میلاد مصطفوی*: این بار بهار نیز در زمستان آغاز شد. بعد از سال ۱۹۶۸ که الکساندر دوپچک و همراهان توانستند بهار پراگ را در سال‌های ابتدایی میلادی آن سال برای چکسلواکی به ارمغان بیاوردند (۵ ژانویه) تا بهار عربی که در تونس با خودسوزی محمد بوعزیزی جوان ۲۶ ساله در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰ آغاز شد، این موج جدید بهاری نیز آغازی زمستانی داشت، ۱۹ دسامبر و این بار در سودان و در اعتراض به گرانی نان.
این موج جدید بهار عربی و آفریقای تاکنون ۲ قربانی گرفته و عمر حکومت‌های استبدادی عمرالبشیر سوادنی و عبدالعزیز بوتقلیقه الجزایری به پایان رسانده و با رسیدن نیرو‌های ژنرال خلیفه حفتر به نزدیکی‌های طرابلس عمر دولت وفاق ملی لیبی به ریاست فائز السراج نیز به پایان نزدیک شده است . .
اما این موج بهاری از همان ابتدا با اسلحه و خشنونت آغاز شد و بر خلاف بهار پراگ که بعد از هشت ماه با تانک‌های شوروری و متحدان پیمان ورشوی به سرکوب انجامید و بهار عربی که در ابتدا به شکل انقلاب‌های مخملی و رنگی بود و به فجایعی نظیر سوریه و یمن رسید، تکلیف از همان ابتدا مشخص بود، نیرو‌های نظامی و اسلحه.
در لیبی که نیرو‌های وفاق ملی و خلیفه حفتر فعلا با جنگنده‌های خود مشغول بمباران مواضع یکدیگر هستند که یکی بر دیگری چیره شود و فعلا دست بالا در دست نیرو‌های دولت موقت خلیفه حفتر است. در سودان عمر البشیر به زندان افتاده و نظامیان و ارتش آن کشور با شبه کودتای فعلا توانستند اوضاع تا حدی کنترل کنند و آینده سیاسی این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و در الجزایر هم با التیماتوم ارتش آقای بوتقلیه از سمت خود به عنوان رئیس جمهور کناره گیری کرد و دولتی موقت زمام امور را در دست گرفته است.
بهار عربی که در سال ۲۰۱۰ شکل گرفت چندان خوش فرجام نبود و کشور‌های نظیر سوریه، یمن و لیبی هنوز در آتش جنگ و ناآرامی‌های آن گرفتار هستند و در مصر نیز با همه تحولات دوباره ارتش و ژنرال‌های سکان دار اصلی کشور هستند و این موج جدید بهار عربی نیز به نظر چندان خوش فرجام نمی آید.
* پژوهشگر میهمان در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه
