سابنا صدیقی در المانیتور نوشت: در هفته های اخیر شاهد افزایش تنش در خلیج فارس بوده ایم. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای صحبت در مورد اوضاع منطقه به چندین کشور سفر کرده است. دولت ترامپ سال گذشته از توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و دوباره تحریم های سختی را علیه ایران اعمال کرد.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: دولت ترامپ هفته گذشته اعلام کرد که در پاسخ به «تهدیدات» ایران یک ناو هواپیمابر و تعدادی از بمب افکن های بی-52 خود را به منطقه اعزام خواهد کرد. علاوه بر این، تعدادی نیروی جدید برای تقویت امنیت منطقه عازم خاورمیانه می شوند. به همین خاطر پایان دادن به این بحران اهمیت زیادی پیدا کرده است.
ظریف این هفته برای ملاقات با رهبران سیاسی و نظامی پاکستان به اسلام آباد سفر کرد. او پیش از این از کشورهای هند، چین، ژاپن و ترکمنستان بازدید کرده بود. ظریف بعد از ورود به اسلام آباد در مورد دلیل سفرش به پاکستان گفت: «من برای مشاوره با رهبران پاکستان در مورد تحرکات خطرناک اخیر در منطقه آمده ام».
ظریف به طور جداگانه ملاقات هایی را با عمران خان، نخست وزیر پاکستان و شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان برگزار کرد. هنوز جزئیات این ملاقات ها منتشر نشده است، اما ظاهرا رهبران ایران برای پایان دادن به تنش ها در منطقه از پاکستان درخواست کمک کرده اند.
در روزهای آینده سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب اجلاس هایی را در ارتباط با اوضاع منطقه برگزار خواهند کرد. پیش بینی می شود کشورهای خلیج فارس به رهبری عربستان بیانیه هایی را علیه ایران صادر کنند. ظریف امیدوار است که پاکستان بین عربستان و ایران میانجیگری کند. علاوه بر این، روابط خوب بین پاکستان و آمریکا نیز می تواند به کاهش تنش ها کمک کند.
کاهش تنش ها در خاورمیانه باید هدف اول همه کشورها باشد. آن ها در ادامه باید به دنبال گفت و گو و دست یابی به یک توافق جدید باشند. در گذشته کشور عمان به طور سنتی بین ایران و آمریکا میانجیگری می کرد اما پاکستان در حال حاضر نقش موثری در فرایند صلح افغانستان ایفا می کند و می تواند در برطرف کردن بحران بین ایران و آمریکا نیز تاثیرگذار باشد.
وزیر خارجه پاکستان به ظریف اطمینان داد که کشورش به دنبال حل همه اختلافات منطقه ای از طریق گفت و گوهای دیپلماتیک است و از هیچ کمکی دریغ نخواهد کرد. او تاکید کرد که تشدید تنش ها در منطقه به نفع هیچ کشوری نخواهد بود. البته قریشی در بیانیه خود اشاره کرده بود که پاکستان تلاش می کند تا جای ممکن بی طرفانه عمل کند.
اما بدون شک برآورده کردن همه خواسته های ایران، عربستان و آمریکا کار دشواری خواهد بود. به همین خاطر پاکستان نباید در مذاکرات آینده طرف هیچ کدام از کشورها را بگیرد. هر گونه تقابل مستقیم بین ایران و عربستان می تواند عواقب مخربی برای پاکستان داشته باشد. البته در ماه های اخیر رابطه دوجانبه بین ایران و پاکستان تضعیف شده است.
یکی از اختلافات مهم بین دو کشور عدم تکمیل خط لوله ایران-پاکستان به دلیل تحریم های آمریکا است. دولت ایران به دنبال حل این مشکل در دادگاه های بین المللی است. همچنین وقوع حملات تروریستی در نقاط مرزی باعث بروز مسائلی در روابط بین دو کشور شده است.
در واقع، در ماه آوریل پیش از بازدید عمران خان از ایران یک عملیات تروریستی علیه نیروهای پاکستانی پیاده سازی شد. ظریف با محکوم کردن این حمله پیام زیر را در حساب توییتر خود منتشر کرد: «تروریست ها و هواداران آن ها از رابطه نزدیک بین کشورهای مسلمان هراس دارند». فقدان امنیت در نقاط مرزی دو کشور باعث شده است که شورشی ها و گروه های نیابتی ثبات و صلح در ایالت های بلوچستان پاکستان و سیستان-بلوچستان ایران را به خطر اندازند.
دو طرف برای حل این مشکل در حال تشکیل یک نیروی مشترک ضد تروریستی هستند و ارتش پاکستان قصد دارد برخی نواحی مرزی بین دو کشور را حصارکشی کند. وزیر خارجه پاکستان در این ارتباط گفت: «قصد داریم به تدریج مرز 950 کیلومتری بین دو کشور را ببندیم».
بلوچستان به عنوان بزرگترین منطقه پاکستان شناخته می شود. البته این استان کمترین جمعیت را در بین استان های پاکستان دارد. بلوچستان منطقه ای خشک و متروکه است. استان سیستان و بلوچستان در ایران نیز همین ویژگی را دارد. این عوامل باعث شده اند که منطقه مرزی بین دو کشور به محل ایده آلی برای پناه گرفتن گروه های تروریستی تبدیل شود. گفتنی است، بیشتر حملات تروریستی در پاکستان در نقاط مرزی با ایران یا افغانستان رخ می دهند.
آخرین حمله تروریستی در شهر بندری گوادر رخ داد. این حمله توسط یکی از گروه های شورشی پیاده سازی شد. اما چنین حملاتی می توانند در آینده عواقب بزرگتری برای پاکستان به دنبال داشته باشند. این منطقه از لحاظ اقتصادی مورد توجه دولت چین نیز قرار گرفته است.
موفقیت کریدور اقتصادی بین چین و پاکستان به بندر گوادر وابسته است. انجام حملات تروریستی در این منطقه می تواند تاثیر منفی بر روی پروژه یک کمربند، یک جاده چین داشته باشد. این منطقه به عنوان پل ارتباطی چین به خاورمیانه شناخته می شود. به همین خاطر پاکستان باید به فکر تقویت ثبات و امنیت در بندر گوادر باشد.
اما پروژه بندر چابهار بین ایران و هند نیز اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. ظریف در سفر اخیر خود پیشنهاد کرد که بنادر چابهار و گوادر به یکدیگر متصل شوند. ظریف در این ارتباط گفت: «ما معتقدیم که بندر چابهار و گوادر در استان بلوچستان می توانند یکدیگر را تکمیل کنند». برنامه های مطرح شده برای اتصال دو بندر از طریق راه آهن نشان دهنده این است که ایران و پاکستان به دنبال تقویت روابط دوجانبه هستند.
