجه یک و دو را برای هیچ قوم ، نژاد ، مذهب ، دین و جمعیتی نمی‌پذیریم. از حق هر مظلومی، ولو مخالف ما، دفاع می‌کنیم و خواستار حقوق مساوی برای همه ایرانیان هستیم. ایران‌برای ایرانیان، میراث معنوی حزب مشارکت برای حزب اتحاد است.
